بازخوانی روزی که اسطوره پرتغال در دهه 50 به ایران آمد

چند روز مانده به عید 1350. مردم در حال خرید عید هستند. پولدارترها در حال تهیه بلیت برای سفرهای دو هفته‌ای به اروپا. جامعه مثل همیشه در روزهای پایانی اسفند در تب و تاب است.

در چنین شرایطی بود که اولین برنده تاریخ جایزه «کفش طلای اروپا» پا به ایران گذاشت. 29 سالش بود و کاملاً سرحال بود. 5 سال قبل در جام جهانی 1966 انگلیس آقای گل شده بود. 3 سال قبل «توپ طلا» را برده بود. به او لقب داده بودند «پلنگ سیاه». «مروارید سیاه» هم صدایش می‌کردند. خود پرتغالی‌ها اما بیشتر با لقب O Rei از او یاد می‌کردند که معنای «پادشاه» داشت. لقبی که در برزیل هم به «پله» داده بودند. نامش اوزه‌بیو داسیلوا فریرا اما بیشتر با همان نام کوچکش «اوزه‌بیو» می‌شناختنش.

تیم بنفیکا در روزهای واپسین اسفند 1349 برای دو بازی دوستانه به ایران آمد. قرار بود با پرسپولیس و پاس بازی کند. آنها آن روزها قهرمانی‌های پی‌درپی‌شان را در لیگ پرتغال جشن می‌گرفتند و 10 سال قبل هم دو بار پیاپی قهرمان جام باشگاه‌های اروپا شده بودند. یکی از مهم‌ترین بازیکنان آن دوران را هم در ترکیب داشتند.

می‌گویند وقتی به تهران رسیدند، استقبال گسترده‌ای از آنها شد. جمعه 21 اسفند تهران هنوز هوای سردی داشت. باران هم می‌آمد و 30 هزار تماشاگر خود را به امجدیه رسانده بودند تا بازی اوزه‌بیو مقابل پرسپولیس را ببینند. پرسپولیسی که عزیز اصلی را درون دروازه داشت و ابراهیم آشتیانی، برادران وطنخواه، جعفر کاشانی، اصغر ادیبی، فریدون معینی، علی پروین، صفر ایرانپاک و داریوش مصطفوی راهم در ترکیب. همایون بهزادی هم به عنوان کاپیتان پرسپولیس از همه جلوتر وارد زمین شد. این ترکیب طلایی پرسپولیس بود که شاید بعد از آن دوره دیگر هیچ وقت تکرار نشد.

بنفیکا بازی را 4-0 برد. البته می‌گویند بازی آنقدر هم یک طرفه نبوده. مسابقه تا دقیقه 76 بدون گل بود. اینجا بود که اوزه‌بیو با یک شوت سرکش از پشت محوطه جریمه قفل دروازه عزیز اصلی را باز کرد. روزنامه اطلاعات فردای بازی در مورد این مسابقه نوشته: «شاید اگر مهاجمان پرسپولیس بدون ترس از نام بزرگ حریف روی شانس گل‌هایی که تا دقیقه 76 بدست آورده بود با آرامش خاطر و تیزبینی همیشگی خود عمل می‌کردند، پرسپولیس قبل از اینکه روی درخشش استثنایی ستاره‌های بنفیکا در دقایق آخر 4- صفر بازنده شود، خود صاحب نخستین گل یا گل‌های این مسابقه شده بود.»

بعد هم صحنه گل اوزه‌بیو را این‌گونه شرح داده: «اوزه‌بیو در دقیقه 76 چنان سریع و زیبا روی پاس گوش چپ تیم، سرضرب از پشت 18 قدم توپ را سوی دروازه پرسپولیس شوت کرد که برای درک کامل این سرعت عمل او فقط می‌توان از حرکت آهسته تلویزیون کمک گرفت!»

چند هفته بعد عزیز اصلی که آن گل زیبا را از اوزه‌بیو خورده بود، این آگهی را در کیهان ورزشی چاپ کرد: «مژده مژده. فروشگاه عزیز اصلی عیدی می‌دهد. با فرا رسیدن سال جدید، کفش و پیراهن و توپ امضا شده اوزه‌بیو و تیم پرتغال به مشتریان عزیز هدیه داده می‌شود. آدرس: خیابان استانبول – اول بازار کمپانی – طبقه دوم – تلفن 391116».