به بهانه سالروز درگذشت مرحوم دهداری / روایتی متفاوت از داستان عجیب اعتصاب ملی پوشان

سالروز درگذشت مرحوم دهداری بهانه ای شد برای مروری بر اتفاقاتی که منجر به استعفای ۱۵ بازیکن از تیم ملی فوتبال ایران شد.

روز سوم آذر سالروز درگذشت پرویز دهداری معروف به معلم اخلاق است. ۲۴ سال از درگذشت این بازیکن نامدار فوتبال ایران در سن ۵۷ سالگی می گذرد و همین بهانه ای شد تا مروری بر اتفاقات مربوط به آخرین دوره حضور او در تیم ملی فوتبال داشته باشیم. اتفاقی که با نام اعتصاب ۱۵ بازیکن تیم ملی مشهور است.

پرویز دهداری در سال ۱۳۶۴ هدایت تیم ملی فوتبال ایران را برعهده گرفت. تنها یک سال بعد از این اتفاق، ۱۵ بازیکن تیم ملی فوتبال ایران نامه کناره گیری خود از تیم ملی را به فدراسیون وقت تحویل دادند.

احمد سجادی، محمد پنجعلی، اصغر حاجیلو، مرتضی فنونی زاده، شاهین بیانی، شاهرخ بیانی، حمید درخشان، مرتضی یکه، فرشاد پیوس، عبدالعلی چنگیز، ناصر محمدخانی، سیدمهدی ابطحی، ضیاء عربشاهی، سیروس قایقران و غلامرضا فتح آبادی نام این ۱۵ نفر بود که قایقران خیلی سریع امضای خود را پس گرفت تا ۱۴ نفر در این لیست باقی بمانند.

این بازیکنان تصور می کردند که فدراسیون فوتبال در حمایت از آنها، دهداری و همکارانش از جمله رضا وطن خواه را برکنار می کند و فرد دیگری را سرمربی تیم ملی می کند اما این اتفاق رخ نداد.

ماجرا از کجا شروع شد؟

بعد از بازی های آسیایی ۱۹۸۵ سئول و حذف تیم ملی فوتبال ایران در این رقابت ها، ۱۵ بازیکن تیم ملی فوتبال ایران نامه استعفای خود را به خبرنگار وقت روزنامه ابرار ورزشی می دهند. متن نامه به شرح زیر است:

"بسمه تعالی

ضمن آرزوی موفقیت برای ملت شهید پرور ایران و پیروزی رزمندگان اسلام و مسلمین بر کفر، ما بازیکنان تیم ملی بنا بر رسالتی که به عهده ما بچه های این آب و خاک اسلامی بوده با تمامی قدرت هم قسم گشته ایم که بازی های آسیایی سئول را به اتمام رسانده و بعد از بازی ها چون دیگر قادر به ادامه همکاری با مربیان تیم ملی نیستیم، لذا از کلیه ملت عزیز و مسئولین ورزش خواهانیم ما را مورد عفو قرار داده و آرزوی موفقیت تیم ملی را در همه میادین از خداوند بزرگ خواهانیم. ان شاءالله... به امید پیروزی هر چه سریع تر رزمندگان اسلام. ۳۰ شهریور ۱۳۶۵"

ظاهرا استارت این استعفا را نیمکت نشینی محمد پنجعلی در بازی های آسیایی زده است. در دیدار نخست تیم ملی در آن بازی ها که ایران مقابل ژاپن به میدان رفت، دهداری حکم به نیمکت نشینی محمد پنجعلی داد. پنجعلی که در آن دوره اوج بازیگری را پشت سر می گذاشت ولی بر اساس شنیده ها گفته می شود که او سنش بالا رفته است (پنجعلی در آن زمان ۳۰ ساله بود). پنجعلی هفت ماه پیش از این دیدار در قالب کاپیتان تیم منتخب آسیا در دیدار دوستانه برابر تیم ملی مجارستان انتخاب شده بود. هرچند نقل دیگری هم در این زمینه وجود دارد و آن هم شهادت پنجعلی علیه یکی از دوستان و شاگردان قدیمی دهداری است که طبیعتا خود پنجعلی بهترین کسی است که در این باره می تواند صحبت کند.

بعد از این اتفاق موارد زیادی از جمله اختلاف بازیکنان با رضا وطن خواه مطرح شد. رضا وطن خواه دستیار دهداری بود و بسیاری از بازیکنان از رفتار خشک او آزرده بودند و به نوعی از او خوششان نمی آمد. مثلا عبدالعلی چنگیز ظاهرا به دلیل صحبت با یک خانم کره ای در بازی های آسیایی به شدت بازخواست می شود  یا ابطحی که به دلیل خوردن بستنی بازخواست می شود و مربی تیم ملی به او می گوید اگر در این بستنی ماده نیروزا باشد چه می کنی؟ هرچند درباره ابطحی هم نقل دیگری وجود دارد و آن هم اینکه به او گفته می شود درحال خوردن چه چیزی هستی؟ که ابطحی با خنده می گوید، بستنی. این صحبت ابطحی باعث دلخوری می شود چراکه مربی وقت تیم ملی تصور می کرده که ابطحی او را سرکار گذاشته است.

یکی دیگر از مواردی که می توان به خشک و انعطاف ناپذیری در آن تیم اشاره کرد، وقتی بود که بازیکنان در یک فروشگاه کره ای حاضر می شوند تا وسایلی خریداری کنند ولی مربی تیم به تندی به بازیکنان می گوید تا وقتی دهداری دست به چیزی نزده، شما حق دست زدن به اشیا داخل فروشگاه را ندارید!

سرنوشت استعفا دهندگان

۱- سیروس قایقران: او در همان هواپیما و قبل از فرود به خاک ایران امضایش را پس گرفت. ظاهرا بهمن صالح نیا قول داده بود تا وامی ۱۰ هزار تومانی را برای او فراهم کند و به همین دلیل او از استعفا چشم پوشی کرد. برای تایید یا رد این موضوع امکان انجام مصاحبه با بهمن صالح نیا تا زمان ارسال این گزارش فراهم نشد. مرحوم قایقران در سال ۱۳۷۷ بر اثر سانحه رانندگی جان به جان آفرین تسلیم کرد.

۲- احمد سجادی: وی در سال ۶۷ استعفایش را پس گرفت. او بعدها در قامت مربی عضوی از تیم ملی ایران در سال ۲۰۰۶ بود و درحال حاضر در تیم سایپا در کنار فرکی مربی گری می کند.

۳- محمد پنجعلی: او بعدا زمانی که علی پروین هدایت تیم ملی را برعهده گرفت دوباره به تیم ملی برگشت. پنجعلی هرچند سال یکبار سرپرست پرسپولیس می شود.

۴- اصغر حاجیلو: او بعد از این ماجرا برای همیشه از تیم ملی رفت. حاجیلو در حال حاضر سرپرست سایپا است. او چند سال در قالب سرپرست و مربی در استقلال کار کرده است.

۵- شاهین بیانی: کاپیتان بزرگ استقلالی ها بود ولی این روزها خانه نشین است. او در سال ۶۹ به دعوت پروین دوباره ملی پوش شد. شاهین عضوی از ۵ بازیکنی بود که دهداری از آنها خواست کناره گیری خود را پس بگیرند چون به بازیش اعتقاد داشت.

۶- شاهرخ بیانی: برادر شاهین بیانی است. او هم به دعوت پروین دوباره به تیم ملی برگشت. درحال حاضر او خارج از ایران زندگی می کند و پیش از این مدتی به عنوان آنالیزور در کنار پرویز مظلومی و قلعه نویی در استقلال کار کرد.

۷- مرتضی فنونی زاده: او در سال ۶۷ استعفایش را پس گرفت. درحال حاضر فنونی زاده هم خانه نشین است و در فوتبال سمتی ندارد.

۸- حمید درخشان: می گویند بعد از پنجعلی او از مهم ترین عناصر استفعا بوده است. با این حال درخشان چندی پیش در اظهاراتی تلویزیونی بابت گذشته ابراز پشیمانی کرد. او در سال ۶۹ توسط پروین دوباره ملی پوش شد. درخشان برای برطرف شدن ابهامات آن اتفاقات مانند پنجعلی حاضر به گفت وگو با ایسنا نشد تا برخی ابهامات درباره تاثیرش در آن استعفای دسته جمعی همچنان باقی بماند.

۹- مرتضی یکه: او از معدود کسانی بود که بعد از استعفا دیگر به تیم ملی دعوت نشد. او هم از فوتبال این روزها خیلی دور شده است. یکه هم از کسانی بود که درخواست دهداری برای بازگشت به تیم ملی را نپذیرفت.

۱۰- عبدالعلی چنگیز: چنگیز هم از معدود کسانی است که دیگر به تیم ملی دعوت نشد. او درحال حاضر در امارات مدرسه فوتبال دارد و به کشف استعدادهای اماراتی می پردازد.

۱۱- فرشاد پیوس: او هم از کسانی بود که دعوت بازگشت دهداری را رد کرد. پیوس درحال حاضر هر از گاهی در تیم های لیگ یکی و یا لیگ دویی مربی گری می کند. پیوس بعد از استعفا دوباره توسط پروین به تیم ملی برگشت.

۱۲- ناصر محمدخانی: مهاجم بزرگی در دوران بازی گری بود و بعد از استعفا توسط پروین دوباره به تیم ملی برگشت. محمدخانی بعد از مشکلات خانوادگی از فوتبال فاصله گرفته است.

۱۳- سیدمهدی ابطحی: او هم از معدود کسانی بود که درخواست برگشت به تیم ملی را توسط دهداری رد کرد. ابطحی این روزها بیشتر در فوتسال است. او بعدها توسط پروین دوباره به تیم ملی دعوت شد.

۱۴- غلامرضا فتح آبادی: او خیلی زود استعفایش را پس گرفت و دوباره به تیم ملی دعوت شد اما خط خورد و دیگر به تیم ملی دعوت نشد. فتح آبادی این روزها از فوتبال دور است.

۱۵- ضیاء عربشاهی: او بعدها بار دیگر بعد از پس گرفتن استعفایش به تیم ملی برگشت. عربشاهی این روزها از فوتبال دور است و چندی پیش بابت شکایتش از یکی از اهالی فوتبال خبرساز شده بود.

بعدا چه شد؟

بعد از این ماجرا دهداری نسل جدیدی از فوتبالیست ها را به تیم ملی اضافه کرد و با آن تیم به سومی جام ملت ها دست یافت. البته برخی از ملی پوشان بعد از این اتفاق محروم هم شدند. چنگیز ۹ ماه، پنجعلی و حاجیلو شش ماه و درخشان سه ماه از حضور در فوتبال محروم شدند.

دهداری به جای کسانی که تیم ملی را رها کردند، بازیکنانی مثل عابدزاده، زرینچه، مرفاوی و ... را آورد که ستون اصلی فوتبال ایران شدند.

او با وجود سومی در رقابت های جام ملت های آسیا با فحاشی از سوی برخی تماشاگران روبه رو شد و در نهایت عطای تیم ملی را به لقایش بخشید و قبل از مقدماتی جام جهانی ۹۰ از تیم ملی کناره گیری کرد.

دهداری سرانجام در سوم آذر سال ۱۳۷۱ به دلیل عارضه کلیوی دار فانی را وداع گفت.