مدارک صوری سرخابی‌‌ها چگونه لو رفت؟

اینکه حذف پرسپولیس و استقلال از لیگ قهرمانان آسیا قطعی شده است، چیزی نیست که برای اهالی فوتبال روشن نشده باشد. با این حال اما مسئولان ورزش در آخرین تلاش‌های خود برای جلوگیری از این حذف پرحرف و حدیث، صبح دیروز جلساتی تشکیل دادند و اعلام کردند که مجامع دو باشگاه را تفکیک کرده و سهام‌شان را هم تا اواخر بهمن ماه در فرابورس عرضه خواهند کرد. جلسه‌ای که با حضور علی رغبتی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و نظارت ورزش قهرمانی، حمید سجادی، وزیر ورزش و مهدی تاج، نایب رئیس ایرانی کنفدراسیون آسیا به منظور بررسی اخذ مجوز حرفه‌ای شدن باشگاه‌های ایرانی، برگزار و به تصمیم‌گیری درباره تعیین تکلیف برای عرضه سهام دو باشگاه منجر شد اما دیر و بدون تأثیر.

یکی از اعضای کنفدراسیون فوتبال آسیا در پاسخ به این سؤال درباره اینکه آیا تفکیک مجمع دو باشگاه در جلوگیری از حذف پرسپولیس و استقلال از آسیا تأثیر دارد، گفت: «این موارد مانع از حذف پرسپولیس و استقلال نمی‌شوند.» حتی کاظم اولیایی، عضو کمیته استیناف صدور مجوز حرفه‌ای هم این موضوع را تأیید کرده و گفت: «بر اساس دستورالعملی که فیفا برای حضور باشگاه‌ها در رقابت‌های آسیایی صادر کرده، باشگاه‌ها باید یک ویژگی داشته باشند و آن این است که باشگاه‌ها باید بنگاه‌های اقتصادی باشند و تابع قوانین تجارت بین‌الملل. این یک مورد را که رعایت کنند، همه نواقص دیگر هم حل می‌‎شود. ما زیر بار همین یک مورد نمی‌رویم. فقط این نیست. سال‌هاست که فدراسیون‌مان هم بابت اساسنامه‌‎اش گیر است و هنوز نتوانستیم تأییدیه بند یک اساسنامه را که می‌گوید فدراسیون فوتبال سازمان مستقل، غیرانتفاعی و غیر دولتی است، بگیریم.»

پرسپولیس و استقلال اما تا همین سال گذشته به‌عنوان دو باشگاه خصوصی به کنفدراسیون فوتبال آسیا معرفی می‌شدند. از سال 90 که سازمان لیگ مقدمات ثبت این دو باشگاه را در ثبت شرکت‌ها فراهم کرد، نام‌‎های محمد علی‌آبادی، منصور پورحیدری، امیدوار رضایی، علی فتح‌ا... زاده، خسرو دانشجو، به‌عنوان سهامداران باشگاه استقلال معرفی شدند. مسئولان باشگاه پرسپولیس البته زودتر و در چند مرحله اقدام به ثبت باشگاه به‌عنوان شرکت خصوصی کرده بودند. از کشمکش‌های اسماعیل وفایی با عباس انصاری‌فرد و امیر عابدینی در ثبت دو شرکت پیروزی و پرسپولیس که بگذریم، به مدارکی می‌رسیم که بر اساس آن باشگاه در شهریور 83 به‌عنوان شرکت پرسپولیس ثبت شده است. بر اساس این مدارک سازمان تربیت بدنی به اضافه اسامی حجت‌الله خطیب، سید ضیاالدین شجاعی برهان، ابراهیم آشتیانی، محمدحسین دادکان، محمدرضا زادمهر، جعفر کاشانی و سیدحمید پورمحمد گل‌سپیدی به‌عنوان سهامداران پرسپولیس معرفی شدند.
دو باشگاه هم هر سال مدارک مربوط به همان شرکت‌های ثبت شده را در سامانه AFC بارگذاری می‌کردند. حتی با وجود اینکه هر سال وزرای ورزش با تأکید بر لزوم خصوصی‌سازی این دو باشگاه به ماهیت دولتی‌شان صحه می‌گذاشتند اما باز هم مدارک بارگذاری مورد تأیید قرار می‌گرفت. حالا سؤال اساسی اینجاست که چه اتفاقی باعث لو رفتن این مدارک صوری شده است؟

برخی نمایندگان ایران در کنفدراسیون فوتبال آسیا اعلام می‌کنند که گزارش‌های رسیده از سوی طلبکاران این دو باشگاه که علی‌رغم رضایت دادن، به پول خود نرسیده‌اند، باعث حساس شدن AFC روی مالکیت مشترک آنها شده است.

کاظم اولیایی اما معتقد است که مصاحبه‌ مدیرعامل باشگاه استقلال در واکنش به ضمانتنامه‌ بانکی که باید در ازای عقد قرارداد با بازیکنان خارجی به سازمان لیگ ارائه می‌داد، باعث لو رفتن ماهیت دولتی باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس شد. همانجا که او تأکید داشت که به دلیل دولتی بودن استقلال و پرسپولیس، بانک‌ها ضمانت‌نامه‌ای به این دو باشگاه ارائه نمی‌کنند. بحثی که البته در ماجرای تبلیغات محیطی هم ادامه‌دار شد و دو باشگاه نتوانستند ضمانتنامه بانکی ارائه کنند و بنابراین نشان دادند که فعالیت‌های مالی‌شان مطابق قانون تجارت بین‌الملل نیست.

البته که در همین گیرودار باشگاه پرسپولیس هم خود کاظم اولیایی را متهم به کد دادن به کنفدراسیون فوتبال آسیا کرده است اما هر کسی که ماهیت دولتی این دو باشگاه را برای کنفدراسیون فوتبال آسیا آشکار کرده باشد و هر عاملی که باعث این موضوع شده باشد، تغییری در این واقعیت ایجاد نمی‌کند که پرسپولیس و استقلال نه به لحاظ مالکیت و نه ترازنامه‌های مالی، باشگاه‌هایی حرفه‌ای نبودند و دیر یا زود باید ما به ارتباط صادقانه با کنفدراسیون فوتبال آسیا درباره این دو باشگاه باز می‌گشتیم.

حالا هم اگر وعده داده شده مبنی بر عرضه سهام دو باشگاه به فرابورس در انتهای بهمن ماه تحقق پیدا کند، شاید بتوان امیدوار بود که محرومیت دو باشگاه استقلال و پرسپولیس بیشتر از یک دوره، طول نکشد و حداقل برای فصل آینده بتوانیم مدارک کاملی برای اخذ مجوز حرفه‌ای ارائه کنیم اما به شرط اینکه بعد از فردا (دوشنبه) و پایان مهلت AFC شور یک روزه خصوصی‌سازی فروکش نکند.

هر چند که اولیایی معتقد است که حتی این تصمیم هم نمی‌تواند به خصوصی شدن این دو باشگاه کمک کند، چون این تصمیم توسط افراد دولتی گرفته می‌شود، نه کارشناسان. تنها در صورتی که کارشناسان اقتصاد ورزش در این تصمیم‌گیری دخیل باشند، پروژه خصوصی‎‌سازی سرخابی‌ها به نتیجه می‌رسد و مدارک در لیگ قهرمانان آسیا پذیرفته خواهد شد. نگرانی بزرگ شاید همین باشد که تجربه نشان داده، با دور شدن از ضرب‌الاجل‌ها، معمولاً مشکلات اساسی به فراموشی سپرده می‌شوند و این چیزی نیست که سال آینده، با نزدیک شدن به موعد تحویل مدارک ظرف یکی دو ماه قابل حل باشد. با این تفاسیر آیا شوک حذف پرسپولیس و استقلال از آسیا، منجر به جدی گرفتن فرآیند صدور محوز حرفه‌ای برای تمام باشگاه‌ها می‌شود یا سرخابی‌ها را هم تا مدت‌ها در حسرت آسیا نگه می‌دارد؟