«باران» فحش، «احسان» توهين! / قيچي سانسورت كو، آقاي فيس بوك؟

1- سرانجام بعد از مدت ها انتظار، سرود رسمي تيم ملي كشورمان در جام جهاني 2014 منتشر شد؛ ترانه اي كه اجرايش را احسان خواجه اميري برعهده داشت و قرار بود نماد و نشانه كاروان ايران در سرزمين سامبا باشد. با اين وجود اما، تنها ساعاتي بعد از راه يافتن سرود مورد نظر به سطح رسانه ها، روشن شد اغلب هواداران فوتبال در ايران نتوانسته اند با آن ارتباط برقرار كنند. تن صداي غيرحماسي خواجه اميري، آهنگ كم حس وحال و شعري كه ناشيانه در آن از «بردن جام» سخن گفته شده، از جمله اشكالاتي بودند كه خيلي زود مخاطبان ترانه را رو به دلسردي بردند. درست مثل هشت سال پيش كه سرود ساخته شده به سفارش فدراسيون فوتبال ايران در رقابت با همتاي لس آنجلسي اش قافيه را باخت و با شكست كامل مواجه شد، اين بار هم به نظر نمي رسد كار هنرمندان داخلي بتواند جايگاه ماندگاري در عرصه هنر كشورمان به خودش اختصاص بدهد. حالا تيم ملي ايران با بدترين پشتيباني ممكن راهي برزيل خواهد شد؛ ضعيف ترين اردوهاي تداركاتي، نازل ترين پوشاك، بحث برانگيزترين شعار و دوست نداشتني ترين سرود رسمي!

2- در اين كه ترانه «دروازه هاي دنيا» از تناسب و كيفيت مطلوبي برخوردار نيست، ابدا شكي وجود ندارد. طبيعتا مردم حق دارند از اين اثر موسيقيايي راضي نباشند؛ به ويژه كه اين بار هم ميل و اراده آنها در اين انتخاب مورد اعتنا قرار نگرفته و آقايان به سليقه خودشان خواننده و گروهش را برگزيده اند. با اين همه اما، آنچه به شدت جاي تعجب و تاسف دارد موج بزرگ تحقيرها و تخريب هاست؛ جايي كه بسياري از هموطنان مان طبق معمول مرز بين انتقاد و توهين را گم مي كنند و با قطار واژگان بي رحم، فرد هنرمند و همكارانش را از ريشه مي زنند. فارغ از اين يك ترانه ضعيف، شايد به ندرت بتوان كسي را پيدا كرد كه به توانايي و هنر خواجه اميري اعتقاد نداشته باشد. با اين حال اما، اين روزها كمتر كسي در فضاهاي مجازي و بيرون آن، جانب احتياط را در نقد فرزند خلف ايرج رعايت مي كند. كلمات ركيك و بيمار در حالي براي توصيف سرود رسمي تيم ملي به حراج گذاشته شده اند كه اين آفت، بدبختانه فقط به نوع برخورد با خواجه اميري و كارش محدود نمي شود. توهين كردن و به رگبار فحش بستن، انگار سرگرمي اين روزهاي همه ماست؛ ملت عاصي، مردمان بي ترمز!

3- حكايت رابطه خيلي از ما ايراني ها با فحاشي كردن، حكايت رابطه مسي و رونالدو است با فرصت هاي گلزني! شايد همان طور كه ستارگان بارسا و رئال به ندرت راضي مي شوند ناچيزترين موقعيت ها را به منظور گشودن دروازه رقبا از دست بدهند، بسياري از ما نيز رضايت نمي دهيم به از كف دادن كوچكترين بخت هايي كه براي شماتت توهين آميز ديگران به وجود مي آيد. فرقي هم نمي كند طرف مقابل چه كسي باشد انگار؛ امروز سوژه خواجه اميري است، قبلش باران كوثري بود به بهانه كليپ چرا رفتي، قبل ترش پاي مهران مديري با «شوخي كردم» وسط بود و باز قبل تر از اينها، يورش هاي بي رحمانه به هاشم بيگ زاده كه گويا تنها گناهش عضويت در تيم ملي ايران به حساب مي آمد! انتقاد كردن خوب است و شوخي كردن از آن هم بهتر. مفيدترين نقدها هم بي گمان نامحدودترين و بي پرواترين آنهاست، اما چيزي كه اغلب يادمان مي رود، نگه داشتن «حد» است؛ جايي كه موقع اظهارنظر مثل آب خوردن دست از انصاف و اعتدال و احترام مي كشيم و عنان اختيار را به خشم و جنون مي سپاريم. اين همه عصبيت، اين همه ميل به توهين و تحقير از كجا مي آيد؟ تاكي قرار است بي توجه به ضرورت ريشه يابي و برخورد علمي، فقط صورت مساله را پاك كنيم؟ گيريم كه صداي سكوهاي استاديوم را بستيد، با ادبيات حاكم بر اماكن عمومي، با هزاران كامنت وقيح و قبيح سايت هاي مجاز و غيرمجاز چه مي كنيد؟

4- سمبل جامعه امروز ايران، شايد همان قطعه فيلم هاي درز كرده از صداوسيما باشد كه اين سال ها به حافظه تلفن هاي همراه سپرده شده؛ همان ها كه پر است از گفت وگو هاي سانسور شده شهروندان يا تلاش گزارشگران از پشت صحنه براي القاي پيام به مصاحبه شونده! آنقدر حق انتخاب نداشته ايم، آنقدر قيچي شده ايم و آنقدر به حساب نيامده ايم كه وقتي فرصت ابراز عقيده آزادانه پيدا مي كنيم، انتقام سال ها را از ثانيه ها مي گيريم. شايد بهتر بود اسباب بازي از فيلتر گذشته زاكربرگ هم امكان استفاده از خيلي از كلمات را در اختيارمان قرار نمي داد. نه؟