«مکانی» که ناگاه بازداشت شد/پرونده ای برای متهم ردیف اول

از اصل ماجرا دورم، سعی می کنم برای آنکه از قافله عقب نمانم از شنیده ها و ناشنیده ها در ذهن خود شبیه سازی نیمه منطقی داشته باشم. مامور نیروی انتظامی به او نزدیک می شود، همراه با مرد خشمگینی که چشمهایش را سرب تهران و بغض سنگینی از خشم، قرمز کرده، می گوید: خودش است جناب سروان، دستبندی که برای مچ سنگربان اول سرخ های پایتخت، ضعیف و نمادین به نظر می رسد دورتادور دستهایش را حلقه می زند. او را بازداشت می کنند و تنها چند ثانیه بعد دریای مواجی از خبر با طعم غیر قابل اتکایی از واقعیت و شایعه در فضای مجازی منتشر می شود. بین خبرگزاری ها و وب سایت های تحلیلی - خبری، وبلاگ های پر بیننده و سایت های زرد و صورتی گیج می شوی، کدامیک از این خبرهای بعضا متناقض صحت دارد؟ چرا چنین دروازه بانی باید اینگونه دچار خودزنی شخصیتی شده باشد؟ چگونه ممکن است انسانی حاضر شود به دست خودش، شهرتی را که میلیون ها انسان دیگر آرزویش را دارند نابود کند. مگر می شود جوانی که عقل سالمش قطعا در بدن سالمش انکار ناپذیر است، جامعه خودش را نشناخته باشد؟

این بازیکن فوتبال مشهور، مگر در خلاء وارد فوتبال کشور من شده است؟ او مگر عضو تیم های ملی در مقاطع سنی پایین نبوده است؟ او مگر در نوجوانی و جوانی مربی نداشته؟ فوتبال کشور من به او چه آموخته است؟ فوتبال کشور من چیزی هم به کسی می آموزد؟ فوتبال اصولا باید چیزی آموزش بدهد؟

با ترس از برداشت قدیمی و آزاردهنده « ما کجا و آنها کجا» به سمت یک مقایسه می روم، می دانم فرق داریم اتفاقا چه فرق های مهمی هم داریم، کشور من ادعای فرهنگ و تمدن دارد و فدراسیون فوتبالش فقط سفارتخانه یک خانه فاسد و سیاه در شهر زوریخ نیست، فدراسیون فوتبالش حراست دارد، کمیته اخلاقش به ترازوی عدل و قسط دین مردم سرزمینم مزین شده و باشگاه ورزشی فوتبالش لقب فرهنگی را هم روی تابلوی خود حک کرده است. با چنین فرضیه ای دست به یک مقایسه می زنم، قیاسی که هرگز مع الفارق نیست، عینی و مصداقی است و البته قابل تامل.

اروپا، اسپانیا، مادرید، کاستیانا و بخش شمال غربی کمی بالاتر از ایستگاه پیو 12 مترو، خانه روانکاوی رئال مادرید، دو قدم بالاتر از آن چشمت به آکادمی فوتبال رئال مادرید می افتد و تابلوی های پشت سر همی که روی آنها نوشته شده است: بخش مدیریت فرهنگی، بخش روابط بین الملل، بخش روانشناسی، بخش روان پزشکی، بخش تغذیه، بخش روابط عمومی و ...

این ها البته که فقط چند تابلو نیستند و هر کدام معرف قسمتی مهم و کاربردی از یک باشگاه بزرگ است، باشگاهی که در فوتبال اسپانیا منحصر به فرد نیست و اگر به سراغ 19 باشگاه دیگر حاضر در لالیگا بروید با همین فضا روبرو خواهید شد.

سوال مهم این است که آیا کریستیانو رونالدو، گرت بیل، خامس رودریگس و دیگر بازیکنان رئال مادرید در زندگی خود حاشیه ندارند؟ آیا رسانه های زرد شهر با دخالت در زندگی خصوصی آنها روزگار نمی گذرانند؟ چرا بین حاشیه های فراوان این بازیکنان و باشگاه رئال مادرید هیچ ارتباطی به چشم نمی خورد؟

رسوایی اخلاقی کریم بنزما در 5 سال گذشته به 6 مورد مجزا می رسد و هر کدام از آنها برای نابود کردن یک باشگاه در ایران کافی به نظر می رسد اما رئال مادرید کوچکترین ضرری در این خصوص متحمل نمی شود، باشگاه برای او روانکاو، وکیل، مترجم و متخصص تغذیه جداگانه در نظر می گیرد. همه چیز بر سر جای اصلی خودش قرار می گیرد، متن مصاحبه بازیکن، حتی نوع لباسش برای روز دادگاه، تعیین می شود، سخنگوی باشگاه تمام قد از بازیکن حمایت می کند و البته مقابل قانون سر خم کرده و ساکت است.

خبر پولشویی لیونل مسی در رسانه های کاتالونیا منتشر می شود، مترجم ایرانی این خبر شاید حق داشته باشد با آب و تاب از این خبر بنویسد و شاید هم بدش نیاید در انتهای خبر، بحرانی سنگین و تلخ را در قلب بارسلونا پیش بینی کند. اما کدام بحران؟ نام این باشگاه بارسلونا است، از قلب آکادمی حقوق باشگاه بارسلونا کم نظیر ترین وکلای حقوقی در امر ورزش به اقصی نقاط دنیا برای تدریس و مشاوره اعزام می شوند، مسی زیر سنگین ترین فشارهای بازجویی و دادگاه های غیر قابل وصف آرژانتین، لبخند می زند و این لبخند را مدیون روانکاو باشگاه بارسلونا، وکیل خوبش و هواداران خوبش است. این همه خوبی کجا تولید شده است؟ ریشه در کجا دارد؟

در شرایطی که شاید بسیاری از هواداران کریم بنزما توقع تبرئه او را داشتند، دادگاه فرانسه وی را مجرم دانست و البته ماجرا با پرداخت جریمه سنگین و تعهد کتبی خاتمه یافت اما عدالت برای او اجرا شد، عدالتی که حتی پای کنار گذاشتن وی از تیم ملی فوتبال فرانسه هم پیش رفت تا مقامات فوتبال فرانسه به مردم کشورشان ثابت کنند، ساختمان بخش فرهنگی فوتبالشان فقط طول و عرض و ارتفاع نداشته، بلکه حقیقت و اهمیت هم دارد.

رسوایی اخلاقی پل گاسکوئین در فوتبال بریتانیا یکی دیگر از مصادیقی است که از ذهن عبور می کند، مجرمی که فارغ از شهرتش زیر تیغ عدالت می رود، جریمه نقدی می شود، کارش به حبس می کشد و البته پس از همه این فراز و نشیب ها زیر چتر فرهنگ فوتبالی می ایستد که فراموشش نمی کند، حقوقش را در نظر می گیرد و بار دیگر به او زندگی می بخشد.

بی اخلاقی در دنیای فوتبال در هر جایی از کره زمین قابل قبول نیست اما تاثیر این بی اخلاقی روی باشگاه فوتبال موضوعی عجیب است که در یک فوتبال استاندارد و مستحکم فقط در حد یک شوخی بی مزه باقی می ماند. مدیر روابط عمومی یک باشگاه، همزمان سردبیر یک روزنامه یا دوست صمیمی یک خبرنگار نیست، مدیر روابط عمومی یک باشگاه الزاما خبرنگاری پیشکسوت که حقی بر گردن باشگاهی خاص داشته باشد و حالا دیگر نوبتش رسیده باشد، نیست، مدیر روابط عمومی یک باشگاه کسی است که می تواند مدیر روابط عمومی یک باشگاه باشد، کسی که راه کنترل بحران خبری را به خوبی می داند، هرگز اجازه نمی دهد مشکلی که برای بازیکن یک تیم ایجاد می شود، به مشکل تیم تبدیل شود. این مدیر روابط عمومی کارآمد، در کنار خود مدیر ورزشی را می بیند، کسی که در چارچوب سمتش فعالیت می کند، فعالیتی که در فوتبال زخمی کشور من رویت نمی شود، فوتبال زخمی و بی مرهمی که در آن می پرسند: مدیر ورزشی یعنی چه؟ مگر در باشگاه ورزشی مدیر غیر ورزشی هم داریم؟ مشخص است که داریم، البته که داریم و صد البته که باید داشته باشیم و نداریم. مدیری که فرهنگ را بداند و آن را اجرا کند، مدیری که حقوق را بداند و آن را اجرا کند، مدیری که روابط بین الملل را بداند و آن را اجرا کند،...

در شرایط حاضر باشگاه پرسپولیس برای دروازه بان دربندش چه کرده است؟ در زمانی که باید از مکانی حمایت می شد، چه اتفاقی رخ داد؟ در زمانی که نباید از او حمایت کورکورانه رخ می داد چه خبر بود؟ در بزنگاه حقوقی پیش آمده، وکیلی که بیاید و اوضاع را مدیریت کند کجا بود؟ سوال به جا و مشخص و واضح رسانه ها بر چه اساس و فلسفه ای دخالت بیجا در امور باشگاه توصیف شد؟

چرا تعدد مکانی ها در فوتبال ایران، تا این حد آزاردهنده شده است؟ آیا وقت آن نرسیده و یا بهتر است بپرسیم که آیا از وقت آن زیاد از حد نگذشته که به فکر مهار این اتفاقات تلخ فرهنگی باشیم؟ در فوتبالی که بسیاری از بازیکنان آن (با امید به عدم دلخوری و عدم واکنش های ناگهانی و بدون فکر) تمدید گرین کارت آمریکا، پیدا کردن راهی مناسب برای کاهش هزینه گمرک اتومبیل و فرار مالیاتی را نسبت به «فوتبال» در اولویت قرار می دهند، چگونه می توان انتظار پیشرفت داشت؟ در جای جای دنیا، هستند بازیکنانی که فرهنگ استفاده از تکنولوژی روز دنیا را ندارند، هستند بازیکنانی که جنون تکمیل کلکسیون اتومبیل دارند، هستند ابرستارگانی که دنیای آنها را مد و زیبایی و شهرت پر کرده است، اما همین ابرستارگان با علم بر ویژگی های خویش هزینه نپرداختن به «فوتبال» را هم پرداخت می کنند، هزینه استخدام بهترین روانکاو، هزینه همکاری با یک مدیربرنامه دلسوز و باسواد و آگاه، هزینه استخدام فردی برای مطالعه روزانه اخبار و ارایه گزارش کوتاه و مختصر، هزینه معلم خصوصی زبان، فرهنگ، تغذیه سالم و هزینه تبدیل شدن به یک الگوی مناسب برای کودکانی که برای داشتن تصویری از قهرمان زندگی خود، بغض می کنند و ناگهان نگاهشان به تیتر اول روزنامه صبح شهر روی دکه می افتد: بازداشت شد.