آنچه در «90» گذشت/ از دلايل افت فوتبال تا نقد سيما در سيما

 برنامه نود اين هفته به بحث درباره افت فوتبال ايران و نيز دلايل پخش نشدن بازي ايران و لبنان به صورت مستقيم از صدا و سيما پرداخت.

برنامه «90» اين هفته بر خلاف برنامه هاي گذشته با گفت وگوي ويژه آغاز شد. امير حاج رضايي در شروع برنامه با طرح اين سوال كه اين چه وضع فوتبال است؟ صحبت هايش را آغاز كرد. او در آغاز به شكست ايران برابر بحرين در مقدماتي جام جهاني 2002 اشاره كرد و گفت: مردم ما مانند آن روز پس از شكست از لبنان احساس كردند كه تحقير شده اند. همان طور كه احساسات مردم در هنگام المپيك و پارالمپيك به اوج خود رسيد، حالا هم خودشان را بازنده مي دانند. ما پس از شكست برابر بحرين گفتيم كه بايد از اميد حرف بزنيم. حالا هم همين وضع است.

وي ادامه داد: در ديدار با ازبكستان همه شانس ها براي ما جمع شد تا پيروز شديم. برابر قطر حتي يك موقعيت هم خلق نكرديم و بازي با لبنان هم كه سرآمد بازي هاي بد تيم ملي بود. اكنون يك باور خطرناك در آسيا شكل گرفته است بدين معني كه ايران را مي شود برد! اينجا دو نكته مطرح مي شود اول اين كه چرا به اينجا رسيده ايم و دوم اين كه چگونه از اين وضع خارج شويم.

اين كارشناس فوتبال در ادامه با بيان اين كه مشكل اصلي فوتبال ما روحي و رواني است، گفت: فوتبال ما دچار اختلال اوتيسم يا درخودماندگي شده است. از سال 2006 به بعد مرتب مي بازيم. شايد كسي بگويد كه تيم ملي انگليس هم نيم قرن كه در اروپا و جهان مقامي نياورده است، پس چرا اركانش همچنان استوار مانده است؟ پاسخ اين است كه آنها سازماندهي اساسي دارند.

حاج رضايي درباره تركيب تيم ملي فوتبال هم گفت: بازيكنان زيادي در ليگ ما هستند كه مي توانستند در تيم ملي حضور داشته باشند. مثلا در غياب پولادي مصدوم مي شد از حاج صفي استفاده كرد اما به جاي آن پژمان نوري را به دفاع چپ منتقل كرديم. همچنين تيم هاي فجر سپاسي، پيكان، نفت تهران و مانند اين ها بازيكنان جوان و با انگيزه اي دارند كه ديده نمي شوند. ديدگاه كي روش بر اين استوار است كه در مسابقات مقدماتي جام جهاني به بازيكنان ميدان ديده بازي بدهد و در اين ميان چهره هاي مثل يعقوب كريمي ناديده گرفته مي شود.

اين كارشناس فوتبال در ادامه به اختلاف رسانه ها و بازيكنان تيم ملي اشاره كرد و گفت: تفرقه اين دو گروه به ضرر تيم ملي است. تيم ملي هنوز 15 امتياز پيش رو دارد و براي به دست آوردن آن به آرامش محتاج است. من خواهش مي كنم دو طرف به اين ماجرا پايان دهند و رسانه ها هم نقدهايشان به تحقير فوتباليست ها نپردازند.

وي در پايان صحبت هايش درباره پرسپوليس هم گفت: متاسفانه آن چيزي كه فصل قبل گفتيم، اتفاق افتاد. معتقدم هر گاه استقلال و پرسپوليس قدرتمند باشند تيم ملي قوي خواهد شد. من از ضعف پرسپوليس ناراحتم و با اين كه طرفدار اين تيم نيستم، آرزو مي كنم كه مديرانش براي برون رفت تيم از بحران چاره اي بيانديشند.

در خلال صحبت هاي حاج رضايي گفت وگوي كوتاهي از كارلوس كي روش پخش شد. سرمربي تيم ملي در مهم ترين بخش صحبت هايش گفت: مهم نيست كه چه كسي در تركيب تيم ملي بازي مي كند، بلكه مهم اين است كه تيم ملي يك تيم باشد و تمام بازيكنان در كارها هماهنگي داشته باشند. وقتي شاهد چنين باختي برابر لبنان هستيم، راحت ترين كار گشتن به دنبال مقصر است تا كل تيم را زير سوال ببرند. اين باخت ها در فوتبال وجود دارد. استراليا هم از اردن باخت. رئال هم به ختافه باخت، اما هفته بعد بارسلونا را شكست داد. در شكست ها متوجه مي شويم كه دوستان واقعي تيم ملي چه كساني هستند.

برنامه «90» در ادامه بحث جالبي را درباره نحوه پخش بازي ايران و لبنان از سيما مطرح كرد. در اين بخش غلامرضا رفيعي مشاور حقوقي سازمان صدا و سيما در استوديو برنامه حاضر شد تا پاسخگوي انتقادهاي مجري برنامه كه از قول مخاطبان مطرح شد، باشد.

وي در توضيح اين كه چرا تلويزيون بازي ايران را مستقيم پخش نكرده است؟ گفت: سازمان هاي ورزشي دنيا مانند فيفا و AFC غالبا داراي حقوق انحصاري پخش مسابقات ورزشي هستند. سازمان صدا و سيما هم در بخش فعاليت هاي ورزشي اش هميشه وارد مذاكره با اين سازمان ها براي خريد حق پخش مي شود. در 16 سال گذشته كه من در سازمان حضور داشتم شاهد خريد حق پخش مسابقاتي مانند جام هاي جهاني 2006 و 2010 ، بازي هاي آسيايي، المپيك و پارالمپيك بوده ام. با وجود اين گاهي هم دلالان داخلي قصد داشتند با فريب سازمان و جا زدن خودشان به عنوان نمايندگان سازمان هاي ورزشي قيمت خريد حق پخش را بالا ببرند.

وي در ادامه و در واكنش به سوال مجري برنامه مبني بر اين كه چرا تلويزيون با وجود علاقه مندي مردم به ديدن بازي تيم ملي حق پخش اين بازي را خريداري نكرد؟ گفت: سازمان هاي پخش تلويزيون ي نمي توانند با توجه به معيارهاي خودشان به هر مبلغي تن دهند. تلويزيون هم مانند دستگاه هاي اجرايي كشور از بودجه عمومي ارتزاق مي كند. آن شركتي كه وابسته به AFC است، مبلغي را براي فروش حق پخش بازي هاي مقدماتي جام جهاني پيشنهاد كرد كه از كل مبلغ پرداخت شده براي خريد حق پخش جام هاي جهاني 2006 و 2010، المپيك و پارالمپيك و جام ملت هاي اروپا بيشتر بود. مبلغ اولي كه آنها پيشنهاد كردند، 40 ميليون دلار براي هشت بازي تيم ملي بود كه با مذاكرات بعدي به 10 ميليون دلار كاهش پيدا كرد.

فردوسي پور در ادامه بار ديگر تاكيد كرد كه صدا و سيما مي بايست با وجود بالاتر رفتن قيمت خريد حق پخش بازي هاي تيم ملي را خريداري مي كرد تا تمام مردم كشور بتوانند بازي ملي پوشان را ببينند. رفيعي در پاسخ به اين سوال گفت: ورزش در برخي از سازمان ها تبديل به كالاي تجاري شده است. سازمان هاي ورزشي اخيرا روندي را در پيش گرفته اند كه بدون هيچ معيار اصولي قيمت هايشان را چهار برابر كرده اند به همين دليل حتي خود لبنان كه بازي در كشورش برگزار مي شد حق پخش بازي را نخريد. همچنين شركت ورلد اسپورتس گروپ كه وابسته به AFC است، پيشنهاد كرد كه ما بسته اي از تمام رخدادهاي چهار سال آينده را يكجا خريداري كنيم كه اين كار نيز براي ما شدني نبود.

مشاور حقوقي سازمان صدا و سيما در ادامه گفت: قراردادي كه از چهار سال پيش تا حالا داشته ايم چهار ميليون دلار بوده است كه حالا سه برابر شده است. اينجا بحث دفاع از حقوق مردم مطرح مي شود. در قوانين همه كشورهاي جهان به ويژه اروپا براي اين كه براي فروش حق پخش رقابتي ايجاد نشود و سازمان هاي ورزشي از حقوق انحصاري شان سوء استفاده نكنند، قوانيني را پيش بيني كرده اند كه بر اساس آن در صورتي كه سازمان هاي ورزشي حق پخش مسابقات اصلي كشورها را با قيمت هاي اصولي نفروشد شبكه هاي عمومي يا سراسري اين كشورها مي توانند بنا به تصميم خود از كانالي ديگر مسابقات را پخش كنند. ضمن اين كه نماينده شركت WSG به ما گفت كه از چهار ميليون دلار پرداخت شده در طي چهار سال گذشته نيمي از آن به فدراسيون فوتبال ايران پرداخت شده است. هر چند آقاي محمد نبي اين مطلب را تكذيب كرده است.

وي ادامه داد: مذاكرات ما همچنان ادامه دارد و سعي مي كنيم كه بازي هاي تيم ملي را براي مردم پخش كنيم، اما در عين حال براي منافع مردم نيز احترام قائليم و حاضر نيستيم كه براي پخش مسابقات ورزشي قيمت هاي خارج از عرف و گزافي را بپردازيم.

در ادامه برنامه مرتضي كريمي كمك داور بين المللي سابق فوتبال كه به تازگي از دنياي قضاوت كناره گيري كرده است، ميهمان «90» شد تا درباره اين تصميمش صحبت كند. كريمي صحبت هايش را اين گونه آغاز كرد: سال گذشته كه حرف و حديثي درباره دوستي من و فردي كه دلال معرفي شده بود، مطرح شد قصد خداحافظي داشتم، اما فكر كردم كه اگر آن زمان اين كار را كنم، خواهند گفت كه من محروم شده ام. بنابراين سعي كردم كه به كارم ادامه دهم تا اين كه در ديدار فولاد و ذوب آهن آن اشتباه را مرتكب شدم و ديگر تصميم گرفتم كه پرچم نزنم. البته اشتباه بزرگترم در اين بازي آن بود كه اسماعيل شريفات را اخراج نكردم.

وي ادامه داد: همان زماني كه بحث منشور اخلاقي مطرح شد و مرا متهم كردند كه با يك دلال رفاقت دارم، آن فرد را در فدراسيون ديدم و فهميدم كه او مجوز رسمي براي كارش دارد كه امضاي دبير كل فدراسيون پاي آن است. همان زمان ها در يكي از ديدارهاي پلي آف مي خواستند دروازه بان يكي از تيم ها را بخرند كه همان دلال واسطه اين كار بود، اما آن دروازه بان مردانگي كرد و نپذيرفت. من حرف هايي دارم كه اگر مطرحشان كنم، خيلي از كساني كه مرا متهم مي كنند ديگر نمي توانند در فوتبال كار كنند. اگر مراجع قضايي از من بخواهند همه اين حرف ها را خواهم زد.

در ادامه صحبت هاي كريمي، صحبت هاي حسين فركي هم پخش شد كه نسبت به قضاوت ديدار تيمش برابر ذوب آهن معترض بود. سرمربي فولاد در بخشي از صحبت هايش از كريمي خواست كه به كارش ادامه دهد، چون با استعفاي او هيچ مشكلي حل نمي شود.

در ادامه برنامه «90» روال عادي خود را پيش گرفت و با پخش گزيده ديدارهاي هفتم ليگ برتر و مباحث داوري آنها ادامه يافت.

تهيه كنندگان برنامه «90» در مسابقه پيامكي برنامه ديشب علت افت فوتبال ايران را جويا شده بودند كه در پايان 71 درصد شركت كنندگان پرداخت پول هاي بي رويه را دليل اين مساله دانستند. 25 درصد ناكارآمدي مديران فدراسيون و باشگاه ها را مشكل اصلي عنوان كردند و چهار درصد هم مربيان را مقصر اين مساله قلمداد كردند.