از دلالي در مجلس تا دلالي در فوتبال

1 ) به تجربه ثابت شده «فرهنگ پاسخگويي» در ايران سبک و سياق خاص خودش را دارد و کمي تا قسمتي منحصر به فرد به شمار مي رود. اينجا اغلب سؤال را با سؤال جواب مي دهند و از کاستي به عنوان توجيهي براي کاستي سود مي برند! به ندرت مي توان در کشور ما مديري پيدا کرد که در توضيح کمبودهاي حوزه خودش، سراغ بر شمردن معايب و نواقص بقيه حوزه ها يا حتي ساير کشورها نرود و خيلي صريح و راحت از مشکلات خودش و کارش بگويد.
فضاي ورزش ما هم البته تا حدود بسيار زيادي متأثر از همين فرهنگ ناقص پاسخگويي است. در ايران- بدبختانه- به سؤال «چرا قطبي؟» اغلب با پاسخ مغلطه آميز «پس قلعه نويي و دايي؟» واکنش نشان داده مي شود و عکس العمل بسياري از دست اندرکاران به پرسشي مثل «چرا شکست خورديد؟»، پاسخ نابخردانه و غير مرتبطي نظير «مگر قبلي ها شکست نخوردند؟» است.
اينجا آفتاب نيمه و نمور منطق، آن قدر گرم نيست که سرماي سوزناک جمود و سفسطه را تحت تأثير قرار بدهد و لابد به همين دليل است که وقتي يکي از نمايندگان مجلس به حکم فلسفه نظارتي جايگاهش از ورزشي ها سؤال مي کند که «چرا در فوتبال دلالي موج مي زند؟»، يا يکي از همان پاسخ هاي ناکارآمد هميشگي روبه رو مي شود که «مگر در مجلس دلالي وجود ندارد؟» مي بينيد؟ به دور و برتان توجه کنيد لطفاً؛ سالهاست که اين شيوه استدلال و پاسخگويي باعث شده عملاً هيچ کدام از پرسشها در کشور ما، جواب روشني نيابند!
2 ) علي سعيدلو - رئيس سازمان ورزش- در پاسخ به انتقادات اخير بيژن نوباوه- نماينده مجلس هشتم- در مورد پرداخت هاي غيرقانوني در فوتبال و نيز شيوه واسطه گري دراين حوزه، مدعي شد که در فضاي مجلس نيز چنين انحرافاتي مي تواند وجود داشته باشد و البته جالب اينکه سيد جلال يحيي زاده - رئيس کميته تربيت بدني مجلس- در عکس العملي ستودني، تلويحي احتمال وجود چنين خطايي در محل کارش را تأييد کرد. خب، حالا سؤال اين است که آيا اين واکنش مرد اول ورزش کشور به موضوع، باعث حل بحران دلاليسم درفوتبال شده و مبادله پولهاي هنگفت در اين بخش را به چارچوبهاي قانوني باز گردانده است، يا گره اي تازه بر اين کلاف سردرگم انداخته و عملاً باعث فرار مسؤولان از زيربار پاسخگويي شده است؟ يقيناً گزاره دوم صحيح است. در واقع ديري است که عادت بسياري از مسؤولان ما به طفره رفتن از تحليل کمبودها وضعفها با جوسازي و تمرکز روي مسايل حاشيه اي باعث در سايه ماندن بيشتر مشکلات شده است و در همين مورد اخير نيز، پاسخ معاون رئيس دولت به انتقادات نمايندگان مجلس، نه تنها دردي از فوتبال آزرده حال کشور درمان نکرد و نمي کند، که در نوع خود باعث ايجاد يک فضاي ملتهب و متشنج رسانه اي هم شده است؛ جوي که در آن هر اتفاقي به ذهن نزديک است، غير از نوع نقايص و معضلات!
3 ) اينکه در مجلس شوراي اسلامي يا هر جاي ديگري چه اتفاقي رخ مي دهد و چه خطاهايي ممکن است وجود داشته باشد، البته که مهم و قابل بررسي، اما موضوعي غيرمرتبط به بحث دلالي در فوتبال است. مديران ما - اگر واقعاً دلشان مي خواهد به رشد وپيشرفت اين حوزه کمک کنند، در مسير سالم سازي آن گام بردارند و فارغ از تثبيت جايگاه خودشان به هر قيمتي، دنبال ترقي و سلامت فوتبال باشند- بايد به دور از موضع گيري هاي احساسي و سفسطه آلود، توضيح بدهند که چرا پياپي بازيکنان خارجي مبتلا به بيماري هاي صعب العلاج سر از ايران در مي آورند، چرا يک مربي 300 هزار دلاري صرب به چهار برابر قيمت واقعي سر از باشگاهي در مي آورد که مدير عاملش مدعاي ارزشي بودن دارد، چرا ناکام ترين بازيکن هفته ليگ برتر راهي يک برنامه سراسري در تلويزيون دولتي ايران مي شود، چرا برخي بازيکنان سه برابر بيشتر از سقفي که قانون - ولو به غلط- تعيين کرده، پول مي گيرند، چرا قرارداد مربي ملي ما طوري تنظيم مي شود که ماليات به آن تعلق نگيرد، چرا يک فوتباليست ناخوش احوال آفريقايي از سرپرست موقت باشگاهي که دم از بيت المال مي زند، 30 هزار دلار پول مي گيرد و مي رود و خبري هم نمي شود، چرا کمک مربي يک تيم ليگ يکي نگون بخت هر روز در يک روزنامه ورزشي نصف صفحه مصاحبه ويژه دارد، چرا قيمت فوتباليست 50 ميليوني با دو بار عبور از فهرست تيم ملي هشت برابر مي شود و هزار چراي ديگر... پاسخ به بخشي از اين پرسشها، تضمين برگشت فوتبال زيانکار ايران به شرايط عادي است، نه مغالطه و پشت هم اندازي کلامي و مقابله به مثل با منتقدان.
4 ) مي شود در مقابل سؤال «فساد در فوتبال» علاوه بر دلالي در مجلس- که مورد توجه آقايان قرار گرفت! - با اشاره به قاچاق بنزين در مرزهاي کشور، درصد بالاي بيکاري و تورم- انحلال سؤال برانگيز دانشگاه علوم پزشکي تهران، تظاهرات اخير در فرانسه، اعتصاب کارمندان شبکه bbc در انگلستان، تب کردن يک افغاني در آمريکا و... جواب داد، اما هيچ کدام اينها «واقعاً» دردي از دردهاي فوتبال رو به پسرفت ما را درمان نمي کند. کاش اصلاح را از خودمان شروع کنيم، بي بهانه و بي کلک!

---------------------

بقلم: رسول بهروش