از پژوی احمدی نژاد تا پیراهن استیلی / شما جیب ما رو نزن!

هفته گذشته پیراهن حمید استیلی در بازی ایران و آمریکا به حراج رسید؛ لباسی که او با آن گل قرن را به ثمر رسانده بود و البته شبهات قابل توجهی در مورد اصالتش وجود داشت. به دنبال فروش یک پیراهن تقلبی به هوادار ایمون زاید پس از داربی 74، حالا مخاطبان فوتبال در ایران حق دارند پیرامون اقدامات مشابه کمی مردد باشند. غیر از این اما، پروژه فروش پیراهن استیلی ابهامات مهم دیگری هم داشت؛ از جمله رقم هنگفت جمع آوری شده و البته هویت کسانی که سهم اصلی را در خرید این لباس داشتند. در حالی از رقم یک میلیارد و پانصد میلیون تومان به عنوان مجموع کمک های گردآوری شده در این مراسم یاد می شود که بر اساس برخی گزارش ها بیش از دو سوم این مبلغ تنها به وسیله اسپانسر باشگاه پرسپولیس تامین شده است؛ به طوری که ظاهرا یکی از حامیان مالی این تیم مبلغ یک میلیارد و صد میلیون تومان را به نیت عدد 11 و تعداد بازیکنان تیم های فوتبال بخشیده است!

پیش از این قرار بود سرخابی ها در دولت جدید به بخش خصوصی واگذار شوند، اما پس از قیل و قال فراوان تنها اتفاقی که رخ داد، ادامه فرمول قدیمی با نفرات جدید بود؛ به این ترتیب که مثل گذشته صندلی های مدیریتی پرسپولیس و استقلال به سرمایه داران گمنام اجاره داده شد تا در ازای پولی که خرج می کنند، به شهرت و اعتبار مضاعف دست بیابند. اگر تا دیروز چهره هایی مثل هدایتی، زنجانی،  انصاری و شفیع زاده می توانستند به ضرب ریخت و پاش در فوتبال ایران مطرح شوند، امروز این بخت در اختیار رهگذرانی تازه نفس قرار گرفته است؛ مردانی از جنس پوستی و سیاسی که حالا اسم شان با جذب بازیکن برای پرسپولیس و البته خرید سخاوتمندانه پیراهن استیلی بر سر زبان ها می افتد. امروز ظاهرا باید خوشحال باشیم از اینکه حراج یک تی شرت قدیمی سبب خیر شده و سرمایه ای برای کمک به بیماران بی بضاعت فراهم کرده است، هرچند وجود برخی نقاط تاریک و مجهول، مجال شادی را از مخاطب می گیرد.

حقیقت آن است که طی این سال ها مردانی نقش اول خیریه ها در ایران را ایفا کرده اند که در مورد وجاهت قانونی، اقتصادی و اجتماعی شان تردیدهای زیادی وجود داشته است. اگر روزی محمدرضا زنوزی در کسوت خریدار اتوموبیل احمدی نژاد ظاهر شد و پژوی پنج میلیونی رییس دولت وقت را دو میلیارد و پانصد میلیون معامله کرد، زیاد طول نکشید تا خبر بازداشت او و رهایی اش با وثیقه 500 میلیاردی به تیتر اصلی خبرگزاری ها تبدیل شود. بعدتر اگر دل مان را به حسین هدایتی و آزاد شدن زندانیان بدهکار به دست او خوش کردیم، خیلی زود دریافتیم که آقای عابربانک هم تحت تعقیب دستگاه قضایی است و ابهامات فراوانی در مورد زندگی اقتصادی اش وجود دارد. امروز چه بابک زنجانی که کمک پرسپولیس به خیریه را شرط انتقال دایی به این باشگاه دانست و چه محمد رویانیانی که عنوان سفیر طلایی بهزیستی را یدک می کشید، هر دو به یک سرنوشت دچار شده اند. در چنین شرایطی شاید چندان عاقلانه نباشد که خرید پیراهن استیلی با آن قیمت گزاف را رویدادی کاملا سپید و انسان دوستانه به شمار بیاوریم، به ویژه که در مورد حامی مالی سرخپوشان نیز شائبه های گوناگونی وجود دارد؛ زمزمه هایی که دامنه اش از تاریخ ثبت شرکت شروع می شود و تا بحث بدهی های کلان و احتمالی این موسسه ادامه می یابد.

بدون تردید هنوز هستند جماعت پرشماری که بی چمشداشت و بدون جنجال به این و آن یاری می رسانند، اما در کشوری که کمک به خیریه آرام آرام به یکی از حربه های تطهیر چهره های بحث برانگیز تبدیل شده است، نمی توان به این قبیل گلریزان ها چندان مباهات کرد. شاید اگر خیلی از این اعانه دهندگان میلیاردی به جای این قبیل بذل و بخشش ها، احترام بیشتری برای قوانین اقتصادی مملکت قائل می شدند و با فعالیت سالم به بازتوزیع عادلانه ثروت کمک می کردند، اصلا فقیری باقی نمی ماند که دوستان بخواهند هر از گاهی کمکش کنند و ژست های آنچنانی بگیرند! چه بسا هیچ کودک بیماری محتاج این صدقه ها نمی شد، اگر خیلی از سرمایه داران به حق خودشان قانع می ماندند و قانون را دور نمی زدند، اگر سهم فقرای بی پشتوانه به جیب اغنیای زورمند سرازیر نمی شد و اگر 70 درصد از معوقات سیستم بانکی کشور، نزد 210 نفر باقی نمی ماند. در این چرخه معیوب، شاید نتوان از این بخشش های خرواری آنچنان خرسند شد. در مغرب زمین اگر کسی مثل زاکربرگ 120 میلیون دلار خرج خیریه می کند، خیال همه دنیا راحت است که مالک فیس بوک مالیاتش را تا پنی آخر پرداخته و هیچ محکمه ای بهانه برای بازخواست او ندارد، البته غیر از دادسرای شیراز در ایران!