افتخار به ویترین خالی

نزدیک به دو هفته از شکست تیم ملی فوتبال ایران برابر آمریکا و حذف از مرحله گروهی جام‌جهانی ۲۰۲۲ می‌گذرد، اما همچنان خبری از واکنش رسمی و مفصل فدراسیون فوتبال و کادرفنی این تیم نیست. ناامیدکننده‌تر از شکست و حذف تیم ملی، آمار و ارقامی است که هر روز منتشر می‌شود و ابعاد عملکرد ضعیف تیم ملی را در قطر نمایان‌تر می‌کند. به عنوان مثال در جدولی که از تیم‌های حاضر در جام‌جهانی بر اساس تعداد پاس‌های آنان منتشر شده، ایران با مجموع ۹۸۲ پاس در قعر جدول قرار گرفته است. هر ۳۱ تیم دیگر حاضر در این بازی‌ها تعداد پاس‌های خود را چهار رقمی کردند و ایران تنها تیمی بود که به عدد هزار نرسید. آمار و ارقام ناامیدکننده دیگری هم در حوزه مالکیت توپ و ساختار دفاعی وجود دارد. تا پیش از مرحله نیمه‌نهایی، بهترین خط حمله جام بیست‌ودوم در اختیار تیم ملی انگلستان بوده که ۱۳ گل به ثمر رسانده و البته تقریبا نیمی از آنها برابر ایران بوده است!

اگر اینها را مولفه‌های «کمی» بدانیم، در بحث «کیفی» هم هر آنکه مختصر آگاهی و اشرافی نسبت به فوتبال داشته باشد، می‌فهمد که عملکرد تیم ملی بسیار ضعیف و دور از انتظار بود. آن شکست عجیب برابر انگلستان که صرفا به خاطر شکم‌سیری تیم حریف با نتیجه بدتری به پایان نرسید، حالا حالاها از حافظه فوتبال آسیا پاک نخواهد شد. بازی با آمریکا را هم که همه دیدند. در نیمه نخست این مسابقه، ایالات‌متحده ۹ شوت به سمت دروازه ایران داشت، در حالی که شاگردان کارلوس کی‌روش هیچ شوتی به سمت دروازه حریف نزدند. تنها پیروزی ایران در این بازی‌ها برابر ولزی رقم خورد که بیش از ۶۰ سال از رسیدن به جام‌جهانی محروم مانده بود.

اینها دردناک است، پیام دارد، وگرنه هیچ‌کس دنبال خود تحقیری و شماتت بی‌هدف نیست. داریم مرور می‌کنیم که بدانیم در فاصله یک سال تا جام ملت‌های آسیا کجای داستان ایستاده‌ایم. تیم‌های آسیایی را در قطر دیدید؟ ژاپن را تماشا کردید؟ جسارت کره‌جنوبی را حتی در مقابل همان برزیل نگاه کردید؟ کیفیت عربستان نظرتان را جلب نکرد؟ صعود استرالیا باعث تعجب‌تان نشد؟ تیم ایران یک سال دیگر در همین کشور باید با همین رقبا پیکار کند. حق داریم نگران باشیم یا نه؟

دلیل تنظیم این مطلب اما چیز دیگری است و به مصاحبه شگفت‌انگیز یکی از دستیاران کارلوس کی‌روش مربوط می‌شود. همان‌طور که می‌دانید کارلوس با ۹ دستیار خارجی در جام‌جهانی ۳ امتیاز گرفت که قابل ثبت در کتاب رکوردهاست! در مورد دستمزد این دستیارها شایعات غیررسمی هولناکی وجود دارد که از آنها گذر می‌کنیم، اما راستش این جملات جناب راجر دسا آن‌قدر سوزناک است که نمی‌شود از آن چشم‌پوشی کرد: «ما امیدواریم سال آینده با تیم ملی ایران ادامه بدهیم. ما در گروه بسیار سختی قرار گرفتیم. بازیکنان ما تجربه کافی نداشتند.» آدم باور نمی‌کند مربی پیرترین تیم جام، از تجربه پایین بازیکنانش سخن بگوید!

دشواری گروه ایران در قطر هم رسما «جوک» است؛ چون گروه ایران با هر متر و معیاری یکی از ضعیف‌ترین گروه‌های مسابقات به شمار می‌آمد که در نیمه‌نهایی هم نماینده نداشت. سخت، گروه ژاپن بود که برابر آلمان و اسپانیا کام‌بک زد. رشد و ترقی ناگهانی اتفاق نمی‌افتد و همین‌طور عقبگرد و پسرفت هم یک‌شبه رخ نمی‌دهد. ما درجا زدیم، چون عادت کردیم به «هیچ» افتخار کنیم؛ به چیزهایی مثل کم گل خوردن از آرژانتین و اسپانیا و گویا حالا همان داستان از سر گرفته شده است.