ايران، قبيله هميشه غايب تاريخ / خاطرات ملبورن را قوم بازنده نوشت!

1- در سالروز حماسه ملبورن، ويژه برنامه نود اقدام به پخش مستند جالبي كرد كه سه سال بعد از آن رويداد، به مصاحبه با برخي بازيكنان تيم ملي استراليا اختصاص داشت. اين برنامه كه پيش تر از شبكه ورزش سيما هم روي آنتن رفته بود، كاري از يك مستندساز استراليايي به شمار مي آ مد كه پخش آن در ايران توانست بسياري از خاطرات را براي مردم فوتبالدوست كشورمان زنده كند. وقتي 16 سال بعد از آن اتفاق هنوز هر بار به ميان آمدن نام «ملبورن» دل خيلي ها را در اين مملكت مي لرزاند، اين يعني آنكه بازي با استراليا و صعود به جام جهاني 98 يك برگ زرين و تكرار ناپذير در تاريخ فوتبال ايران بوده است، اما افسوس كه مستند اين رويداد شگفت انگيز را نه خود ما، كه استراليايي ها بايد براي مان ساختند!

2- يك حقيقت تلخ آن است كه ما ايراني ها در زمينه حفظ و حراست از ميراث مادي و معنوي كشورمان در حوزه هاي مختلف دچار نوعي كم كاري عجيب و نابخشودني هستيم. لطمه اي كه طي اين مدت سهل انگاري و پشت هم اندازي به پيكر پارسه زده، كم از شعله هاي آتش ارتش اسكندر نداشته است. روزي نيست كه خبر از تخريب يا فرسايش شديد يك بناي تاريخي در اين مملكت روي خروجي خبرگزاري ها نرود. چه كاروانسراها و حمام هاي تاريخي كه خراب نمي شوند، چه ابنيه مهمي كه به غنيمت بساز و بفروش ها نمي روند و چه ميراث ماندگاري كه راه خروج مخفيانه از مرز را در پيش نمي گيرند. در شاخه مراقبت از آثار فرهنگي هم ما ايراني ها شايد سهل انگارترين جماعت تاريخ باشيم. مولوي و نظامي و رودكي را تركيه اي ها و آذربايجاني ها و تاجيك ها از آن خودشان مي كنند، اما دريغ از دو خط اعتراض رسمي، يك حلقه فيلم داستاني يا حتي يك نطق اثرگذار كه در مقابل اين روند مخرب مانع ايجاد كند. وقتي فضا در مورد شعرا و دانشمندان چنين است، جاي تعجب نيست كه خيز همزمان قطر و آذربايجان براي ثبت رسمي چوگان هم با انفعال محض مسوولان ايراني مواجه شود. در انگلستان اراده اي عمومي باعث مي شود لوكيشن اصلي يك سريال كارآگاهي به نام «شرلوك هلمز» به موزه تبديل شود و حتي شهرداري لندن هم قبول مي كند پلاك مرقوم در نوشته هاي «كانن دويل» را همچنان روي اين خانه نگه دارد، اما در ايران سراي خاطره انگيز فيلم «مادر» را مي كوبند و قوطي كبريتش مي كنند براي آدم هايي كه هيچ تصويري از يك همنشيني خانوادگي روي تخت هاي دور حوض در ذهن شان نيست.

3- ما در حراج خاطره ها قوم سخاوتمندي هستيم. 40 سال پيش هيچ فيلمبرداري نتوانست تصاوير پرگل ترين داربي تاريخ را ضبط كند، غير از نعمت حقيقي كه سر يك كار سينمايي موفق شده بود بخشي از اين مسابقه را به حافظه دوربينش بسپارد. با اين همه اما اهالي فوتبال بعد از سال ها بي خيالي زماني سراغ عوامل «ممل آمريكايي» رفتند كه ديگر رمقي براي شان باقي نبود و به همين راحتي آخرين ميراث به جا مانده از آن بازي هم براي هميشه نابود شد. وقتي از نبرد تاريخي ايران و آمريكا هنوز حتي يك ثانيه تصوير حاشيه اي هم روي آنتن تلويزيون اين مملكت نرفته و همه خاطرات برجا مانده براي ملت به همان 90دقيقه طول رقابت ختم مي شود، جاي شگفتي نيست كه گل استثنايي دايي به ميلان هم در آرشيو جام جم موجود نباشد و مخاطبان نود آن را براي فردوسي پور ايميل كنند. سال هاست كه صداوسيماي ايران همه جاي دنيا خبرنگار دارد، اما دريغ از آن كه يكي از اين دوستان همراه با يك تصويربردار راهي ورزشگاه هاي خاطره انگيز جام جهاني فرانسه بشود و يا بعد از سال ها سراغي از محل برگزاري مسابقات به يادماندني ايران در ايرلند و دانمارك و ايتاليا بگيرد و يك كار متفاوت به مخاطب عرضه كند. همه انرژي آقايان در فرنگستان صرف انعكاس سياهي هاي مغرب زمين مي شود و اساسا وقتي براي اين كارها باقي نمي ماند. باز درود به شرف آن مستندساز اجنبي كه نه تنها خاطرات ملبورن را براي مان جمع آوري كرد، بلكه تك جمله خداداد در مورد نمايش بهتر ايران در بازي رفت را نيز در فيلمش نگه داشت تا قبيله غايب هم دفاعيه اي مختصر داشته باشند!

4- مشهور است كه تاريخ را قوم برنده مي نويسد، اما چون فاتحان ملبورن حالش را نداشتند، زحمت حاشيه نگاري از هشت آذر جادويي هم گردن قوم بازنده افتاد. خنده دار اين است؛ جماعتي كه نمي تواند از داشته هاي 16سال قبل خودش مراقبت كند، يقه دنيا را مي گيرد كه چرا راجع به وقايع 2500سال پيش در فيلم سيصد و امثال آن دروغ مي گويد!