بيداري با داربي! / اين گنج را ارزان نفروشيد

1- سرانجام روزها يكي پس از ديگري گذشتند و موعد برگزاري هفتادوپنجمين داربي پايتخت از راه رسيد. طي اين سال هاي اخير عادت كرده ايم دوئل پرمخاطب ترين تيم هاي ايراني را به شكلي كاملا تصادفي(!) در هفته هاي مياني هر نيم فصل و در محاصره ساير بازي ها ببينيم؛ مبادا قرار گرفتنش در روزهاي ابتدايي ليگ، مسوولان برگزاري مسابقات را غافلگير كند يا فرارسيدنش در هفته هاي پاياني و افزوده شدن حساسيت هاي احتمالي جدولي به آن، كار را براي دوستان سختكوش فدراسيون نشين دشوار كند! به هر تقدير اما، يكي از باشكوه ترين نبرد هاي باشگاهي قاره آسيا، اين بار نيز خرامان خرامان پيش آمد تا در فاصله 24 ساعت به اين مسابقه، هيجان و سرزندگي بين ميليون ها هوادار پرسپوليس و استقلال به اوج برسد. حالا دوباره ضربان قلب عاشق ها، شتاب معناداري گرفته است. شب بيداري ها از سر گرفته شده اند و بازار اشتياق را دعا خواندن ها و گمانه زني ها گرم كرده اند و همچنين بحث هاي دوستانه و پرحرارت بچه محل هايي كه گوشه خيابان اردو زده اند، اما انگار بازي را براي انبوه بينندگان برنامه نود كارشناسي مي كنند. اين داربي است، مسابقه اي كه با هيچ بازي ديگري قابل مقايسه نيست و شناسنامه اصيل خاص خودش را دارد. وقتي اسم اسپانيا مطرح مي شود، اين سلطنت نام «ال كلاسيكو» بر دنياي خاطره ها است كه در ذهن تداعي مي شود؛ چنانچه فوتبال باشگاهي ايتاليا و انگلستان هم بخش قابل توجهي از آبرو و اعتبارشان را ازمادونينا و جنگ ازلي- ابدي منچستر و ليورپول مايه مي گيرند. اينجا هم بخواهيم يا نه، اين داربي تهران است كه به فوتبال باشگاهي ما رنگ و رو مي دهد و قسمتي از هويت ملي و تاريخي اش را مي سازد. هر تيم ديگري در ايران- ولو يكي از سرخابي ها- حتي وقتي تا نوك قله بالا مي رود و به مرز قهرماني مي رسد، باز به نيرويي بيشتر از علاقه و اشتياق هواداران خودش مجهز نيست، اما داربي قطعا پرسرمايه ترين بازي كشور ماست و مي تواند بيشترين حجم از احساسات و عواطف ايرانيان را در عميق ترين سطوحش درگير كند. اين 90 دقيقه، يك سرزمين را ميخكوب مي كند. باور كنيم اين جدي ترين موجودي ماست، حتي اگر حسابش خالي باشد و از كاستي هاي فراواني رنج ببرد.

2- برخلاف خيلي از قدرت هاي نوظهور فوتبال ايران ، پرسپوليس و استقلال مسير پرپيچ و خم و تاريخي «قطب» شدن را طي ساليان طولاني پيموده اند و در گذر زمان به تكه الماس هايي درخشان در تاريخ اجتماعي ايران زمين تبديل شده اند. قدرت گرفتن آنها نه محصول سرمايه گذاري هاي سخاوتمندانه و ناگهاني صنعتي بوده و نه به اتكاي اراده اي مبهم و مجهول، يك شبه از فرش به عرش رسيده اند. قرمز و آبي تهراني، عزيز كرده هاي ميليون ها ايراني اند كه خانه حقيقي شان، گوشه قلب توده هاي بزرگي از مردمان اين سرزمين به حساب مي آيد و فقط، ديوان و دفترشان در پايتخت اين كشور مستقر شده است. آنها كه گاهي مثل بزرگترين باشگاه هاي جهان حتي مي توان رگه هاي درشتي از انگيزه هاي ملي و اجتماعي را هم در شكل گرفتن و رشد كردن شان سراغ گرفت، گنجينه هايي گرانبها براي اين مملكت اند كه اگرچه در اين سال ها به واسطه سياستگذاري هاي غلط و هراس زدگي هاي بيهوده، بخش زيادي از قدرت و عظمت خودشان را از دست داده اند، اما هنوز هر لحظه مي توانند موج بزرگي از شعف و شادي يا حزن و اندوه را بر پهنه اين مملكت جاري كنند و شاه بيت غزل احساس ايراني لقب بگيرند. هيچ كدام از سوءمديريت ها و لطمات سهوي يا حتي عمدي اين ساليان، نتوانسته اند به جوهر ارزشمند و ذاتي پرسپوليس و استقلال صدمه بزنند؛ چه اينكه گنج هاي حقيقي، اصالت و ارزش شان را حتي زير خروارها خاك ويرانه ها نيز حفظ مي كنند.

3- از داربي 75، در شرايطي عصر جمعه در مقابل ديدگان ميليون ها هوادار شيفته رونمايي خواهد شد كه اين مسابقه با خيلي از شهرآوردهاي قبلي تفاوت هاي بنيادين دارد. اگرچه بازگشت امير قلعه نويي به اين نبرد و نيز حضور يك مربي مجرب با سابقه موفقيت هاي پررنگ در داربي ها به اين مسابقه اهميت ويژه اي داده است، اما بي ترديد شهرآورد پيش رو جذابيت متفاوتش را از حضور ستارگان پرشمار و مهم فوتبال ايران وام مي گيرد. حقيقت آن است كه بعد از سال هاي طلايي دهه شصت و هفتاد، هيچ يك از داربي هاي 10 سال اخير فوتبال ايران به اندازه شهرآورد شماره 75 ملي پوش نداشته اند. اين بار پرسپوليس و استقلال از قامت تيم هايي كه عمدتا ستاره هاي سوخته سايرين و به ويژه باشگاه هاي صنعتي را جذب مي كردند، تبديل شده اند به سهامداران اصلي سوپراستارهاي كنوني فوتبال كشورمان؛ چنانكه در جدال آدينه اين هفته، به وضوح مي توان تركيب اصلي تيم ملي ايران را در زمين هموار ورزشگاه آزادي حاضر ديد. اين واقعيت، علاوه بر اينكه ظرفيت بالقوه داربي 75 براي ارايه يك نمايش بهتر را افزايش مي دهد، دودل شهير پايتخت را حايز اهميت هاي تازه تري هم مي كند. حالا آنچه جمعه قرار است ببينيم، گذشته از نماد فوتبال باشگاهي ايران، مي تواند نمايشي از داشته هاي ملي ما هم باشد. ستاره هاي پا به توپ داربي، اين بار علاوه بر رسالت قديمي شان مبني بر دفاع از دريافتي هاي چندصد ميليوني، بار سنگين ديگري نيز بر دوش دارند؛ اينكه نشان بدهند به عنوان نخبه ترين بازيكنان فوتبال اين مملكت، قادر به ارايه بهترين بازي ممكن هم هستند. آنها دست كم براي يك بار هم كه شده، بايد ثابت كنند دلهره هاي بي پايان كارلوس كي روش در مورد بضاعت انساني فوتبال ايران كه به جست وجوهاي دنباله دارش در پي ستارگان دورگه منجر مي شود، محلي از اعراب ندارد و بازيكنان بومي ما آنقدر «زور» دارند كه گليم خودشان را از آب بيرون بكشند. اين، فرصتي براي يك اعاده حيثيت تاريخي است. از جلال حسيني و مهرداد پولادي و كريم انصاري فر تا جواد نكونام و آرش برهاني، خيلي ها جمعه بايد از لياقت و اعتبارشان دفاع كنند؛ آنچه اگر محقق شود، بايد بتواند به ثبت يكي از ماندگارترين داربي هاي معاصر فوتبال ايران بينجامد.

4- داربي – هرچقدر كه هم ضعيف و ذليل شده باشد – باز غرور فوتبالي سرزمين ماست. كاش آنها كه به تدبير چرخ گردون وارثان شيشه حيات اين غرور ملي شده اند، آن را دوباره با بغضي در گلو خفته يا كينه اي در سينه مانده برايمان تاخت نزنند. ما منتظر «شاهنشاه» بازي هاي ايرانيم.