تراژدی سقوط / مهران مدیری در سطح حسن عباسی

یک- در یکی از آخرین برنامه های «دور همی» پیش از فرا رسیدن ماه محرم، مهران مدیری به سوژه جذاب فوتبال پرداخت که حالا سر و صدای زیادی به پا کرده است. لحن مدیری در این قسمت، معترضانه و انتقادی بوده که این البته به خودی خود خیلی هم خوب است. مشکل اما از جایی شروع می شود که این چهره شناخته شده تلویزیون ایران به جای طنز و شوخی، یک نطق دو دقیقه ای جدی و کوبنده علیه فوتبال ایران انجام می دهد؛ اینکه در این حوزه بیش از 500میلیارد تومان پول هزینه می شود که کاملا بی فایده است و حتی توانایی سرگرم کردن مردم را هم ندارد. مدیری در ادامه ادعا کرده فوتبال ایران به اندازه دهه های 60 و 70 جذاب نیست و البته در پایان برای جلب نظر مردم و تشویق گرفتن از حضار، به ستایش از فوتبال بانوان پرداخته است.

دو- بدیهی است که مهران مدیری به عنوان یک هنرمند خبره، ممتاز و توانا مجاز است به هر حوزه ای که دلش می خواهد سرک بکشد و به نقد آن بپردازد. از قضا این اولین باری هم نیست که او پا در کفش فوتبالی ها می کند، اما اغراق نخواهد بود اگر مدعی شویم کارگردان دورهمی این بار بر خلاف همیشه به خطا رفته و به شدت آماتورگونه رفتار کرده است. برای مهران مدیری باید از خود مهران مدیری مثال زد. تیم او نوروز88 در سریال ممتاز «مرد دو هزارچهره» به شکلی استثنایی و هوشمندانه مشکلات فوتبال ایران را زیر ذره بین برد و طی سه قسمت 40دقیقه ای به انبوهی از رذایل اخلاقی و مفاسد این رشته ورزشی اشاره کرد. تصورش را بکنید؛ ریخت وپاش در فوتبال، حضور سرمایه گذاران ناشی و ناوارد، زد و بند خبرنگاران فاسد، دغدغه های تجاری و فساد ستاره های فوتبال، بزن بهادری بوقچی های بی سواد و توطئه های درون تیمی از جمله محورهای بررسی شده در این سریال بود که هم مخاطب را به قهقهه می انداخت و هم با نگاهی ظریف و دقیق، مهمترین نقاط ضعف فوتبال مملکت را به مردم نشان می داد.

حالا اما مدتهاست که مدیری سقوط کرده؛ اگر سلطان برره از نظر سطح کیفی به اجرای یک برنامه کپی کاری شده از تلویزیون هند تنزل می کند، انگار همین تخفیف درجه در درونمایه و محتوای کارهای مدیری هم خودش را نشان می دهد. او –دست کم در بحث فوتبال- از درخشش با تیم «سیکاد» و مسعود شصتچی به جایی می رسد که یک مشت حرف به شدت کتره ای و پوپولیستی تحویل مخاطبش می دهد و بعد با مجیزگویی خام دستانه از فوتبال بانوان، از تماشاگرش تشویق گدایی می کند. راستی اگر فوتبال بانوان این همه خوب بود، چرا یکی از ستاره های تاریخ ساز این تیم برای یک شب هم که شده میهمان دورهمی نشد؟ چطور بازیکنان درجه دویی مثل آرش برهانی و علی انصاریان به کسانی مثل فرشته کریمی ترجیح داده شدند؟

سه- در فوتبال ایران ریخت وپاش و دزدی و سوءاستفاده از اموال دولتی بسیار زیاد است؛ تا جایی که به نظر می رسد دستگاه قضایی یک بار برای همیشه باید کمر همت به پاکسازی این حوزه ببندد و زالوهای خونخوار را کنار بزند. با همه این کاستی ها اما، فوتبال ایران هنوز جواهری درخشان و ثروتی بی نظیر و گرانبهاست. اگر در دهه های 60 و 70 مردم به خاطر جنگ و کمبود امکانات سرشان را با فوتبال گرم می کردند، امروز انفجار تکنولوژی هم نتوانسته شور فوتبال را از سر آنها بیندازد.

در دوره ای که خلاصه با کیفیت هر مسابقه فوتبالی فقط یک دقیقه بعد از پایان بازی روی هزار تا سایت آپلود می شود، مردم هنوز شب داربی را جلوی استادیوم صبح می کنند و در دسته های چند هزار نفری، پشت درهای بسته و سکوهای مملو از جمعیت می مانند. آیا اینها «ارزش» نیست؟ اصلا چرا راه دور برویم؛ در این چند دهه چند بار پیش آمده که ایل بزرگ و محترم قشقایی یا هر جمعیتی شبیه آن، چنین جشن عظیمی را ترتیب بدهد و یک شبانه روز در خیابان ها پای بکوبد؟ حتی از نظر مالی هم با وجود همه اسراف های نابخشودنی، باز فوتبال ایران مثل آب خوردن می توانست دخل و خرج کند؛ اگر دستگاه عظیم تلویزیون دست از زورگویی برمی داشت و بخشی از سود چندده میلیاردی پخش فوتبال را به خود این رشته ورزشی پس می داد.

چهار- مهران مدیری به معنای واقعی کلمه «ستاره» است؛ حیف خواهد بود اگر او از سطح یک هنرمند باریک بین و نکته سنج به حد و اندازه های یکی مثل حسن عباسی سقوط کند؛ همان سخنران مشهور و پرحاشیه ای که هر چند ماه یک بار فابل جدیدی از حملات چشم بسته اش به فوتبال بیرون می آید و در فضای مجازی دست به دست می شود. مهران مدیری مثل عوام حرف می زند و می گوید مردم ایران به اندازه دهه های 60 و 70 از فوتبال لذت نمی برند؛ اصلا قبول، اما کاش خود مهران خان هم توضیح می داد که چرا مردم ما به اندازه دهه های 70و 80 از پدیده ای مثل مدیری لذت نمی برند؟ از ساعت خوش و پاورچین و برره تا عطسه و در حاشیه و دورهمی، لابد دستمزدها چندده برابر شده، اما خروجی؟ حرفش را هم نزنید لطفا!