جایی برای «خارجی‌ها» نیست؟

هیچ تردیدی وجود ندارد که حضور مربیان و بازیکنان باکیفیت خارجی در فوتبال ایران می‌تواند باعث بهبود و غنای این رشته ورزشی شود. اینها شعار نیست. کسی هم قصد بی‌اعتنایی به نیروهای مستعد داخلی را ندارد، اما روشن است که امروز «فوتبال» یک مهارت و صنعت پیچیده به حساب می‌آید. بنابراین در بازار جهانی محصولاتی در‌خور این بیزینس بزرگ تربیت می‌شوند که در یک چرخه وسیع با گردش پول بسیار بالا قرار می‌گیرند.

شما می‌توانید به اقتضای بودجه‌ای که دارید، از این چرخه استفاده کنید و سطح فوتبال‌تان را بالاتر ببرید. در ساده‌ترین مثال‌ها، فقط وضعیت پرسپولیس را پیش از حضور برانکو ایوانکوویچ با بعد از حضور مربی کروات مقایسه کنید. این قیاس در مورد تیم ملی و کارلوس کی‌روش هم صادق است؛ مخصوصا در چهار سال اول کار مربی پرتغالی که او هنوز از حوزه اختیاراتش خارج نشده بود. در مورد بازیکنان هم کم و بیش همین است. اگر بنجل‌های وارداتی دلال‌ها را کنار بگذاریم، خواهیم دید که خارجی‌های باکیفیت وارد شده به فوتبال ایران چه اثرگذاری محسوسی داشتند. آخرین آنها هم یورگن لوکادیا بود که یک ماه بعد از شروع لیگ به ایران آمد و بیشتر از دو ماه است از کشور ما رفته، اما همین حالا فقط دو گل با بهترین گلزن لیگ برتر فاصله دارد!

همه اینها را گفتیم تا یادآوری کرده باشیم هیچ عقل سلیمی نمی‌تواند از حضور نیروهای به دردبخور خارجی در فوتبال ایران استقبال نکند. با این حال حقیقت دردناک آن است که به دلایل مختلف، هر روز استفاده از این بازیکنان و مربیان باکیفیت برای فوتبال ایران دشوار و دشوارتر می‌شود. بهانه تنظیم مطلب جاری، اتفاقاتی است که همین حالا برایلئوناردو پریرا، مهاجم برزیلی تازه‌وارد پرسپولیس رخ داده است. تصور کنید این بازیکن هنوز یک ماه نیست به پرسپولیس آمده، اما باشگاه در تامین پیش‌پرداخت او به مشکل خورده و حتی زمزمه جدایی‌اش به گوش می‌رسد. اینکه باشگاه‌های ما مشکلات مالی دارند و گاهی لقمه‌های غیرقابل هضم برمی‌دارند، بحثی جداگانه است. امروز اما همه داستان همین نیست. دو ماه پیش که پرسپولیس داشته برای جذب مهاجم خارجی بررسی و رایزنی می‌کرده، شاید پول مورد نیاز را هم کنار گذاشته بود، اما نوسانات ارزی طوری بوده که امروز برای پرداخت قسط اول پریرا باید حدود ۶۰ درصد بیشتر هزینه کند! چطور چنین چیزی ممکن است و یک باشگاه چگونه باید چنین وضعیتی را مدیریت کند؟

باز هم فقط نوسانات ارزی نیست. حتی اگر ارز وجود داشته باشد هم انتقال آن با توجه به تحریم‌های بانکی بسیار دشوار به نظر می‌رسد. همین حالا، خود این باشگاه پرسپولیس که برای ریختن ۱۵۰ هزار دلار به حساب پریرا مشکل دارد، سه‌ونیم میلیون دلار ازAFCطلبکار است، اما قادر به وصول این مبلغ نیست و چشم‌اندازی هم برای حل سریع این مشکل وجود ندارد. مشکلات اما ادامه دارند؛ به همه آنچه نوشتیم، فیلترینگ گسترده را هم اضافه کنید، آنچه گفته می‌شود یکی از مهم‌ترین دلایل خروج یورگن لوکادیا از ایران بوده است. اینکه ادعای ما نیست، اظهارات وزیر مملکت است؛ جایی که جناب عزت ضرغامی روی صندلی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری می‌گوید: «بعضی دوستان تحلیل می‌کنند که چرا گردشگر خارجی به ایران نمی‌آید که دلایلی دارد. یکی از مهم‌ترین نیازهای آنها اینترنت و سکوهای بین‌المللی و خارجی است. این مسائل مثل نان و آب برای گردشگر واجب است. نمی‌شود گردشگر به ایران بیاید و ارتباطش با دنیا قطع شود.» ضرغامی اصلا با همین فلسفه دنبال تهیه سیم‌کارت‌های خاص بدون فیلتر برای گردشگران است، بعد شما انتظار دارید وقتی توریست خارجی برای چند روز این مسائل را در نظر می‌گیرد، مربی و بازیکن خارجی که قرار است مدت خیلی طولانی‌تری در کشور باشند، کاری به معادلات مزبور نداشته باشند؟ با روند موجود، به نظر می‌رسد امکان همکاری مفید و سودمند بازیکنان و مربیان خارجی با فوتبال ایران‌(و حتی دیگر رشته‌های ورزشی) روز‌به‌روز کمرنگ‌تر می‌شود و البته که این برای ما خوب نیست. چه بسا حتی همین حالا تیم ملی فوتبال هم برای انتخاب سرمربی خارجی درگیر مشکلات مشابه باشد که جدا جای تاسف دارد.