حق «هو» برای هوادار / خون شجاعی و نوروزی از رونالدو رنگین تر است؟

1- هو شدن مربيان و بازيكنان خودي؛ اين اتفاقي است كه اخيرا در فوتبال ايران رواج پيدا كرده و اعتراض برخي چهره هاي فعال در اين حوزه را به دنبال آورده است. همه چيز از وقتي شروع شد كه مسعود شجاعي در پي ارايه نمايشي ضعيف در مقابل تايلند، مورد اعتراض هواداران قرار گرفت. اين شايد اولين باري بود كه در يك مسابقه ملي نه چندان مهم، تماشاگران چنين آشكارا به بازيكن تيم ايران معترض مي شدند و حتي او را به ترك زمين فرا مي خواندند. اتفاق رخ داده براي شجاعي، خيلي زود واكنش تند برخي از همبازيانش را به دنبال آورد؛ تا جايي كه آندرانيك تيموريان رسما به تماشاگران پرخاش كرد و حتي در اين زمينه با خداداد عزيزي هم دچار اختلاف نظر شد. همچنين عصر چهارشنبه گذشته بازي بد نوروزي برابر پديده شانديز هم اعتراض معدود پرسپوليسي هاي حاضر در آزادي را به همراه آورد تا شعار «هادي برو بيرون» از سوي سكوها شنيده شود. اين حادثه باعث شد علي دايي عليه تماشاگران موضع بگيرد: «نمي گذارم بازيكنم را تخريب كنند.» و اين البته شبيه همان كاري است كه اخيرا امير قلعه نويي انجام داده: «الان مردم حوصله جوانگرايي ندارند. تا  كوچكترين اتفاقي رخ مي دهد، سريع مجيدي و برهاني را تشويق مي كنند!»

2- آنچه مشخص است اين كه انتقاد عريان هواداران از بازيكن يا مربي تيم محبوب شان، چيزي نيست كه در ايران مورد پذيرش اهالي فوتبال باشد. اينجا انگار همه انتظار دارند تماشاگران «فقط» مشغول تشويق باشند و هرگز مهره هاي خودي را زير تيغ نقد نبرند. جماعت روي سكو تا وقتي هشت دست مي زنند، لقب مي دهند و مورچه را تا حد فيل بزرگ مي كنند، سرمايه هاي اصلي اين فوتبال هستند كه بايد مورد احترام قرار بگيرند، اما به محض آنكه لب به گلايه باز مي كنند، كوفي و ناسپاس كمترين اتهامات شان مي شود! در اين كه هواداران فوتبال در ايران اشكالات فرهنگي زيادي دارند، خيلي از مواقع از دايره ادب و منطق خارج مي شوند و گاهي زياده روي مي كنند ترديدي وجود ندارد، اما بعيد به نظر مي رسد ساده ترين اعتراضات آنها به بازيكنان بي كيفيت هم مستوجب خشم و ملامت باشد. تماشاگر روي سكو همانقدر كه از حركات خوب بازيكنان حاضر در تيم محبوبش به وجد مي آيد و آنها را با تمام وجود مورد ستايش قرار مي دهد، اين حق را هم دارد كه در شرايط متفاوت، واكنش ديگري داشته باشد. اين كه گمان كني هر طور دلت بخواهد مي تواني بازي كني و هميشه هم از پشتيباني شش دانگ هوادارانت سود ببري، طرز تفكري است كه چندان جايي در فوتبال حرفه اي جهان ندارد.

3- اعتراض هواداران به بازيكن و مربي خودي، در عرف رايج فوتبال جهان چنان طبيعي است كه باورش در ذهن برخي دوستان منتقد اين روزها نمي گنجد. صابون هو شدن توسط حاميان سنتي، حتي به تن بزرگ ترين ستاره هاي فوتبال جهان هم خورده است و جالب اين كه تقريبا تمام آنها اين مساله را به عنوان بخشي از حقوق هواداران پذيرفته اند. در يكي از مشهورترين نمونه ها، دو فصل پيش وقتي كريس رونالدو در ال كلاسيكو موفق به گشودن دروازه خالي بارسلونا نشد، برخي تماشاگران حاضر در برنابئو عليه او سوت زدند. 24 ساعت بعد دی استفانو به اين موضوع عكس العمل نشان داد: «حق هميشه با هواداران است، چرا كه آنها باشگاه را مي سازند. اگر تماشاگران از يك بازيكن مي خواهند بيشتر تلاش كند، هيچ بحثي نيست.» برنابئو همين امسال هم به شروع ضعيف رئال واكنش نشان داد و عليه آنچلوتي سوت زد: «هو شدن آنقدرها هم بد نيست. در طول حرفه ام بارها چنين چيزي را تجربه كرده ام. اين واكنش عادي طرفداران است كه بايد به ما انگيزه بيشتر بدهد.» سال گذشته رافائل بنيتس بعد از جايگزيني با دي متئو به شدت با فشار سكوها در استنفوردبريج روبه رو شد. همان روزها جان تري در مصاحبه اي جالب گفت: «اين هواداران هستند كه براي ديدن بازي ها پول مي دهند، پس حق دارند عقايدشان را انعكاس بدهند. اگر ما بهتر بازي كنيم طبيعتا از اين اتفاقات هم خبري نخواهد بود.» همچنين سال گذشته آرين روبن بارها از سوي بايرني ها هو شد، تا جايي كه وقتي گل برتري مونيخ را در فينال ليگ قهرمانان زد، واكنش خاصي از خودش نشان داد. به اين فهرست قطعا نام ليونل مسي هم بايد افزوده شود، ستاره اي كه در لباس تيم ملي كشورش تا مدت ها ناچار بود صداي سوت شديد تماشاگران را تحمل كند. همه اين سوپراستارهاي ريز و درشت بارها هو شده اند، اما واكنشي غير از كرنش و خويشتنداري نداشته اند. آيا خون امثال شجاعي و نوروزي از مسي و رونالدو رنگين تر است؟

4- استاديوم فوتبال يكي از معدود جاهايي است كه در آن مردم ايران حق اظهارنظر آزادانه دارند. هيچ نگاه تماميت خواهانه اي نبايد اين موهبت را از آنان بگيرد. بازيكني كه با خودخواهي و كم دقتي اش سرنوشت يك تيم در يك تورنمنت را به مخاطره مي اندازد، بايد منتظر واكنش متناسب سكوها هم باشد. اغلب ستاره هاي فوتبال در ايران متاسفانه به خودي خود از درد توهم رنج مي برند، بنابراين ديگر لازم نيست با سلب حقوق طبيعي هواداران، از آنان بت واره هايي ساخت كه دايما در حال تقديس شدن هستند.