رشوه هاي موفق، افشاگران خاموش

1) جريان افشاگرانه اي كه اخيرا برنامه نود عليه دلالان و واسطه ها از نو آغاز كرده باعث شد تا بسياري از بازيكنان فوتبال ايران در سطوح و درجات مختلف اقدام به فاش كردن اطلاعاتي كنند كه از اتفاقات پشت پرده دارند. اين بازيكنان كه عمدتا مالباختگان مافياي دلالي در ايران اند، دل پردردي از تحركات واسطه هاي سودجو دارند؛ چنانكه عده اي از آنها در برنامه هاي دوگانه نود از نفوذ شبكه دلالي در فوتبال كشورمان سخن گفتند و عده اي ديگر نيز فضاي مطبوعات را بستر مناسبي براي درددل كردن در اين زمينه يافتند. اين حوادث باعث شد تا داستان كهنه فرصت طلبي واسطه ها دوباره در كانون توجهات قرار بگيرد و خيلي ها در وصف رنج هايي كه بازيكنان قرباني برده اند، مرثيه سرايي كنند. نكته كليدي در اين ميان اما، آن است كه در قاطبه نقدها و نظرها، سهم خود فوتباليست ها در وقوع اين قبيل نابه ساماني ها ناديده گرفته شده است. دوستان مي گويند «پول داديم، اما سرويس نگرفتيم» و جاي اين  پرسش را باقي مي گذارند كه اگر سرويس مي گرفتيد، بازهم افشاگري مي كرديد؟ اگر ولخرجي ها و سرمايه گذاري هاي نامشروع تان، به رشد و حضور موفق تان در سطح اول فوتبال ايران منجر مي شد، باز بغض تان را براي دوربين هاي نامحرم مي شكستيد؟ آيا در آن صورت، خودتان تبديل به اثرگذارترين بخش «دلاليسم» در ايران نمي شديد؟!

 2) حقيقت تلخ در مورد بسياري از شاكيان امروز سودجويي و سوداگري در فوتبال ايران آن است كه جمع كثيري از آنها را بازيكنان درجه دو و سه اي تشكيل مي دهند كه چون براي خودشان بختي در راه كسب موفقيت در داخل ميدان متصور نبودند، به محرك هاي غيرمجاز بيروني چراغ سبز نشان مي دادند و به دنبال موقعيتي مي رفتند كه بتواند خارج از چارچوب هاي منطقي و حرفه اي، جايگاه آنان را ترقي بدهد. به نظر مي رسد قبل از طرح شكايت اين دسته از دوستان، حق اعتراض به خود آنان براي جامعه فوتبال ايران محفوظ است؛ آنان كه حاضر شدند براي رشد كردن پول بدهند و به اين ترتيب روح بلند ورزش را مخدوش كردند. به چهره بسياري از گلايه گذاران برنامه نود خيره مي شويم و خيلي ها را مي بينيم كه اگر قرار بر «شايسته سالاري» واقعي در فوتبال ايران باشد، حتي در پنج دسته اول و برتر مسابقات كشوري هم نمي توانند به ميدان بروند، اما در مقطعي آمدند و با اتكا به همين مكانيزم هاي آلوده، خودشان را تا نزديكي هاي پرسپوليس و استقلال هم رساندند. آن روزها اما، خبري از آه و ناله هاي اين آقايان نبود و دوستان سعي مي كردند سر سفره فراخ فوتبال دولتي ايران، هر كدام لقمه اي چرب بردارند و بار خودشان را ببندند.

 3) در بزهي نظير دلالي هم مثل خيلي از مفاسد اجتماعي و اقتصادي چندجانبه از قبيل اعتياد و ارتشا، بايد دنبال بيش از يك بزهكار بود و طرف هاي مختلف درگير در اين مسايل را مورد بازخواست قرار داد. در اين دست نابه هنجاري ها، معمولا هر اندازه كه طرف اول داستان مقصر است، همان قدر و شايد بيشتر از آن طرف دوم ماجرا هم گناه كرده و بايد مورد ملامت قرار بگيرد . اگر كسي حاضر نشود در ازاي چشم پوشي از تخلفش يا در راستاي تسريع امور اداري اش وجه نامشروعي بپردازد، طبيعتا كسي هم وجود نخواهد داشت كه اين پول ها را بگيرد و مرتكب تخلف شود. همه ما اينها را مي دانيم، اما مشكل بزرگ اين است كه تا وقتي خودمان در مسند رشوه دهنده هستيم، هيچ اشكالي در كار نمي بينيم و به اصطلاح «همرنگ جماعت» شده ايم، اما وقتي دست مان كوتاه مي ماند يا عده اي در اين زمينه از ما سبقت مي گيرند، فريادمان به آسمان بلند مي شود. بايد از بازيكني كه از فضاي ناسالم منزل شخصي فلان دلال شكايت مي كند پرسيد خود او در آنجا چه مي كرده؛ چنانچه از مالباخته اي كه دلال ها پولش را بالا كشيده اند، مي توان سوال كرد روي چه حسابي، با چه اميدي و براساس كدام قانون و مقررات نقدينگي اش را در اختيار سودجويان هنجارشكن قرار داده است؟ اشكال فقط از فقر نظارت كلان بر اين قبيل روابط آلوده اقتصادي نيست. مشكل بزرگ تر مي تواند اين باشد كه خيلي از ماها در بحث «نظارت فردي» روي افكار و رفتار خودمان ضعيف هستيم و نمي توانيم مقابل وسوسه هاي خوش آب و رنگ و غير قانوني مقاومت كنيم. آمار مي گويد هيچ كجاي دنيا به اندازه ايران، كلاهبرداري هاي اينترنتي و ماجراجويي هاي فريبنده قرباني نمي گيرند. مي دانيد چرا؟!

 4) با تمام احترامي كه براي شاكيان پا به توپ مافياي دلالي در ايران قائليم، نمي توانيم اين حقيقت را ناديده بگيريم كه در ميان آنها به ندرت مي شود فوتباليست ممتاز يا درجه يك پيدا كرد. بازيكن خوب و ستاره اي كه واقعا شايستگي اش را دارد، حتي از روزنه هاي كوچك و باريك ناسالم ترين سيستم ها هم بالا مي آيد و رشد مي كند، بدون اينكه كسي جرات داشته باشد به او پيشنهادات آنچناني بدهد. در اينكه شبكه هاي مخوف دلالي بايد پاك شوند و مافياي واسطه ها رو به نابودي برود ترديدي نيست، اما قبول كنيم كه اگر فوتباليست هايمان هم واقعا « فوتباليست » بودند و دنبال روش هاي غيرقانوني براي پيشرفت نمي رفتند، مشكلات مي توانست خيلي كمتر از اينها باشد.