سرنوشت ايويچ در انتظار كي روش؟

1- پانزده سال از آن دوران گذشته ولي انگار مشكلات فوتبال ايران همچنان ثابت مانده است. البته چه مشكلي در اين پانزده سال حل شده است كه فوتبال ايران بخواهد دومي اش باشد؟ حدود پانزده سال پيش، توميسلاو ايويچ، سرمربي آن روزهاي تيم ملي ايران بعد از اردوي تيم در فرانسه و برگزاري سه بازي تداركاتي، رو به محسن صفايي فراهاني گفت كه تا به حال درباره فوتبال ايران اشتباه مي كرده و تازه فهميده كه فوتبال ايراني ها را به خوبي نمي شناسد. او اعتراف كرد كه تا به حال فكر مي كرده مربيان فوتبال ايران مثل مربيان اروپايي به بهترين شكل، بازيكنان را تحويل تيم ملي مي دهند و اردوهاي كوتاه مدت مي تواند چاره كار باشد. سه بازي تداركاتي نشان داد كه وضعيت جسماني بازيكنان ايراني اصلا مطلوب نيست و آنها كمتر از نصف استانداردهاي بين المللي مي دوند. ايويچ آن روزها از صفايي درخواستي داشت: «ميان ليگ و تيم ملي براي حضور در جام جهاني يكي را انتخاب كن». پانزده سال بعد و در دوران رياست علي كفاشيان، همان درخواست مشابه تكرار شده است و اين بار در مقام بيانيه، كارلوس كي روش - به نظر مي رسد سرمربي تيم ملي در جلسات خصوصي نتوانسته به توافق برسد- درخواست دارد: «همه آنچه نياز داريم اين است كه يك تصميم بگيريم. بين گزينه يك و گزينه دو. «آماده» بودن يا «آماده» نبودن، مساله اين است. آيا فوتبال ايران يك بار براي هميشه مي تواند يك تصميم بگيرد يا خير؟

آيا فوتبال ايران مي تواند يك برنامه دقيق و كارآمد براي آماده سازي تيم ملي در جام جهاني تنظيم و آن را اجرا كند، آري يا خير؟ آيا فوتبال ايران مي تواند بگويد آري يا خير؟» نه بحث مالي است و نه ربطي به حقوق عقب افتاده سرمربي تيم ملي دارد. او «قدرت تصميم گيري» در فوتبال ايران را به چالش كشيده است. اينكه كفاشيان مي تواند براي لابي هايش به «تصميم» كنار گذاشتن غلامرضا بهروان از نايب رييسي برسد ولي نمي تواند براي آينده فوتبال ايران تصميم بگيرد. مشكل در «مديريت» است، او فقط پاسخ مي خواهد كه «آري» يا «خير»؟!

2- فرافكني مديران و مربيان ايراني شگفت انگيز است. آنها كي روش را متهم مي كنند كه چه حقي دارد كه ليگ فوتبال ايران را تعطيل كند اما نمي گويند چرا سطح كيفي فوتبال ايران تا اين ميزان پايين مانده است و يك سرمربي خارجي بعد از 15سال همان حرف هاي همتايش را تكرار مي كند. در اين پانزده سال چه بلايي سر فوتبال ايران آمده است كه همينطور «درجا» مي زند. پانزده سال پيش، رييس فدراسيون وقت به يك تصميم رسيد. او اعلام كرد كه تيم ملي در اولويت قرار دارد و «اردوهاي بلندمدت» را براي فوتبال ايران تجويز كرد. نتيجه خارق العاده بود. نادر محمدخاني به عنوان پيرترين بازيكن تيم، به اندازه 120دقيقه مي توانست بدود و حتي اعلام كرد در طول دوران زندگي اش تا اين ميزان سرحال نبوده است! آمادگي جسماني تيم ملي ناگهان متحول شد، انگار معجزه شده بود و نتيجه اش در سه بازي تيم ملي در جام جهاني فرانسه ديده شد؛ بهترين نتيجه تاريخ فوتبال ايران در جام جهاني. اما قصه از همين جا آغاز مي شود. همه چيز بعد از جام جهاني استارت خورد. رييس فدراسيون وقت به اين نتيجه رسيد كه بايد ليگ را «حرفه يي» كند و ابزارش را هم براي فوتبال ايران مهيا ساخت. فدراسيوني كه در طول 14سال تنها دو كلاس درجه B برگزار كرده بود، در يك سال 10 كلاس و سال بعدش 80كلاس آموزشي برگزار كرد تا به عنوان موفق ترين فدراسيون فوتبال در اين بخش شناخته شود. رييس وقت، محور توسعه را سه بخش ديده بود: «بازيكن، مربي و مدير حرفه يي» براي اين مهم آكادمي فوتبال ايران را شكل داد و آنجا به محلي براي «آموزش» تبديل شد و حتي مقرر شد كه به مدت سه سال، مدرسان باشگاه آژاكس در اين فضا به آموزش ايرانيان بپردازند. نكته اينجاست كه فيفا مجاب شد تا كمك هاي نقدي و غيرنقدي كند. اما ناگهان صفايي از فوتبال ايران رفت و همه چيز «متوقف» ماند. گويي هيچ كدام از روساي بعدش اعتقادي به اين موضوع نداشتند. اين روزها آكادمي فوتبال ايران تبديل به «هتل» شده است...

3- حالا ماييم –فوتبال ايران- و كارلوس كي روش؛ تيم و بازيكناني كه شبيه پانزده سال پيش نيستند و مطمئنا از آمادگي جسماني قابل قبول تري برخوردارند و ليگي كه به مراتب بهتر از پانزده سال پيش است. اما از ياد نبريم كه فوتبال دنيا هم نسبت به پانزده سال پيش پيشرفت قابل توجهي داشته است. چگونه مي توان ميان سي ودو تيم برتر جهان حضور داشت و چهره يي تازه از فوتبال ايران را به نمايش گذاشت. چيزي كه كي روش هم درباره آن مي گويد: «حضور تيم ملي در جام جهاني برزيل لذت، افتخار و غرور را براي فوتبال ايران به همراه داشته باشد». مشكلات سياسي، اقتصادي و فرهنگي بسياري داريم، قبول! اما نقشه پيشرفت در فوتبال نه نيازي به فرهنگسازي دارد و نه بايد منتظر «اسطوره» و معجزه بود. برنامه ريزي، تاكيد بر اصول و ممارست تنها راه پيشرفت در فوتبال است، همان چيزي كه كي روش براي فوتبال ايران مي خواهد.

4- رفتار جامعه ايراني در اين چند دهه، به شدت احساس گرايي رمانتيك همراه با بي حوصلگي و بي صبري بوده و حالا خبر مي رسد شايد قرارداد كي روش فسخ شود. كارلوس كي روش دقيقا همان چيزي است كه يك مدير بايد باشد. «استقلال» را در موضع گيري هاي او مي توان ديد. از آن دسته مديراني است كه خيلي ها از او وحشت دارند اما به عاقبت مديريتش اطمينان و اعتقاد دارند. او يك كيفيت واقعي است. او فيلم بازي نمي كند، داستان تعريف نمي كند و همه چيز را در لايه هاي «مصلحت» پنهان نمي كند. شفاف، برخلاف «همه» فوتبال ايران. او حافظه تاريخي فوتبال ايران است و در حرف هايش موضوعاتي را بيان مي كند كه «همه» ما از آن فراري هستيم. او مديران فوتبال ايران را درست مثل ماله كشان خانه هاي بساز بفروش معرفي مي كند كه منافع خودشان را به جاي منافع فوتبال ايران جا مي زنند. آينده فوتبال ايران در حال فروريختن است و علي كفاشيان تنها نظاره گر اين جريان است. چه بخواهيم و چه نخواهيم، امروز شكست خورده جولان تاريخي خودمان در مجمع فدراسيون فوتبال هستيم، روزي كه براي حفظ «استقلال» فدراسيون «مجبور» شديم پشت علي كفاشيان باشيم و امروز بايد ببينيم كه «بي صداقتي» از مرز شايع شدن گذشته و به فرهنگ تبديل شده است. پانزده سال پيش ايويچ از فوتبال ايران رفت و حالا گويي نوبت كي روش است...