فحش بده برادر، فحش بده / ذخيره طلايي با رباط پاره!

سوژه اش زياد فرقي نمي كند؛ رسانه اش هم همينطور. مهم اين است كه بحثي دربگيرد و بخشي از عواطف و احساسات ما ايراني ها را دخيل كند. اينجاست كه نقاب ها به سرعت نور فروخواهد ريخت. اينجاست كه پتانسل عجيب مردم هميشه در صحنه براي گريبانگيري و زد و خورد مجازي به ظهور خواهد رسيد.

يك روز داستان اين است كه دايي بهتر است يا كريمي، روز ديگر ماجرا به فضيلت و رذيلت مسي و رونالدو مربوط مي شود و يك روز هم درگيري ها در مورد تتلو و الهام چرخنده به اوج مي رسد. در تك تك اينها و در صدها مورد مشابه، ظرف زماني يك بحث منطقي و محترمانه جايي در مرز پنج يا 10 دقيقه متوقف باقي مي ماند و پس از آن فحش و فضيحت و ليچار است كه از اين طرف به آن طرف پرتاب مي شود. آستانه ادب و تحمل خيلي از آدم هاي اين جامعه انگار حوالي صفر مطلق پرسه مي زند. چيزي كه فراموش شده، تشخيص منتقد از مخالف و مخالف از دشمن است. طبقه ها به سرعت فرومي پاشند و دو جبهه كاملا متضاد، جنگي خونين و نافرجام را راه مي اندازند. در كوتاه ترين زمان ممكن، انبوه كامنت هاي نخواندني و فوجي از پست هاي ركيك و بيزاركننده فضايي را اشغال مي كنند كه قرار بوده به همه كاربرانش در بهبود روابط اجتماعي و رشد فرهنگي كمك كند. فيس بوك و چيزهايي شبيه آن در خيلي از نقاط جهان منشأ خير و منبع اثرات شگفت انگيز بوده اند، در ايران اما نهايت كارايي شبكه هاي اجتماعي، يافتن راهي جديد براي ناسزا گفتن به مخالفان است! اينكه يك بحث فني در مورد سرمربي و ستاره يك باشگاه چطور مي تواند از ديدگاه سوم به بعد به فحش ناموسي بكشد، رازي است كه فقط ما آن را بلديم. بيخود كه نگفته اند؛ هنر نزد ايرانيان است و بس!

جامعه شناسان در مبحث «تغييرات اجتماعي» به يك اصل طلايي اشاره مي كنند. آنها مي گويند براي تغيير دادن يك جامعه، طيفي از شهروندان قابليت بيشتري دارند كه جوان باشند، تحصيلكرده باشند و به اينترنت دسترسي داشته باشند. اين گروه قرار است طلايه دار ايجاد تحول در هر كشوري باشد و بقيه مردم را پشت سر خودش از تاريكي به روشنايي ببرد. در ايران اما، داستان به شكل غم انگيزي فرق دارد. اينجا درست خيلي از همين آدم ها هستند كه از صبح تا شب به هم يورش مي برند و سر هيچ و پوچ، يقه پاره مي كنند. وقتي آرشيتكت ها و آرتيست ها و مهندسان و ژورناليست هاي ايراني مقيم فيس بوك حتي حاضر نيستند يك نقد نيم خطي در مورد ستاره محبوب خارجي شان را تحمل كنند، ديگر چه كسي براي ايجاد تغيير در بنيان هاي فرهنگي اين جامعه باقي مي ماند؟ وقتي اميد از نسلي قطع مي شود كه همه امكانات كشور براي تحصيل آنها و حضورشان در فعاليت هاي اجتماعي بسيج شده، ديگر به كجا مي شود پناه برد؟ براي ما كه از اينترنت پرسرعت فقط حمله به مسي و تحقير مشاهيرمان را ياد گرفته ايم، چه كسي قرار است چراغ بياورد و پيشاپيش حركت كند؟ روزي هزار بار از انعطاف ناپذيري مسوولان مملكت گله مي كنيم، اما خودمان حتي طاقتش را نداريم يك نفر از قرارداد گران دايي يا بهانه جويي هاي قلعه نويي حرف بزند و به ملايم ترين شكل ممكن نقدي بر آنها وارد كند.

وضعيت امروز ايران، شبيه وضع تيمي است كه بازي را سه بر هيچ باخته و ذخيره طلايي اش هم كه قرار شده به زمين برود و ورق را برگرداند، رباط صليبي پاره كرده است. عوامل تغيير اجتماعي در ايران، خودشان محتاج عميق ترين تغييرات اند. تا قيامت به هم فحش بدهيد. ما به صبح نخواهيم رسيد.