قصه المپيك

چند روزي از المپيك گذشته است و به روال چند سال گذشته و به مناسبت رويدادها كمي از حكايتهاي تاريخي آن مي گويم تا اين رويداد اجتماعي را به نوعي ديگر ارج نهيم.

قرن ها پيش نهال رويدادي اجتماعي در كوه المپ كاشته شد و نخستين رقابت رسمي ورزشي تاريخ تمدن بشر به نام الميك پا به عرصه ظهور نهاد نخست اين مراسم تنها يك رويداد مذهبي بودو با نيت مراسم دعا و پرستش زئوس خداي خدايان يونان باستان برپا مي شد اما پس از گذر چند سال جشن و شادماني و شعر خواني و حركات موزون هم به مراسم مذهبي اضافه شد و در پي آن رقابتهاي ورزشي هم به آن افزوده گرديد.

يونانيان جدول تاريخ وقايع سرزمين خود را بر اساس يك دوره چهار ساله تنظيم مي كردند و هر دوره چهار ساله را المپياد مي ناميدند و به همين دليل جشني كه دركوه المپ برگزار مي شد را المپيك ناميدند.

نخستين دوره المپيك در 776 سال پيش از ميلاد برگزار شد المپيك تا دوره پانزدهم خود فقط يك مسابقه داشت و آن مسابقه دو امدادي به مسافت 200 يارد ( 180 متر)بود اما در سال 708 پيش از ميلاد مسابقات كشتي و در سال 688 پيش از ميلاد بوكس در سال 680 پيش از ميلاد ارابه راني هم به آن اضافه شد تا سال 680 پيش از ميلاد اين مسابقات تنها در يك روز انجام مي شد اما از اين سال به پنج روز افزايش يافت و درست در همين دوره بود كه رشته پنتاتلون ( پنج گانه ) هم به آن اضافه شد و هر ورزشكاري كه حداقل در سه رشته از پنج رشته به پيروزي مي رسيد فاتح رقابتها پنتاتلون المپيك مي شد.

در سال 400 پيش از ميلاد بازيهاي المپيك به اوج دوران شكوفائي خود رسيد و آوازه شهرت اين بازيها به فراتر از مرزهاي يونان رسيد و در بين آثار تاريخي بر جاي مانده از ليبي و مصر و فنيقيه ( بخشي از لبنان و سوريه ) شاهد سروده هائي در وصف قهرمانان المپيك يونان هستيم.

با افول امپراتوري يونان و قدرت گرفتن روميان بازيهاي المپيك چون هر نماد يوناني به انزوا رفت و كمتر كسي از آن ياد مي كرد قرن ها از اين واقعه گذشت تا اين كه در سال 1612 روبرت دنور انگليسي در شهر كسل – ورلد – هيل (castel world hill) زمينه رقابتهاي ورزشي در رشته هاي شطرنج و پرتاب چكش و پرش و اسب دواني و كشتي فراهم كرد كه بعلت عدم استقبال عمومي و هزينه هاي سرسام آوري كه داشت ادامه نيافت در قرن هيجدهم ميلادي گروهي از دانشجويان دانشگاه كمبريج انگلستان تلاش ديگري براي برپائي المپيك ديگر با برگزاري تعدادي از بازيهاي ورزشي آغاز كردند كه اين تلاش هم ادامه نيافت در قرن نوزدهم چند فعاليت در سالهاي 1838 و 1850 و 1861 براي احيا مجدد بازيهاي المپيك صورت گرفت اما ناكام ماند تا اين كه در سال 1863 كودكي در فرانسه به نام پير – دو كوبرتن چشم به جهان گشود كه بعدها به لقب بارون مفتخر شد او در دوران جواني بعنوان سرباز در جنگ فرانسه و پروس (آلمان و اتريش) شركت كرد و شاهد شكست كشورش بود پير دو كوبرتن در تحليل هاي مختلف از اين جنگ و بررسي علت شكست فرانسوي ها به اين نتيجه رسيد كه جوانان و سربازان فرانسوي در مقابله با سربازان پروسي از ضعف شديد قواي بدني رنج مي بردند و از اين رو معتقد بود كه بايد سيستم آموزش تربيت بدني وورزش در سطح مدارس فرانسه بايد تغيير كند وبارون پير دوكوبرتن براي رفع اين نقص بزرگ و تربيت نسلي ورزيده سفرهاي فراواني به انگلستان نمود و در شيوه هاي تربيت بدني بريتانيائي ها تحقيق و پس از آن به ايالات متحده آمريكا رفته و طرحهاي خود را تكميل كرد و در پي ايجاد يك سيستم رقابتي ورزشي جهاني افتاد و سپس با فراخوان بين المللي نخستين كنگره جهاني تربيت بدني را به سال 1892 در پاريس تشكيل داد بارون دوكوبرتن پيشنهاد برگزاري يك فستيوال بين المللي ورزشي را در همين كنگره مطرح كرد اما كمتر مورد استقبال گرفت اما در پي تلاشهاي مستمر او سر انجام در كنگره 23 ژوئن سال 1894 تعداد 79 نماينده از 12 كشور آغاز مجدد بازيهاي المپيك را تصويب كردند و قرار شد نخستين دوره مسابقات المپيك نوين در موطن باستاني اش يعني در يونان و در سال 1896 شروع به كار كند و بازيهاي المپيك آتن در تاريخ پنجم آوريل 1896 در ورزشگاه المپيك آتن افتتاح شد و در اين دوره ورزشكاران در نه رشته ورزشي دوچرخه سواري , شمشير بازي , ژيمناستيك و تير اندازي , شنا , تنيس,وزنه برداري ,كشتي ودووميداني به رقابت بر خواستند تعداد ورزشكاران اين دوره نزديك به 311 نفر بودند كه 230 نفر يوناني و بقيه از بين جهانگرداني انتخاب شدند كه به يونان سفر كرده بودند در نخستين دوره به برندگان رتبه اول يك مدال نقره به همراه تاج گل و برگ درخت زيتون و به نفر دوم يك مدال برنز و نفر سوم مدالي دريافت نمي كرد نخستين قهرمان المپيك نوين جيمز كونورلي از ايالات متحده بود كه در پرش سه گام موفق به كسب اين مقام شد اتفاق جالب در اين مسابقات كسب مقام قهرماني در دو ماراتون توسط يك يوناني بود كه به او جوايز مهمي از سوي مردم يونان تقديم شد كه از جمله جوايز آرايش موي سر مجاني قهرمان و خوردن غذاي رايگان در رستوران مورد علاقه اش تا پايان عمر بود.

در سال 1900 كميته ملي المپيك در پاريس تشكيل شد و به پاس خدمات شايسته بارون پير دوكوبرتن در تجديد سازمان و حيات مجدد بازيها نشان پيشنهادي وي را كه متشكل از پنج حلقه تو در تو و نشان اتحاد بين پنج قاره جهان بود بعنوان نشان المپيك تصويب شد.

پس از اين المپيك اتفاق هاي بزرگ ديگري در المپيك ها رخ داد كه شايد مهمترين هاي آنها كسب قهرماني هاي متوالي جسي اوونس در المپيك 1936 برلين بود كه موفقيت اين سياه پوست آمريكائي خشم حاكمان نژاد پرست نازي را بر انگيخت و يا اعتراض سياسي ورزشكاران آمريكائي در المپيك 1968 مكزيكو سيتي و يا كشته شدن ورزشكاران اسرائيلي در المپيك مونيخ 1972 و تحريم المپيك 1976 مونترال توسط آفريقائي ها بعلت حضور نمايندگان كشور آپارتايد آن روزگار آفريقاي جنوبي و تحريم المپيك مسكو 1980 و 1984 لس آنجلس در سالهاي بعدي بود المپيك 1988 و جنجال دوپينگ دونده كانادائي به نام بن جانسون و آزادي حضور ورزشكاران حرفه اي در المپيك 1992 بارسلونا از ديگر حوادث نادر المپيك ها تا به امروز بوده است.

و حال بار ديگر المپيك ديگر با ميليونهاي كيلومتر فاصله از افكار بارون پير دو كبرتن در لندن برگزار مي شود ولي بايد گفت هنوز هم المپيك پر از زد و بند و تباهي و فساد مالي و در سايه وحشت تروريست شادماني هاي مخصوص خود را خواهد داشت.