ما عشق «آدم معروف»ها! / فحش را که باید از دور داد

بعد از حذف عجيب تيم ملي اميد كشورمان از بازي هاي آسيايي اينچئون، بسياري از منتقدان شديدا به نلو وينگادا حمله كردند و او را به خاطر باخت سنگين به ويتنام يا تساوي با قرقيزستان زير سوال بردند. به نظر مي رسد قضاوت در مورد عملكرد وينگادا و نيز تصميم گيري در مورد آينده او، يك بحث «تخصصي» است كه بايد در فضايي منطقي و عاري از هيجان به آن پرداخت. با اين همه، سرمربي پرتغالي در بازگشتش به ايران مساله اي را مطرح كرده كه در نوع خودش بسيار عجيب است. او براي آنكه ثابت كند افكار عمومي آنقدرها هم در ضديت با وي نيست، مدعي شده: «وقتي به ايران برگشتم براي گرفتن ارتباط مستقيم با مردم از خانه خارج شدم و در خيابان قدم زدم. آنجا بود كه ديدم مردم همچنان به من لطف دارند!» اين كه وينگادا چقدر توانايي فني دارد بحثي جداگانه است، اما به نظر مي رسد او دست كم در مورد ميزان مقبوليتش در ايران دچار خطا شده و اساسا سنجه اي اشتباه را انتخاب كرده است. نلو لابد نمي داند كه در ايران فقط كافي است يك نفر را دو بار تلويزيون نشان بدهد تا عزت و احترامش در كوچه و خيابان تا ابد تضمين شود!

شايد در پرتغال رسم است وقتي يكي از ستاره ها در حرفه اش يا صلاحيت هاي اجتماعي اش دچار لغزش مي شود، مردم توي چشم او زل بزنند و نظر انتقادي شان را با وي در ميان بگذارند. در ايران اما جايي براي اين قبيل سنت ها نيست. اينجا همه گلايه ها فقط مال پاي كامپيوتر يا دورهمي هاي دوستانه است، وگرنه در ملاقات هاي حضوري چيزي غير از خضوع و خشوع باقي نمي ماند. جواد خياباني در ايران تقريبا 70 ميليون منتقد سينه چاك دارد، اما خيلي از همين مردم اگر آقاي گزارشگر را از نزديك ببينند، حاضرند تا زانو پيش پايش تعظيم كنند! در ايران معمولا همه نارضايتي ها قرباني چند لحظه دست دادن با آقاي ستاره يا عكس انداختن با او مي شود تا شهروند محترم وقتي در محفل رفقايش حاضر شد، بادي به غبغب بيندازد و بگويد «آره آقا، امروز خياباني پيش ما بود، همين گزارشگره!» شايد هنوز وينگادا متوجه نشده باشد، اما اينجا خيلي از رستوران هايي كه حاضر نيستند يك قرص نان شان را در راه رضاي خدا به يك گرسنه ببخشند، حظ مي كنند از اين كه پول ناهار را از يك مجري يا بازيگر معروف نگيرند و او و همه اطرافيانش را مهمان جيب خودشان كنند.

اشتباهي كه سرمربي تيم اميد انجام داده، البته يك خطاي رايج بين خيلي از كاراكتر هاي سرشناسي است كه در ايران كار مي كنند. پيش تر بسياري از ديگر چهره هاي ورزشي و هنري هم در مواجهه با انبوه انتقادات مدعي شده بودند مهم اين است كه مردم آنها را دوست دارند و در محافل عمومي در مقابل شان خم و راست مي شوند. حق هم دارند ظاهرا؛ اينجا اهالي كوچه و خيابان اغلب همان طوري با شريفي نيا و فرج سلحشور برخورد مي كنند كه به استقبال معتمد آريا و اصغر فرهادي مي روند. اينجا دست كم در مورد برخوردهاي كوچه و خياباني، تفاوتي بين شجريان و افتخاري يا فردوسي پور و عليفر نيست. اين مردم آدم معروف ها را دوست دارند و غالبا محال است فرصت ابراز ارادات به آنها را در برخوردهاي گذرا از دست بدهند. فحش را كه يا بايد در فيس بوك داد يا دسته جمعي از روي سكوها حواله طرف مقابل كرد. ديدار رو در رو فقط جاي كرنش و عشق بازي است؛ مگر خداي ناكرده عقل مان كم است كه چند ثانيه هم نشيني تاريخي با ستاره را حرام  گله كردن از او كنيم؟