متهم گریخت

 تعجب از عقد قرارداد آنتونی استوکس با تیم جدیدش در اسکاتلند که در شبکه های اجتماعی نمود داشت، اتفاق عجیبی بود که دیروز یکشنبه اتفاق افتاد.
دلیل این تعجب معلوم نیست، چون این حداقل اتفاقی بود که باید روی می داد و در میان تمام اشتباهات اتفاق افتاده از جانب بخش قراردادی و حقوقی باشگاه پرسپولیس، شاید این قرارداد جدید در ادامه آن طور که گفته می شود به شانس کوچکی برای پرسپولیس بدل شود.
آنتونی استوکس که شهرت بداخلاقی و بی انضباطی وی از شرق تا غرب، شهره عالم است، برای فصل آینده فوتبال به تیم لیوینگستون اسکاتلند پیوست. این انتقال در حالی اتفاق افتاد که این تیم پس از 4بازی با 2 امتیاز در انتهای جدول لیگ 12 تیمی اسکاتلند قرار دارد. انتقال او در میانه فصل با استفاده از سهمیه بازیکنان آزاد انجام شد که به خوبی نشان می دهد او بدون هیچ قید و بندی نسبت به قرارداد با پرسپولیس به لیگ اسکاتلند رفت. بازگشت این ایرلندی ناآرام به اسکاتلند در حالی اتفاق افتاد که وی سابقه بازی در سلتیک و هیبرنین اسکاتلند را دارد. در واقع او اگر کمی اخلاق حرفه ای را چاشنی کار خود کرده بود باید در بدترین حالت در مطرح ترین تیم های آن کشور بازی می کرد. لیوینگستون هشتمین تیم این بازیکن 32 ساله از سال 2016 و پس از جدایی از سلتیک است و به نظر نمی رسد که در این جا هم بتوان برای او آینده روشنی متصور بود.

از استوکس شکایت شد؟
در حال حاضر این سوال مطرح است که آنتونی استوکس چگونه توانسته است بدون آن که تعهدات خود را انجام بدهد، بدون هیچ مانع و مشکلی به فعالیت حرفه ای خود بپردازد. با توجه به این که معاون حقوقی باشگاه در شرایط پاسخگویی قرار ندارد تا درباره دلایل موجود برای اقدام های صورت گرفته و انجام نشده توضیح بدهد، قضاوت در این باره آسان نیست، اما این قدر می دانیم در عرف بین المللی، چنین مساله ای بی پاسخ نمی ماند و حداقل برای آن تلاش صورت می گیرد. دقیقاً در همین بخش تردیدهایی وجود دارد. با یک جست وجوی ساده در جست وجوگرها متوجه می شویم هیچ مطلبی درباره شکایت پرسپولیس از این بازیکن وجود ندارد! احتمال شکایت بدون اطلاع رسانی در چنین مورد مهمی تقریباً صفر به نظر می رسد. آخرین خبر در این ارتباط روز 8تیر توسط خبرگزاری مهر منتشر شد. این که لایحه تنظیم شده و برای ارسال به فیفا منتظر تأیید سرپرست باشگاه است. روز 13 اردیبهشت هم خبری منتشرشده بود مبنی بر این که هیات مدیره از بخش حقوقی خواسته است با جمع آوری مدارک، اقدام به شکایت کند.
این مساله بسیار عجیب است. بازیکن به قرارداد خود عمل نکرده است و نامه نگاری های قبلی او برای دریافت باقی پول قراردادش نیز نشان از متوقع بودن و تلاش برای مستندسازی بعضی موارد دارد. از سوی دیگر باشگاه نامه فسخ قرارداد را خواسته و خسارت خود را مطالبه کرده است. بازیکن هم اعتنایی نکرده و باز به استناد این که هیچ خبری منتشر نشد، شکایتی هم صورت نگرفت! خب چرا؟ آیا این یک رویه حقوقی است یا این که فراموش شد؟

حرف هیچ کس را گوش ندادند غیر از دلال ها
و اما اجازه بدهید یک مروری روی کل ماجرا داشته باشیم. ابتدا سراغ قرارداد این بازیکن برویم. استوکس در حالی به پرسپولیس آمد که ویژگی های اخلاقی وی کاملاً برای همگان در فوتبال ایران معلوم بود. به باشگاه پرسپولیس گفته شده بود که با توجه به ساختار ضعیفی که دارند از عهده کنترل بازیکنی برنمی آیند که باشگاه های اروپایی با ساختار به مراتب قوی تر خود، از پس او برنیامده اند. حتی گفته های افراد مورد وثوق حکایت از آن دارد که زنوزی مالک باشگاه تراکتورسازی تبریز، شخصاً با تلفن همراه محمدحسن انصاری فرد تماس می گیرد و به او می گوید؛ فارغ از شکایتی که از این بازیکن کرده اند او فردی نیست که از او برای پرسپولیس، خیری حاصل شود. رسانه ها هم هشدار می دهند، اما برای باشگاه پرسپولیس چه انصاری فرد مدیرعامل باشد و چه دیگران، مورد وثوق ترین افراد همان واسطه ها هستند هرچند که آن ها نیز همیشه گلایه های خود را دارند. در این مورد نیز چنین است. با این وجود، آن ها می توانند نظرات تمام رسانه ها، خبرنگاران، دلسوزان و کارشناسان را وتو کنند. این است که می گوییم این سطح از نفوذ و تأثیرگذاری نمی تواند بی سبب و بی ارتباط حاصل شود.
تمام استدلال باشگاه در آن مقطع این بود که یا این بازیکن سرش را پایین می اندازد و فوتبالش را بازی می کند یا این که سر به هوا خواهد بود که باشگاه با قراردادی که محکم بسته وی را نقره داغ کرده و ضرری متوجه باشگاه نمی شود. اما به نظر باید گفت: دیدیم که نشد.

به چهارمیخ کشیدن پرسپولیس، با قرارداد شش میخه
با این اوصاف بد نیست از مفاد این قرارداد جادویی که قرار بود مثل قرارداد ویلموتس تاریخی و الگو باشد را یک بار دیگر یادآوری کنیم. ارزش کل قرارداد برای نیم فصل، 275هزار دلار عنوان شده بود. طبق بند مالی 150 هزار دلار از این رقم باید هنگام عقد قرارداد تحویل بازیکن می شد. همچنین ادعا شد که این قرارداد آفر خاصی ندارد که اتفاقاً در این مورد مایه نگرانی بود. یعنی استوکس با آن توانایی فنی قصد نداشت برای خدماتی که ارایه می دهد مبلغ جداگانه ای ارائه کند. با فرض صحت ادعا، معنای این کار، آن بود که وی از ابتدا هم قصد نداشت خدماتی به ما ارائه دهد.
در بند دیگری از قرارداد آمده بود که اگر این بازیکن در هر تمرین یا مسابقه، غیبت غیرموجه داشته باشد، به ترتیب 3 هزار و 50 هزار دلار جریمه می شود. همچنین آن طور که به ما گفته شده بود، اگر بازیکن برای 10 روز متوالی غیبت غیرموجه انجام می داد، باشگاه اجازه فسخ قرارداد و دریافت خسارت و غرامت را پیدا می کرد. بندی که به آن هم استناد شد. با توصیفی که آمد این قرارداد شش میخه شده است و نه باشگاه که این بازیکن بیچاره است. پس چه می شود که از قبلی ها تا فعلی ها به شدت نگران شدند. بعضی عوامل پیشین باشگاه که در زمان عقد قرارداد و بعد از بی انضباطی استوکس با اعتمادبه نفس بالا صحبت می کردند، بعدها با تردید زیاد و ترس سخن گفتند. این کدام خرابکاری احتمالی است که صدایش درنیامده است؟ آیا دلیل تأمل در شکایت از سوی باشگاه این مساله می تواند باشد؟ مبادا با قرارداد شش میخه ای که بسته شد، پرسپولیس به چهارمیخ کشیده شود.
واکاوی در این باره در همان زمان منجر به پاسخ یکی از مدیران پیشین باشگاه شد. او درباره بندی سخن گفت که همه این موارد بالا می توانست به واسطه آن وتو شود. این که در صورت ایجاد اختلال در روند اجرای قرارداد، براثر پیش آمد شرایط فورس، امکان فسخ قرارداد و ادعای خسارت وجود دارد. آیا کرونا که همه دنیا درگیر آن شد و عدم سفر به ایران، راهی برای عدم مواجهه با آن نبود جزو شرایط فورس به حساب می آید؟ آیا در صورت مواجهه با مسایل حقوقی اصلاً از این دیدگاه صحبت خواهد شد؟

همه چیز روی دایره برای جلوگیری از تکرار
به نظر می رسد برای کسب تجربه و جلوگیری از تکرار مشکلات، اصولاً لازم است که تمام مسایل مربوط به مذاکره، عقد قرارداد، بروز مشکل و اختلاف، طرح دعوا، ارائه لایحه و همه موارد دیگر در چنین مواردی، بررسی شود. این پنهان کاری که ما در حوزه فوتبال شاهدش هستیم را می توان تا حد خیانت به فوتبال و سنگ اندازی در مسیر اصلاح شرایط فوتبال تفسیر و تحلیل کرد. توجه داشته باشید در این مقوله، ما فقط درباره پرسپولیس حرف نمی زنیم. این پنهان کاری علیه کشور و منافع فوتبال و به نفع سوداگران، مانع می شود مدیران در آینده با چشم های بازتر وارد کارزار شوند. نمونه اش را از ویلموتس فدراسیون گرفته تا همه باشگاه ها می توان جست وجو کرد.
اگر باور ندارید سری به دانشگاه جنگ یا دانشکده های آموزش افسری بزنید. در آنجا فقط عملیات موفق را آموزش نمی دهند. درباره عملیات های منجر به شکست در تمام کشورها و دوران ها هم صحبت می شود. برای درس گرفتن و جلوگیری از تکرار آن در زمان و مکانی دیگر.

بهانه های عجیب استوکس
حالا نگاهی هم به روندی که بین استوکس و پرسپولیس طی شد داشته باشیم. آخرین همراهی این ایرلندی با پرسپولیس به 29 بهمن سال گذشته و بازی با شارجه در امارات برمی گردد.
در بازگشت تیم به تهران استوکس از یحیی خواستار مرخصی یک روزه شد. همان زمان گفتیم اگر استوکس با تیم نیاید بعید است که دوباره او را ببینیم و همین هم شد. باشگاه برای او بلیت برگشت را به تاریخ یکم اسفند گرفته بود ولی خبری از استوکس نشد. حاصل روزهای حضور 2 مقام باشگاه در امارات و هزینه اقامت هتل و قراردادی که می گفتند مو لای درز آن نمی رود به مجموع 90 دقیقه بازی این بازیکن برای پرسپولیس هم نینجامید. پرسپولیس پس از آن، قبل از تعطیلی لیگ به دلیل پاندمی کرونا، در 2 بازی برابر سپاهان و شهر خودرو به میدان رفت که این بازیکن در آن حضور نداشت که خود به تنهایی جریمه ای 100هزار دلاری را به همراه داشت. البته این بازیکن شیوع کرونا در ایران و خطر جانی در صورت سفر را بهانه قرارداد و آن را با توجه به شنیده ها مصداق شرایط فورس قرار داده بود. درحالی که عدم سفر به ایران با توجه به همه گیری بیماری در ایران، راهی برای عدم مواجهه با آن و روبرو نشدن با خطر جانی نبود.
همچنین خوانده ایم که این بازیکن در مرحله بعد، فقدان پرواز را دلیل غیبت دانسته است درحالی که غیبت غیرموجه او به قبل از اعلام شیوع کرونا و همچنین اختلال در پروازها برمی گشت.
با تمام این اوصاف اعلام فسخ قرارداد با این بازیکن تا خردادماه امسال و چند روز بعد از شروع تمرینات عقب می افتد. تیم حقوقی باشگاه دلیل این مساله را اطمینان از حصول شرایط فسخ یک طرفه به دلیل غیبت غیرموجه اعلام کرد.
در تاریخ دهم خرداد، مهدی خواجوند، مدیر امور حقوقی باشگاه پرسپولیس درباره وضعیت آنتونی استوکس گفته بود: «پیرو نامه نگاری های قبلی و با توجه به فعال شدن بندهای فسخ قرارداد به دلیل غیبت غیرموجه بازیکن از حضور در بازی ها و تمرینات نامه فسخ قرارداد و پرداخت غرامت به باشگاه، برای وکیل استوکس ارسال شد.
پس از بررسی هایی که انجام شد و در پی نامه نگاری هایی که قبل از این انجام داده بودیم، امروز شنبه نامه فسخ قرارداد آنتونی استوکس و درخواست غرامت از وی برای وکیل و مدیر برنامه های این بازیکن ارسال شد.
بند فسخ قرارداد با توجه به غیبت غیرموجه این بازیکن، فعال شد. در این مدت نامه نگاری ها و اقدام های حقوقی مختلفی داشتیم. وی از قبل تعطیلات از حضور دربازی ها، تمرینات و ایران امتناع کرده بود. بر این اساس طبق مفاد قرارداد اقدام شد و نامه فسخ و پرداخت غرامت به باشگاه، برای وکیل وی ارسال گردید.»

استوکس برای قرارداد جدید از پرسپولیس مجوز داشت
با این وجود پس از آن دیگر خبری شنیده نشد مبنی بر این که باشگاه پرسپولیس از این بازیکن شکایت کرده باشد یا اینکه به فیفا نامه زده باشند جلوی فعالیت های او تا روشن شدن موضوع گرفته شود. استوکس با نامه فسخ باشگاه می توانست با هر باشگاهی وارد مذاکره شود. مجوزی قانونی برای این که هیچ مانع و اخلالی در روند کار وی ایجاد نشود. البته جالب است که در جشن قهرمانی نام او خوانده می شود. دلیلش این بود که سازمان لیگ گفت: باشگاه پرسپولیس خروج بیرانوند از لیست خود را اعلام کرده بود که برای پیوستنش به باشگاه بلژیکی لازم بود اما فرآیند اداری خروج نام او از فهرست پرسپولیس در ایران انجام نشد که می تواند سهوی باشد یا دلایل حقوقی داشته باشد.
پرسپولیس قاعدتاً اگر پولش را هم می خواست باید تا امروز پرونده ای را در مراجع بین المللی باز می کرد و اگر این کار در ایران انجام شده باشد که در این باره هم خبری منتشر نشد به نظر کفایت نخواهد کرد.
باشگاه طبعاً در روزهای آینده با درخواست ITC روبرو می شود ولی عدم صدور آن نیز مشکلی را حل نمی کند چون فیفا راسا مجوز بازی او را صادر خواهد کرد تا باشگاه بعداً در فیفا پیگیر ادعای خود شود. بعضی هم می گویند شاید باشگاه منتظر همین اتفاق بوده است تا پس از آن اقدام حقوقی خود را آغاز کند.