معامله خجالت؛ خروس قندی به جای الماس

می گویند پلن بعدی پرسپولیسی ها در صورت ناتوانی در حفظ برانکو ایوانکوویچ، استخدام افشین قطبی است. حتی زمزمه هایی مبنی بر آغاز مذاکرات هم به گوش می رسد که مطابق انتظار تکذیب شده، اما محال است پیگیر جدی فوتبال ایران باشید و ندانید که این تکذیب ها به لعنت خدا هم نمی ارزند. در عصر برانکو چهار مدیرعامل عوض شدند و تنها وظیفه هر کدام از آنها هم حفظ مربی کروات بود، اما گویا حتی این تکلیف ساده هم از استطاعت ایرج عرب خارج است؛ هزار الله اکبر! مردی که تا قبل از حضور در پرسپولیس حتی دو تصویر پرسنلی هم در گوگل ایمیج نداشت، حالا با جستجوی اسمش به دو هزار تصویر در کنار جام های قهرمانی می رسد، اما هر جا حرف حفظ برانکو می شود، فقط مکررات کسالت بارش در مورد چند برابر شدن قیمت دلار را تکرار می کند. خب ردش کنید برود و دوباره حمید درخشان ریال بگیر را بیاورید؛ مخصوصا که ریال بر خلاف دلار روز به روز ارزان تر هم شده است!
یادش به «شر»، روزی که حبیب کاشانی از قیمت پایین قرارداد 300 میلیونی حمید استیلی به عنوان یکی از مزایای او یاد می کرد و هیچ نمی فهمید در حال چه ارزان فروشی خجالت آور و زیانباری است. ظاهرا اما نقشه فعلی پرسپولیسی ها حتی از این هم خطرناک تر است. اگر با حمید درخشان یا علی دایی طرف باشید، انتظارات تان را تعدیل می کنید و می دانید که تاکتیک و آنالیز و کار علمی تعطیل است. گزینه ای مثل افشین قطبی اما از جنس دیگری است؛ مردی با روبنای فریبنده و زیربنای ویران؛ کسی که 11 سال بعد از قهرمان کردن پرسپولیس، هنوز تنها نقطه درخشان کارنامه اش همین است و به زور همان هم خواب بازگشت به نیمکت سرخ را می بیند. قطبی همین تازگی ها از علاقه اش به سرمربیگری در پرسپولیس سخن گفته و شاید گروهی از مسوولان باشگاه هم تصور کنند انتخاب او می تواند زهر جدایی برانکو را بگیرد، اما از همین حالا بدانید این یک معامله نفرین شده است؛ تاخت زدن الماس با خروس قندی. تاریخ در مورد شما قضاوت خواهد کرد.

اولین کار مفید دست های پشت پرده!
تنها یک روز بعد از سومین قهرمانی پیاپی پرسپولیس در لیگ برتر، افشین قطبی مصاحبه کرد و گفت: «کار من برای پیوستن به پرسپولیس تمام شده بود، اما دست های پشت پرده در آخرین لحظات اجازه ندادند بیایم.» اشاره قطبی به فروردین 94 است که مدیران باشگاه بر سر دوراهی او و برانکو، نهایتا مربی کروات را ترجیح دادند. این تردیدها همیشه در دنیای فوتبال وجود دارد. اتفاقا سال اول سرمربیگری پپ گواردیولا در بارسلونا هم مدیران این باشگاه بین او و روبرتو مانچینی مردد بودند. حتی بعدتر که پپ آمد و از دو بازی اول لالیگا فقط یک امتیاز گرفت، انتقادات بسیار زیادی مطرح شد که چرا گواردیولای جوان و بی تجربه به مانچوی خوشتیپ ترجیح داده شده است، اما گذر زمان عصر پپ را به یک دوره بی بدیل در تاریخ بارسلونا تبدیل کرد. منتها فرق آنها با ما این است که مانچینی در این سال ها هرگز از منتفی شدن حضورش در بارسا در آخرین لحظات گله نکرده است. او خوب می داند تاج وتخت پپ چنان پایه های ستبری در خاطرات مردم کاتالونیا دارد که هر خدشه ای به آن، «تف سر بالا» است. یکی مثل افشین قطبی اما چنین درکی ندارد. البته آنها که شخصیت او را بهتر می شناسند، می دانند که توهم در تار و پود و عمق کاراکتر قطبی تنیده شده و چنین اظهارنظرهایی از جناب به اصطلاح امپراطور بعید نیست، اما انتظار می رفت دست کم وقتی هنوز استیج قهرمانی سوم پرسپولیس کاملا جمع نشده، او از این حرف ها نزند. خب اگر شما را جای برانکو می آوردند چه می کردید؟ مثلا ظرف سه سال، 10 قهرمانی لیگ می گرفتید؟

بی بی سی، تیم ملی، شکست و شرمساری
این دومین بار است که افشین قطبی از دخالت دست های پشت پرده در تغییر سرنوشت خودش گله می کند. مرتبه قبلی مربوط به سال 87 می شد که قرار بود قطبی را سرمربی تیم ملی کنند، اما در آخرین دقایق علی دایی (احتمالا با دستور مقامات ارشد دولتی) جانشین او شد. قطبی به شدت از این مساله رنجید؛ چنان که حتی عطای ادامه کار در پرسپولیس را هم به لقایش بخشید و شبانه از تهران رفت. افشین که در آن مقطع هیچ آینده ای برای خودش در فوتبال ایران متصور نبود، بعد از ترک کشور در گفتگو با شبکه تلویزیونی بی بی سی مطالب تند و عجیبی علیه امنیت اجتماعی ایران به زبان آورد، اما در کمال شگفتی پس از عزل عیدانه علی دایی به خاطر شکست برابر عربستان، قطبی به ایران برگشت و سرمربی تیم ملی شد. او با شعار شناخت دقیق از کره جنوبی روی نیمکت ایران نشست، اما تیم کشورمان هم در مقدماتی جام جهانی 2010 و هم در یک چهارم نهایی جام ملتهای 2011 آسیا مقابل کره‎ جنوبی ناکام ماند و از گردونه مسابقات کنار رفت! حالا هم نوبت گله دوباره از دست های پشت پرده رسیده؛ دست هایی که این بار اجازه ندادند قطبی سرمربی پرسپولیس شود. فقط خدا کند این بار مثل دفعه قبلی نک و نال های او باعث نشود چهار صباح بعد جای برانکو را بگیرد و در عمل نشان بدهد حذف او، از معدود تصمیمات درست دست های پشت پرده در ایران بوده است! شما بعد از آن همه داستان سرایی و غرولند، در تیم ملی چه گلی به سر ملت زدید که حالا چشم تان دنبال پرسپولیس است؟

بدون «دست پشت پرده» چه کردی؟
سوال بعدی از افشین قطبی این است که اگر او فضای فوتبال ایران را در این حد ناسالم می بیند و مدام قربانی دست های پشت پرده می شود، چرا بازار کار دیگری برای خود انتخاب نمی کند؟ از قضا در جریان موقعیت های شغلی او بعد از جدایی اش از تیم ملی ایران هستیم؛ جایی که قطبی قدر سه سال ونیم فرصت اعطا شده به خودش در شیمیزو اسپالس ژاپن را ندانست و به نخستین مربی اخراجی تاریخ این باشگاه تبدیل شد. جالب است که دوستان رسانه ای اش در ایران –همان ها که فقط خبر بردهای افشین را منتشر می کردند!- مدعی بودند اگرچه او در نتیجه گیری موفق عمل نکرده، ولی یک تیم خوب و جوان برای آینده باشگاه ساخته، اما همان تیم خوب و جوان سال بعد به دست پایین تر سقوط کرد. بعد هم تجربه ناموفق دیگری در بوریرام تایلند و دسته دوم چین؛ نکند فوتبال شرق آسیا هم مثل فوتبال ایران کثیف بود؟ پس چرا این یک سال آخر را خانه نشین بودید؟ و آن مقطع دو ساله بعد از اخراج از شیمیزو؟ اصلا شما در طول همین نیم فصل با فولاد خوزستان چه کردید؟ 3 برد از 12 بازی آخر؟ تازه خواب نیمکت پرسپولیس را هم می بینید؟

از تابلوهای نقاشی همسر تا مادر بیمار
افشین قطبی یک قهرمانی دراماتیک و تاریخی با پرسپولیس به دست آورده و بنابراین بسیاری از هواداران این تیم او را دوست دارند. این علاقه گاهی مانع از آن می شود که برخی واقعیات به چشم بیاید. قطبی در دهه هشتاد با پرسپولیس و فدراسیون فوتبال قراردادهایی داشت که بر اساس آن مالیات دستمزدش به عهده طرف مقابل بود. مثل خیلی از دیگر مربیان وارداتی، او هم رفت و مالیاتش را ندادند تا به نوعی نتواند به ایران برگردد. در این بازه زمانی 10 ساله، مادر افشین قطبی در ایران بیمار شد و به رحمت خدا رفت، اما آقای قلب شیر حتی برنگشت تا در مراسم خاکسپاری مادرش شرکت کند. اولین پیشنهاد کاری جدی از ایران اما او را به سرزمین پدری بازگرداند. فولاد خوزستان مالیات 170 میلیون تومانی قطبی را پرداخت کرد تا کسی که مادرش را تنها گذاشته بود، لااقل برای کار به ایران برگردد. افشین قطبی همان کسی است که سال دوم حضورش در ایران، در واکنش به سودجویی از دلالی دیکارمو گفته بود: «آنقدر پول دارم که اگر 20 سال هم کار نکنم اتفاقی نمی افتد.»
هیچ کجای این ثروت اما ارزش تماشای مادر در واپسین لحظات را نداشت. کاش حداقل پیشنهاد فولاد چند ماه زودتر از راه رسیده بود تا امپراطور احساسات، به خرج دیگران والده محتضرش را ملاقات کند. البته که کلیدواژه «مادر بیمار و چشم انتظار» بیش از حد خصوصی است و منتقد حق سرک کشیدن در آن را ندارد، اما شاید بشود برای کسی که بخش عمده ای از کاراکتر حرفه ای اش بر پایه شوآف های احساسی و بازی با عواطف مردم استوار است استثناء قائل شد؛ کسی که تابستان 87 خرید تابلوهای نقاشی 50 میلیون تومانی بانو یوروم را در زمره شروط تمدید قراردادش به باشگاه پرسپولیس تحمیل کرد و لابد امروز دیگران اجازه دارند از او بپرسند قلب شیر پس چرا برای مادرش از سنگ بود؟