همه ما مقصریم

روز شنبه، خبر منع شدن بازیکن پرسپولیس از حضور در زمین تمرینی تیم و انجام تمرین اختصاصی این مدافع باتجربه ارتش سرخ در زمین چمن دانشگاه شهید بهشتی، از خبرهای عجیب این روزهای فینالیست آسیا بود که هواداران پرسپولیس را در شوک فرو برد.

برای یادآوری روزهایی که این مدافع خوش اخلاق و بدون حاشیه در سمت چپ خط دفاعی پرسپولیس می درخشید و در دوران محرومیت ارتش سرخ، عصای دست برانکو ایوانکوویچ شده بود، حافظه تاریخی خارق العاده ای نیاز نیست. همین 2 سال پیش، برخلاف انتظارات، پرسپولیس با گذر از السد و الدحیل به فینال لیگ قهرمانان 2018 رسید و اگر نگاهی به لیست بازیکنان بزرگسالش می کردیم، تعدادشان از 10 نفر تجاوز نمی کرد.

در روزگاری که دست سرمربی بیش از هر زمان دیگری خالی می شد و به ناچار، استفاده از بازیکنان زیر 23 سال در دستور کار قرار می ‎گرفت، محمد انصاری آچارفرانسه تیم بود. بازی در پست دفاع چپ، دفاع میانی، حتی هافبک دفاعی و خلاصه هر جا که بازیکن برای قرار گرفتن در پست تخصصی کم می آمد، این بازیکن محجوب، بی چون وچرا از اوامر سرمربی تبعیت می کرد. صحبت از محمد انصاری است؛ مردی که تکیه گاه روزهای سخت برانکو بود و آن قدر جنگید و زخم برداشت، تا برای ایستادن، مجبور باشد به عصای زیر بازوانش تکیه کند.

صدای فریادش در میان شلوغی بی حدوحصر هواداران حاضر در فینال لیگ قهرمانان آسیا، هنوز هم در گوشمان می پیچد. بازی های فشرده در لیگ، جام حذفی و لیگ قهرمانان، تنها دلیل پاره شدن رباط صلیبی محجوب ترین سرباز سرخ بود. از شما چه پنهان که برای من، حضور محمد انصاری با عصا در مراسم اهدای مدال، ماندگارترین صحنه پرسپولیسِ آن روزهاست. این صحنه برای من یک نماد است. یک نماد باشکوه. سمبل تیمی که تا آخرین نفس جنگید تا اگر قرار بر مردن است، لااقل ایستاده بمیرد. تیمی که با عصای زیر بازوانش روی پا می ایستد؛ اما برای برپا ماندن، منت زانوهای قدرتمند بی معرفت ها را نمی کشد.

محمد به هیچ وجه اهل حاشیه سازی نیست، برای باشگاه ناز نمی کند. با اعتصاب تمرین، دست سرمربی را در پوست گردو نمی گذارد. در اینستاگرامش اعصاب هواداران را به چهارمیخ نمی کشد. هواداران عاشق چشم و ابرویش نیستند و خلاصه کلام را بخواهید: «با همه فرق دارد». شاید باورتان نشود؛ اما آن قدر بامعرفت است که به هیچ وجه نمی گذارد برخی حاشیه سازان، برای بیشتر کردن بازدید پست ها و مطالبشان در بستر فضای مجازی، با استفاده از نام او خاطر هواداران تیم رقیب را آزرده کنند.

پیشنهاد هنگفتش از چین را یادتان هست؟ می توانست به راحتی برود اما همه چیز را به باشگاه سپرد و منت بند فسخ و پیشنهادات رنگارنگ و زخم برداشتنش در روزهای بحران را هرگز بر سر پرسپولیس نگذاشت. بیراه نیست اگر بگوییم به پای پرسپولیس ماندنش، برای او گران تر از همه تمام شد. اگر پرسپولیس را به پول می فروخت، قطعاً مدافع فیکس تیم ملی کیروش در جام جهانی 2018 می شد اما …

دنیای موازی هم جای عجیبی است. راستش را بخواهید، گاهی اوقات فکر می کنم در جهان موازی برای حاجی انصاری ها چه اتفاقی می افتد؟ شاید آن ها برای «یک مشت دلار»، پرسپولیس را می فروشند و دل شان به ناگاه هوس لژیونر شدن را می کند. به فاصله یک سال هم دوباره هوای بازگشت به سرشان می زند و تنها یک پاک کن برای پاک کردن رفتارشان از صفحات تاریخ کافی است! آنگاه دوباره نام شان در استادیوم، طنین انداز می شود.

تشبیه محمد به درخت شکوفه، هرگز اغراق نیست. درخت پرباری که اگر به آن ضربه هم بزنیم، چیزی جز باران شکوفه نصیبمان نمی کند. او آن قدر دلش پاک است که تصور «نفرین» از جانب او در مخیله نمی گنجد اما خطابمان با مدیران باشگاه و دست اندرکاران این جریان است؛ باور کنید دل شکستن تاوان دارد. تاوان دل شکسته را دیر یا زود خواهیم پرداخت.

خالی از لطف نیست اگر فلاش بک بزنیم به شب 23 می 1990، پیش از فینال لیگ قهرمانان اروپا. یک مرد روبروی سنگ قبری زانو زده است، با دستانی گره خورده، به خدای آسمان ها التماس می کند. اشک ها از گونه او می لغزند و بر روی خاک اتریش فرومی ریزند؛ خاکی که آرامگاه مرشد بزرگ مرد بینواست. اما این ملاقات تنها برای ادای احترام به دوستی قدیمی نه؛ تلاشی عاجزانه برای بخشایش است. سنگ قبری که مقابل اوزه بیو قرار دارد، متعلق به بلا گاتمن افسانه ای است. صدای اوزه بیو می لرزد، بغضش را می بلعد و از روح گاتمن درخواست دارد که تیم محبوبش را از نفرینی 30 ساله رهایی بخشد. جوابی نیست؛ دل شکسته گاتمن، ترک های عمیق تری دارد که به این سادگی ها قابل ترمیم نخواهند بود. بنفیکا، بازهم در فینال مغلوب می شود و این بار میلان است که جام را بالای سر می برد.

در دوره ای که رئال مادرید سلطان بلامنازع فوتبال اروپا به حساب می آمد، گاتمن موفق شد بنفیکا را برای دومین مرتبه متوالی به مقام قهرمانی اروپا برساند. پس از فینال 1962، سرمربی فاتحانه به نزد هیئت مدیره بنفیکا رفت. درهم شکستن سلطه رئال مادرید در اروپا و تبدیل ساختن بنفیکا به قدرت بلامنازع فوتبال پرتغال، قطعاً شایسته افزایش حقوق یا حداقل، «پاداشی سخاوتمندانه» بود. اما درخواست گاتمن رد شد، هیات مدیره او را اخراج کرد و آغاز تیره روزی های بنفیکا، بدون شک همان نقطه است.

«عقاب ها» در این 58 سال، 7 فینال اروپایی را تجربه کرده و در هر 7 دیدار تیم مغلوب میدان بوده اند. شاید خرافات باشد؛ اما باورمان بشود یا نشود، نفرین «بلا گاتمن» نزدیک به 60 سال است که گریبانگیر یکی از ابرقدرت های فوتبال پرتغال شده. هیات مدیره وقت بنفیکا، قطعاً در آن روزهای شیرین و سراسر خوشحالی، فکرش را هم نمی کرد که بی لطفی به فردی که برایشان زحمات بسیاری کشیده و شکستن قلبش، تا چه حد در تاریک و تاریک تر کردن سرنوشت تیم شان تاثیر گذار است.

اصلاً چرا راهی دور برویم؟! ماجرای لئوناردو پادوانی در استقلال، مصداق بارز همین نکته است. محمد انصاری، هرگز همچون بلا گاتمن درخواست پاداش نداشته و ندارد؛ اما تمام درخواستش در «احترام»، «واژه گمشده این روزهای باشگاه و تیم فوتبال پرسپولیس» خلاصه می شود.

این راه و رسم برخورد با بازیکنی نیست که تمام زندگی حرفه ای اش، حتی حضور در معتبرترین آوردگاه جهانی فوتبال با تیم ملی کشورش را فدای وفاداری به ارتش سرخ کرده. او لایق تمامی احترامات است. هیچ کجای دنیا را پیدا نخواهید کرد که با بازیکن مصدومشان این گونه رفتار کنند. از تقبل تمامی هزینه های درمان و فراهم کردن بهترین امکانات درمانی برای بازیکن مصدوم که بگذریم، اولین اقدام مدیران باشگاه، تمدید بلندمدت قرارداد بازیکن مصدوم است نه مانع شدن از حضورش در تمرینات تیم.

ای کاش با دستان خودمان، باعث کنار رفتن نسل بازیکنان وفادار نشویم. بگذاریم در این جامعه جهانی مصرف گرا، اندک وفاداری باقی مانده در میان بازیکنان از میان نرود. پرسپولیس بازیکن جوان کم ندارد و قطعاً رفتار بازیکنان باتجربه تر برای آن ها الگو قرار خواهد گرفت. ای کاش نگذاریم اگر روزگاری کار یک بازیکن به چنین مرحله ای رسید، بین «یک مشت دلار» و «وفادار ماندن»، گزینه اول را انتخاب کند. نگذاریم هرکه از راه می رسد، پرسپولیس را «سکوی پرتاب» فرض کند که بیاید، بدرخشد، برود و در آخر نیز هیچ به جز بی احترامی، نصیب پرسپولیس نکند.

گله ای هم اگر باشد، دگر حوصله ای نیست. شاید طبیعت آدمی همین است که هرچقدر بیشتر پس زده می شود، بیشتر اشتیاق پیدا می کند؛ اما نگذاریم کار به جایی برسد که سال های آینده، محمد انصاری از این تصمیمش به عنوان «اشتباه» یا هرچه که شما اسمش را می گذارید یاد کند. این رفتارها با محمد، به هیچ وجه درخور شأن پرسپولیس نیست. تقصیرات را نیز به گردن شخص خاصی نیندازید؛ همه ما مقصریم. بدون شک رفتار این روزهای ما، زشت ترین و شرم آورترین رفتاری بوده که تاریخ پرسپولیس به خودش دیده. منت پول پرستان تازه به دوران رسیده را می کشیم و برایشان فرش قرمز پهن می کنیم؛ اما …

بگذریم، شاید مخلص کلام ما را همان شعر معروف مرحوم ژاله اصفهانی برساند که کم بیش حفظش هستیم:
زندگی، صحنه یکتای هنرمندی ماست …
هرکسی نغمه خود خواند و از صحنه رود …
صحنه پیوسته به جاست …
خرم آن نغمه که مردم بسپارند به یاد …