همه مصائب دفاع 3 نفره

 کسی به دقت نمی داند در افکار یحیی گل محمدی چه می گذرد اما قدر مسلم این که رویکرد وی به خط دفاعی 3 نفره در دیدارهای اخیر پرسپولیس روی هم رفته نتایج مثبتی نداشته است. البته سرخ های تهرانی در سه مورد از مواردی که به این سیستم روی آوردند، برنده شدند اما در دو سه دیدار آخر خود آشکارا از این بابت لنگیده اند. تساوی سخت 1-1 با نساجی در قائمشهر، شکست نا امید کننده 0-1 مقابل ذوب آهن آن هم در تهران و سرانجام تساوی پرفراز و فرود 3-3 با گل گهر در سیرجان مواردی بودند که پرسپولیس از خط دفاعی 3 نفره و با ترکیبی از این دست و نمونه و عادی از آن سود جست و هرگز احساس آرامش نکرد. ابتدا که این طرح پیاده شد و نتایج مثبت بود، عده ای گل محمدی را بابت انتخاب و اجرای این سیستم ستودند اما هرچه زمان بیشتر پیش رفت معایب آن لا اقل برای اردوگاه سرخ عیان تر شد.
 
حتی یک خطا هم برای شکست کافی است
دفاع 3 نفره اصولاً مبحثی بسیار سخت است که اجرای آن هوشمندی ذهنی در سطحی اعلا و در تمامی 90 (و بلکه 95 دقیقه، با احتساب وقت تلف شده) را می طلبد و اگر در سیستم دفاعی 4 نفره و خطی همیشه فرصت برای جبران لغزش و پوشش دادن حفره های ایجاد شده در منطقه دفاعی وجود دارد، در دفاع 3 نفره چنین موقعیتی فراهم نیست و حتی یک اشتباه و دیر عمل کردن روی یک توپ خطرناک هم کافی است تا کم بیاورید و گل بخورید و وقت عظیم و کلانی را صرف کنید تا به جبران مافات نایل شوید که آن هم دستاوردی نیست که بتوانید در مورد آن اطمینان خاطر داشته باشید. قطعاً طرفداران فرضیه استفاده از دفاع 3 نفره در تیم پرسپولیس خواهند گفت که با داشتن پیستون هایی مثل مهدی شیری در راست و محمد نادری در سمت چپ که دائماً عقب می آیند و در کارهای دفاعی مشارکت می کنند، دفاع 3 نفره پرسپولیس هیچ گاه احساس ضعف نمی کند. با این همه اجرای دقیق و صحیح روش دفاع 3 نفره به ابزار و نفراتی احتیاج دارد که به سلاح هایی غیر معمول و اضافی مجهز باشند و حتی یک لحظه نایستند و از تفکر و اجرای کار محوله غافل نمانند.
 
محکوم به تقلای بی وقفه
در این سیستم 3 مدافع مجبورند عرض زیاد زمین را دائماً پوشش دهند و سریعاً بازیخوانی و روند ارسال توپ های عمقی از جانب حریف به قلب دفاعی خود را متوقف کنند و هر یک از آنها در پشت دو فرد دیگر این خط حرکت و ایجاد پوشش کنند و هر حفره باز شده ای را به سرعت ببندند. به این ترتیب حسین کنعانی زادگان که در این سیستم دفاع راست می شود، سید جلال حسینی که در وسط می ایستد و شجاع خلیل زاده که در سمت چپ قرار می گیرد، محکوم به عدم خطایی بزرگ و موظف به دویدن و تقلای بی وقفه اند و حتی کوچک ترین تحرک در اردوی رقیب بدون رسیدگی آنها می تواند به ارتکاب خطایی بزرگ و باز شدن دروازه قرمزها منجر گردد. رویدادی که در دیدارهای اخیر آنها رؤیت شده و اوج آن در مسابقه با گل گهر بود. جایی که پرسپولیس از باخت 0-2 به برد 2-3 رسید و با یک لغزش مجدد در ثانیه های پایانی برد را با تساوی 3-3 عوض کرد.
 
این سیستم قاتل!
توپ های ارسالی تیم مجید جلالی به قلب دفاعی پرسپولیس در طول این مسابقه و به ویژه نیمه اول بارها در شکاف های عمیق موجود در دفاع 3 نفره پرسپولیس مؤثر واقع و بانی دو گل شد و رفع نشدن معایب دفاع 3 نفره سرانجام قاتل شان شد و گل مساوی میزبان را در دقیقه 5+90 موجب شد. زمانی که پرسپولیس باید به هر شکل ممکن از برتری عددی خود دفاع و کار را تمام می کرد، اما خسته شدن ذهنی و تهی شدن تیم از انرژی جسمانی کار دستشان داد و بازی برده را برای سرخ ها به تساوی کشاند.
 
لابد یحیی بیدار شده است
یحیی البته سعی کرده بود با بیرون کشیدن سید جلال حسینی در بین دو نیمه و سپردن جای او به نیرویی جوان تر از استمرار مشکلات پرسپولیس در اجرای دفاعی 3 نفره و شناور جلوگیری و کار تیمش را آسان تر کند و به ظاهر هم در این امر موفق بود اما ایرادات بزرگ باقی مانده زمانی عیان شد که گل گهر گل سوم را هم خورد و عقب افتاد و چون چیزی برای از دست دادن نداشت، سراپا حمله شد و فقط پس از چهار پنج دقیقه تلاش طوری سرخ ها را مستأصل و دفاع شان را تسخیر و گلزنی کرد که انگار با حریفی آماتور طرف و قادر به انجام هر کاری است. چیزی که لابد یحیی را بیدار و بیش از پیش به معایب یک دفاع 3 نفره واقف کرده است و در حرف های حمید مطهری دستیار اول او نیز می توان این را به درستی حس کرد.
 
اینجا جای ریسک نیست
بازی حساس و بسیار مهم نیمه نهایی جام حذفی مقابل رقیب بزرگ و قدیمی (استقلال) در پیش است و آنجا مکان مناسبی برای ریسک کردن نیست، بخصوص که رادوشویچ هم ثابت کرده دروازه بان بدون اشتباه و لرزشی نیست و باید با همان روشی به میدان آمد که پرسپولیس در پنج سال اخیر به آن خو گرفت و جوابی عالی هم گرفته و آن دفاع چهار نفره سنتی و استفاده از دو دفاع وسط مکمل و توانا و دفاع های کناری رونده و قادر به بازگشت های سریع و هافبک های وسط و کناری ای است که سریعاً بتوانند از حالت حمله به دفاع درآیند و به مدافعان تحت فشار تیم خود یاری برسانند.
 
تعدد زمین خورده ها
گاهی اوقات بعضی طرح ها به رغم جواب دادن نسبی در سایر تیم ها ارزش تلاش و پیاده کردن در برخی تیم ها را ندارند و اصولاً این سیستم به سبب دشواری های بی حد و حصرش فاقد هرگونه ضمانتی در مورد حسن اجرای آن است و اکثریت همیشه با تیم ها و گروه هایی بوده است که با رویکرد به دفاعی 3 نفره به شدت زمین خورده و به شکست های سخت و گاه رایگان و تلخ و توأم با افسوس ماندگار تن داده اند. بنابراین بی التفات به آنچه به زودی در بازار نقل و انتقال ها روی می دهد و نفراتی که از این طریق به پرسپولیس می آیند یا می روند به سود یحیی است که «پیش فصل» را صرف تمرین روی سیستمی نکند که در ادوار قبلی مطرح و اجرا شدنش نیز یک بیلان حتی 70 یا 80 درصدی از موفقیت حتمی را برجای نگذاشته و بیشتر اسباب دردسر و بانی ناکامی نشان داده بود تا موجبات سرفرازی.
 
علی پروین هم نتوانسته بود
مسن ترها فراموش نکرده اند که در مقطعی از اوایل دهه 1380 نیز علی پروین چنین دفاع 3 نفره ای را بر اساس حضور علی انصاریان، بهروز رهبری فرد و البته یحیی گل محمدی و با کمک های دائمی حسن خان محمدی و محمد برزگر از دو سمت و عقب کشیدن های حامد کاویانپور و پژمان جمشیدی از مرکز میدان برای پرسپولیس شکل داد اما نتایج چنان پرنوسان بود که به دفاع سنتی تر چهارنفره رجعت کرد و پرسپولیس را در وادی سرگردانی باقی نگذاشت. شایسته است که یحیی هم 17، 18 سال بعد از آن تاریخ به چنان نتیجه ای برسد و تغییر رویه بدهد و مرحمت فرموده و دوباره مس شود، مگر این که همچنان به دستاورد دور از انتظاری بیندیشد که تجربیات و دیدارهای اخیر پرسپولیس نشان می دهد قابل دستیابی نیست.