وقتي خدمت مقدس خريدني شد / شكنجه بيداري!

بدون ترديد يكي از عجيب ترين پرونده هاي تاريخ فوتبال ايران، ماجراي كارت هاي «مساله دار» پايان خدمت بود. پس از اتمام ليگ سيزدهم وقتي اخباري مبني بر استفاده چند بازيكن از كارت جعلي نظام وظيفه مطرح شد، شايد هيچكس گمان نمي كرد موضوع آنقدرها جدي باشد. به مرور اما روشن شد مساله بيخ پيدا كرده و بسياري از بازيكنان حاضر در فوتبال ايران را به دردسر انداخته است. در همين راستا اوايل ليگ چهاردهم از حضور برخي بازيكنان در ميدان جلوگيري شد، اما رفته رفته همه محرومان بخشيده شدند تا حالا فقط سرنوشت يك يا دو نفر در هاله اي از ابهام باقي مانده باشد. در حالي كه از ليست هاي پنجاه و حتي دو هزار نفره شامل فوتباليست هاي خاطي سخن به ميان آمده، حالا انگار همه چيز را لاپوشاني كرده اند تا اوضاع به روال سابق و عادي برگردد. امروز تقريبا همه در ليگ بازي مي كنند؛ از كساني كه پدر جبهه نديده شان سابقه رزمندگي دارد تا آنها كه با وجود ضايعه نخاعي تكل هاي چند متري مي روند، از دانشجوهاي هشت ساله تا فارغ التحصيلاني كه يادشان نيست كدام مدرسه درس خوانده اند. به به، عجب مملكتي!

فرهنگ، اسكلتي است كه بناي هر جامعه براساس آن شكل مي گيرد. وقتي ضرب المثل ها صورت قانون به خودشان مي گيرند، تخطي از آنها هزينه هاي زيادي پيدا مي كند. ما اينجا، در اين كشور با قوانين شفاهي اش زندگي مي كنيم؛ جايي كه آدم هايش مي گويند «آب كه از سر گذشت، چه يك وجب چه صد وجب» و اين يعني مرزي براي غرق شدن در تباهی و پلشتي وجود ندارد. همين فرهنگ است كه به ما گوشزد مي كند: «گر حكم شود كه مست گيرند، در شهر هر آنكه هست گيرند» و البته مضمومش مي تواند اين باشد كه وقتي تعداد متخلفان زياد شد، برخورد با تخلف را بايد متوقف كرد. اين شايد فقط در ايران باشد كه يك ناهنجاري، در صورت كثرت مي تواند تبديل به «هنجار» شود! همه آنهايي كه وسط ترافيك دنبال اولين راننده متخلف وارد خط ويژه مي شوند يا به جاده خاكي مي زنند اتفاقا به همين اصل وفادارند؛ اين كه اگر تعداد بزهكاران زياد شد، ديگر قبح بزه از بين رفته و نيازي به خودداري نيست.

عادل فردوسي پور مي گويد جوانان فريب خورده اند و البته از قول عبدا... ويسي هم نقل مي كند: «اگر يك نفر در ازاي معاف كردن پسرم 10 ميليون تومان بخواهد، من اين پول را مي پردازم!» شما ببينيد مفهوم «قانون» در اين مملكت تا چه حد تنزل كرده است. آدم ها ديگر ابايي از اين ندارند كه بگويند اگر زورشان برسد، مقررات را زير پا له مي كنند. چون تعداد مشمولان جاعل سند زياد شده و چون احتمالا برخورد با كارمندان خطاكار نظام وظيفه به اين راحتي ها نيست، پس چه بهتر كه همه مان پولي جور كنيم و قانون را به سخره بگيريم. اين تكليف انگار براي بچه مايه دارها و آدم زرنگ ها «اجباري» نيست. اين خدمت، فقط براي آنهايي «مقدس» است كه يا پول عبور از مقررات را ندارند، يا نجابت شان مانع از پيوستن آنها به جمع مي شود.

دور زدن نظام وظيفه، فقط يك تخلف است كه حالا دمش از آستين فوتبال بيرون زده؛ وگرنه خدا مي داند چه تخلفاتي در چه حوزه هاي ديگري با چه حجم و شدتي در جريان است. هر گوشه شهر را كه بگيري، مستي بيداد مي كند. هر كجا كه پيش بروي، اندك اندك جمع مستان مي رسد. زير آسمان اين مملكت، سهم آنهايي كه فرمول سالم نبودن را بلد نيستند، فقط «خون دل» خوردن است.  اسم خلاف و رذالت را گذاشته اند «زرنگي» و اگر زرنگ نباشي كلاهت پس معركه است. حكايت آدم سالم هاي اين مملكت، حكايت شاهكار صائب تبريزي است كه روزگاري گفت: «جهان به مجلس مستان بي خرد ماند، كه در شكنجه بود هركسي كه هوشيار است» هوشياري و بيداري، بزرگ ترين گناه مردمان اين زمانه است انگار!