وقتي مسي، نمك به زخم مان مي پاشد / اينجا هنوز «دايي» ستاره است!

1- در فاصله كمتر از دو ماه به آغاز سال نوي ميلادي، ليونل مسي آرژانتيني در آستانه فتح چند ركورد مهم و تاريخ ساز بين المللي قرار دارد. جدي ترين حد نصابي كه در حال حاضر هواداران بارسلونا دستيابي لئو به آن را انتظار مي كشند، ثبت بيشترين گل زده در يك سال تقويمي است. مسي در 10 ماه گذشته موفق شده 73 گل در رقابت هاي رسمي گوناگون به ثمر برساند. پله برزيلي نيم قرن پيش توانسته بود در يك سال ميلادي 75 گل به حريفان بزند و حالا لئو با دو گل ديگر، ميراث مرواريد سياه را تصاحب خواهد كرد. در اين زمينه اما، ركورد اصلي كماكان در اختيار گردمولر آلماني است كه 30 سال پيش 85 بار دروازه رقبا را گشوده بود. اعجوبه آرژانتيني براي عبور از ركوردي كه «بمب افكن» ثبت كرده، ماموريت دشواري دارد و بايد در 10 مسابقه پيش رو تا پايان سال، بيش از 12 گل به ثمر برساند. مسي تابستان گذشته ركورد بيشترين گل زده در يك فصل فوتبالي را كه آن هم در اختيار گرد مولر بود به نام خودش ثبت كرد و حالا اميدوار است كه بتواند حدنصاب گلزني در يك سال تقويمي را نيز از چنگ اين مهاجم بازنشسته خارج كند. گذشته از اين، لئو اين روزها در يك حوزه ديگر هم مشغول ركوردزني است؛ جايي كه در فهرست حريفان و هماوردان مسي در مسير افتخارآفريني، اسم آشناي يك ايراني نيز به چشم مي خورد. همين چند روز پيش بود كه رسانه هاي معتبر سراسر جهان از رسيدن ستاره بارسلونا به ركورد علي دايي خبر دادند و به اين بهانه بعد از سال ها دوباره يادي از فوتبال ايران كردند. لئو اكنون با 22 گل زده در مسابقات بين المللي سال 2012 – شامل بازي هاي ملي آرژانتين و حضور بارسا در ليگ قهرمانان و نيز جام باشگاه هاي جهان – با حد نصاب دايي در سال 96 برابري كرده و در تلاش است تا در چهار بازي بين المللي باقي مانده در اين سال، بيش از 3 گل ديگر به ثمر برساند و ركورد يكصد ساله به ثبت رسيده توسط وود وارد انگليسي را به دست بياورد. ستاره اي كه خيلي ها از او به عنوان بهترين فوتباليست تاريخ ياد مي كنند، حالا در بخشي از مسير معجزه گري هايش ناخواسته يادمان مي آورد ما نيز روزگاري در ايران ستاره اي داشتيم كه مي توانست در يك سال تقويمي، 22 گل بين المللي به ثمر برساند. اين حقيقت شايد زمان ي تامل برانگيز تر به نظر برسد كه به ياد بياوريم تمام تيم ملي ايران با همه ستاره هاي يك رگه و دورگه اش در مجموع چهار بازي مقدماتي جام جهاني، تنها 2 گل به ثمر رسانده است!

2-  شش سال بعد از وداع علي دايي با مسابقات ملي، شايد زمان اعتراف به اين حقيقت تلخ فرا رسيده باشد كه ساختار عقيم فوتبال ايران از بازتوليد ستاره اي حتي با نيمي از توانايي هاي وي نيز عاجز بوده است. حالا و پس از آن روزگار شيرين سپري شده كه ستاره هاي هم نسل دايي دروازه هاي اروپا را فتح كردند و به راحتي عناويني از قبيل آقاي گلي جام ملت هاي آسيا و بهترين بازيكن قاره كهن را به دست آوردند، فوتبال ملي ما در برزخي عجيب گرفتار شده و تنگنايي بي سابقه را از حيث ظهور استعدادهاي جديد تجربه مي كند. امروز و در پايان عصر درخشش ستاره هاي خودجوش، كار ما به جايي رسيده است كه سرمربي نامدار و معتبر تيم ملي كشورمان در مسير راهيابي به جام جهاني ناچار است دست به دامان اصالت ايراني برخي از فوتبال آموختگان مقيم اروپا ببرد و روياي صعود را با جذب دژآگه ها و گوچي ها به تعبير برساند. روزگاري علي دايي خاك امارات را به توبره مي كشيد و با دوختن هشت گل به دروازه رقباي گردن كلفتي مثل كره و عربستان و كويت آقاي گل آسيا مي شد؛ امروز اما آنكه از او به عنوان جانشين شهريار ياد مي شود، بازيكني است كه وقتي بعد از نيم فصل به ركورد چهار گل زده مي رسد، رسانه ها به دست و پايش مي افتند، برايش تيترهاي محقرانه مي زنند و از الگوهاي جهاني اش در راه خلق چنين حماسه اي مي پرسند. اين اگر «عقبگرد» نباشد، پس چيست؟

3-  شايد زمان آن فرا رسيده باشد كه خيلي از منتقدان تندروي علي دايي، واقعيت را بپذيرند و قبول كنند يك عذرخواهي قديمي به كاپيتان اسبق تيم ملي كشورمان بدهكارند؛ آنها كه معتقد بودند اصرار علي دايي به ادامه بازيگري راه را بر ظهور استعدادهاي جديد بسته، اما اكنون و مدت ها بعد از غروب او، توضيحي براي عدم طلوع وارثان موعودش ندارند يا آنها كه عقيده داشتند گلزني به مالديو و گوام و سريلانكا كار مهمي نيست، اما شرح نمي دهند كه چطور جايگزينان ريز و درشت دايي همين سال گذشته در گشودن دروازه تيمي مثل مالديو ناكام ماندند؟ در روزهايي كه گلزني دايي به بزرگان آسيا ناديده گرفته مي شد و در داخل ايران ركوردهاي او را «ضعيف كشي» تفسير مي كردند، روزنامه نگاران آلماني جور همتاهاي ايراني شان را كشيدند و نوشتند اروپا هم تيم ضعيف زياد دارد؛ از لوكزامبورگ و جزاير فارو تا مالت و آندورا و خيلي از حريفان كوچك ديگر كه ستاره هاي اين قاره مي توانستند با گشودن دروازه آنها ركوردهاي شخصي شان را بهبود ببخشند، اما در نهايت رقابت را به ستاره ايراني آسيا باختند. ما با غفلتي كه گاهي بوي نامهرباني هم به خودش مي گرفت، از علي دايي گذشتيم تا ليگي را بسازيم كه آقاي گل فعلي اش بلافاصله بعد از دعوت به اردوي تيم ملي در تست آمادگي جسماني مردود مي شود و خط مي خورد! اگر امروز اسم كره و ژاپن – كشورهايي كه دايي 8 گل به آنها زده – به واسطه صادرات مستمر لژيونرهاي شان به تيم هاي مطرح اروپايي در سطح اول جهان به ميان مي آيد و هر روز جدي تر مي شود، اسم فوتبال ايران را هنوز امثال دايي زنده نگه داشته اند تا هرازگاهي كه يكي از بزرگان اروپا به حدنصاب شان نزديك مي شود، دنيا يادي هم از ما كند؛ مثل سال97 كه رونالدوي برزيلي با ركورد 22 گل دايي برابري كرد يا مثل حالا كه مسي در شرف عبور از آن قرار گرفته است.

4- دنيا ظهور معجزه آساي ليونل مسي را مديون بستر مدبرانه و خردمندانه اي است كه مي تواند نبوغ ستاره ها را كشف، حفظ و بارور كند. در كشورهايي كه فوتبال براي شان صنعتي اساسي، هنري مهم و تجارتي شگفت انگيز است، استعدادهاي جديد جدي گرفته مي شوند و مكانيزم حاكم از هيچ تلاشي براي شكوفا كردن آنها دريغ نمي كند. درست برعكس جايي مثل ايران كه  فوتباليست هاي تازه نفس اش به قول مهدوي كيا از 13 سالگي دلالي را مي آموزند و در بسياري از موارد ناچارند با كوهي از استعداد پشت خط رقباي ضعيف تري بمانند كه راحت تر سر كيسه را شل مي كنند. با چنين رويه اي چرا نبايد ركورددارمان هنوز علي دايي باشد يا بهترين خاطره فوتبالي مان از ملبورن 16 سال پيش مايه بگيرد؟