پرسپولیس و استفاده از جناحین؛ زیبایی در اوج سادگی

4-4-2، فوتبال انگلیس و استفاده افراطی از جناحین. این سه همواره در فوتبال با هم پیوندی ناگسستنی داشته اند. هرچند با اضافه شدن مربیانی مثل کلوپ و گواردیولا و ورود نسل جدید مربیان انگلیسی مثل گرت ساووتگیت، کمتر از گذشته شاهد به کار گیری کانال های کناری در لیگ برتر هستیم اما هنوز که هنوز است، این یکی از مرسوم ترین راه های خلق موقعیت در فوتبال انگلستان است. بین سیستم 4-4-2 و استفاده از کناره ها، یک رابطه دو طرفه وجود دارد. وقتی شما از دو مهاجم در خط حمله خود استفاده کنید، خود به خود از شانس بالاتری در برابر دو مدافع میانی حریف درون محوطه جریمه برخوردارید، پس استفاده از کانال های کناری و سانتر می تواند برایتان یک راه حل مفید باشد.

وقتی در فصل 95-94 برانکو ایوانکوویچ شروع به پیاده کردن تفکرات خود در تیم پرسپولیس کرد، شاید برای بسیاری جذب مهره های کم نام و نشانی مثل محمد انصاری و وحید حیدریه جای تعجب داشت. عده ای حتی پروفسور را به دلالی در فرآیند جذب این دو بازیکن متهم کردند اما او به خوبی از نیازهایش برای اجرای آرایش محبوب 4-4-2 خود آگاه بود. ابزار برانکو با حضور طارمی و علیپور در خط حمله و جذب رامین رضاییان در سمت راست خط دفاع تا حدودی جور بود و تنها معادله حل نشده او در دفاع چپ بود، جایی که پرسپولیس بعد از مهرداد پولادی بازیکن توانمندی را به خود ندیده بود و اساساً در فوتبال ایران هم تا حدودی بحران دفاع چپ وجود داشت. برانکو اما محمد انصاری را از لیگ یک به پرسپولیس آورد و پسر محجوب تهرانی تا قبل از پارگی رباط، به تنهایی جناح چپ سرخ ها را بیمه کرد.

از فصل 95-94 به بعد، پرسپولیس همواره مهره های توانمندی را به عنوان مدافعان کناری به خود دیده است. آنها به طور مثال در فصل 96-95 برای یک نیم فصل به صورت همزمان، ماهینی، محرمی و رضاییان را برای پست دفاع راست در اختیار داشتند، یا در نیم فصل اول 98-97، مشابه این اتفاق در سمت چپ خط دفاع با حضور نادری، مصلح و انصاری رقم خورد. به علاوه از نظر در اختیار داشتن بال های کناری، پرسپولیس یکی از غنی ترین تیم های ایران بوده است. به لیست نفرات این فصل آنها نگاه کنید؛ امیری، ترابی، عالیشاه، نعمتی و حتی رسن. همه این نفرات بازیکنان بسیار توانایی برای بازی در سمت راست و چپ خط هافبک هستند. تازه این لیست در نیم فصل اول فرشاد احمدزاده را هم در خود جای داده بود!

اما نکته دیگری هم در این بین باعث استفاده گسترده سرخ ها از جناحین شده است. آنها در نیم فصل دوم 96-95، مسلمان و رفیعی را به عنوان دو تن از برترین بازیساز های آن زمان فوتبال ایران در تیم خود می دیدند، دو بازیکنی که توانایی بسیار بالایی در بازی فانتزی و دادن پاس های در عمق داشتند. با آغاز فصل 97-96 و جدایی رفیعی و بعد هم نیمکت نشینی مسلمان و نهایتاً جدایی او، پرسپولیس برای جبران نبود این دو مهره خود به خود بیشتر از کانال های کناری بهره گرفت. هرچند رسن تا حدودی می توانست نقش یک هافبک طراح را بر عهده گیرد اما تمایل او به حضور در کناره ها بیشتر از محسن و سروش بود.

بنابراین بار حملات سرخ ها بیشتر از قبل بر عهده های بال های کناری اش گذاشته شد. همچنین می توان به اضافه شدن احمد نوراللهی از دو جناح به حملات پرسپولیس اشاره کرد که باعث ایجاد یک موقعیت سه در برابر دو در بسیاری از حملات پرسپولیس در کناره ها می شود.

تفاوتی نمی کند که دفاع راست پرسپولیس رضاییان با سانتر های برنده اش باشد یا محرمی و دریبل هایش که ما را به یاد مهدوی کیا می انداخت و یا همین مهدی شیری که هنوز که هنوز است، خوب سانتر نمی کند. دفاع چپ پرسپولیس هم می تواند نادری تکنیکی یا انصاری و سانتر های بلندش یا حتی ربیع خواه و شجاع باشند. پرسپولیس بالاخره راهی برای ضربه به حریفان از جناحین پیدا می کند.