پرسپولیس و مسأله خطیر «نوک حمله»

قدیمی‌ها و فوتبالی‌های سنتی با واژگان «نوک حمله» از این پست یاد می‌کردند و اعصار مدرن‌تر بعدی از کلمات «سنتر فوروارد» و مهاجم هدف (Target) برای نامگذاری این پست سود جسته‌اند ولی هر عنوانی را برای این وظیفه خطیر و نقطه حساس قائل باشیم، باید متذکر شویم که وضع پرسپولیس در این مکان ایده‌آل نیست. شاید هم بهتر باشد بگوییم آن‌چه سرخ‌های تهرانی برای پست «سنتر فوروارد» در اختیار دارند، اگر چه به ‌لحاظ کیفی و فردی بد نیستند، اما کافی نشان نمی‌دهند و برای یک فصل طولانی که به سبب حضور همزمان در حداقل 3 جام و مشکلات کرونایی نه فقط 9 ماه بلکه 10 تا 11 ماه طول می‌کشد، بشدت قلیل جلوه می‌کنند. پس از رفت و آمدهای بسیار و به واقع بعد از جدا شدن چند مهاجم کلیدی از پرسپولیس در فصول اخیر و جور نشدن انتقال تعدادی از مهاجمان نوکی که قرار بود به قصد جبران آن کوچ‌ها قرمزپوش شوند، در شروع فصل تازه فقط عیسی آل‌کثیر و مهدی عبدی برای این پست باقی ‌مانده‌اند و تازه از یاد نبریم که عبدی هم یک مهاجم هدف واقعی و تخصصی نیست و خیلی‌ها او را نه برای پیشانی خط حمله بلکه برای پست «مهاجم مکمل و دوم» توصیه می‌کنند و بعضی‌ها هم می‌گویند اگر عبدی بیشتر متمایل به لب خط و تغذیه کننده مهاجم نوک باشد، بهتر است.

صیدهای صورت نگرفته
هر وظیفه و چارچوب کاری را که برای عبدی قائل باشیم، شکی نیست که کثرت مهاجمان جدا شده از سرخ‌ها طی فصول اخیر و قلت نفرات جذب شده در این پست، نوعی فقر و کمبود آشکار را نزد آنها ایجاد کرده است. پرسپولیس نه تنها به تازگی رقابت بر سر حفظ شهریار مغانلو را به‌ سپاهان باخت و این مهاجم انتقال یافته از سانتاکلارای پرتغال را به رقیب بزرگ اصفهانی‌اش در فصل گذشته و فصل پیش رو هدیه کرد بلکه یک فصل پیش از آن علی علیپور و باز یک فصل پیش‌تر مهدی طارمی را هم پرانده بود. آرمان رمضانی که از سایپا آمده بود تا به اصطلاح برج و باروی خط حمله سرخ‌ها شود و توپ‌های بلند را با سر بزند، چنان ناموفق و بدوی نشان داد که یحیی گل‌محمدی فقط به مدت یک نیم فصل توانست او را تحمل کند و مهدی مهدی‌خانی هم که از لیگ کرواسی عودت داده شد تا گره‌گشای برخی مشکلات تهاجمی سرخ‌ها باشد، چندان از رمضانی موفق‌تر نشان نداد و از او هم آبی ‌گرم نشد. مدیران پرسپولیس بسیار کوشیدند بخشی از بهای انتقال اجباری مغانلو از تهران به اصفهان، کوچ سجاد شهباز‌زاده در مسیر مخالف و قرمزپوش شدن وی باشد اما باشگاه اصفهانی با زرنگی هر چه بیشتر نه تنها مغانلو را صید کرد، بلکه آقای گل فصل پیش لیگ را نیز نزد خود نگه داشت. حرکت بعدی قرمزها تلاش برای استخدام کی‌روش استنلی برزیلی بود که بعد از انباشت مهاجمان نوک توانا در جمع طلایی‌های اصفهان قاعدتاً یک مهاجم مازاد در آنجا شناخته می‌شود اما تا این لحظه نشانه‌ای از صید موفق او توسط قرمزها هم مشاهده نمی‌شود.

مردی که از تیم سابق یحیی نیامد
گل‌محمدی و دستیارانش در برخی مقاطع طی سه هفته اخیر به غلط تصور می‌کردند که امکان جذب امین قاسمی‌نژاد را به دست آورده‌اند و چون وی از تیم «پدیده»‌ای می‌آید که یحیی با پیشینه هدایت آن، نفراتی مثل میلاد سرلک، فرشاد فرجی و علی نعمتی را از بدنه آن جدا کرده و به جمع پرسپولیسی‌ها آورده، لابد از عهده انجام کاری مشابه با قاسمی‌نژاد هم بر می‌آید اما این مهاجم‌ «سن‌بالا» (35 ساله) و در عین حال توانا به استقلال رفت. یحیی در نیم فصل دوم لیگ بیستم نیز به صید قاسمی‌نژاد نزدیک شده ولی در نهایت از چنین کاری بازمانده بود. مجموعه عناصر فوق و اتفاقاتی که فهرست‌وار و به طور خلاصه آوردیم، پرسپولیس را با فقری نگران کننده در نوک خط حمله مواجه کرده‌ است. آل‌کثیر البته هنوز مهاجمی پر توان و گلزن است و عبدی هم در روز خوبش قدرت تعیین سرنوشت برخی مسابقه‌ها را دارد اما هیچ‌ یک نمی‌توانند حضوری دائمی و موفق را از جانب خود تضمین بدهند.
از یک سو فصل طولانی است و هر بازیکنی لاجرم آسیب‌ می‌بیند و یا چند جلسه محروم می‌شود و یا از فرم خوب فاصله می‌گیرد و فایده داشتن حداقل 3 «مهاجم هدف» خوب این است که در صورت وقوع هر یک از این حالات همیشه نفر و گزینه به حد کفایت موجود است تا جانشین فرد «حاشیه‌نشین شده» شود و از عواقب تلخ نداشتن مهاجم کارآمد به حد کفایت دور ماند.

«اضطراری‌ها» چاره کار نیستند
شاید استدلال و عنوان شود که در بسیاری از تیم‌ها و موارد دیگر هم مشاهده شده که از صحنه خارج شدن موقتی مهاجمان نوک از طرق دیگر حل و فصل و با به ‌کارگیری بازیکنانی اضطراری و موقتی برای این پست مشکلات موجود رفع شده است. اگر هم این فرضیه را باور داشته باشیم، پرسپولیس گزینه‌های چندان قابل ذکری برای پست سنتر فوروارد در روزهای غیبت آل‌کثیر و عبدی ندارد و اگر امید عالیشاه را هم در این پست بگذارند، به ‌رغم پیشینه عالی او در گلسازی و گلزنی چنین عرصه‌ای برای او بیشتر با پایین‌ آمدن بیلان کارش و فقدان خدماتی که این بازیکن معمولاً در پست تخصصی‌اش (هافبک تهاجمی آزاد) به سرخ‌ها ارزانی می‌دارد، همراه خواهد شد و به‌ هر گزینه و بازیکن دیگری هم در این ارتباط نگاه و به او روی آورده شود، همین حالت و نتیجه و ثمره محتمل و چنین امکان و احتمالی بر آن مترتب خواهد بود. اینکه فصل پیش احمد نوراللهی توانست به‌ رغم هافبک دفاعی بودن و داشتن تخصص در این پست کاملاً متفاوت، در حملاتش به‌ سمت دروازه رقبا هم بسیار موفق ظاهر شود و 9 گل بزند، سند و دلیلی بر این نکته و تصور نیست که سایر مردان میانی پرسپولیس هم می‌توانند همین کار را انجام بدهند و به ‌فرض محال اگر تضمینی بر این قضیه متصور بود و چند هافبک و مدافع دیگر قرمز‌ها هم می‌توانستند مردان موفق و گلزن شرایط اضطراری و نوک حمله‌ای موفق و موقتی برای روزهای مبادا باشند، باز هم علت و سبب عاقلانه‌ای برای رویکردهای مکرر به آنها وجود نداشت. پست‌های تخصصی در ورزش فوتبال و سایر رشته‌های تیمی به این سبب تعریف و اجرایی شده‌اند که هر تیمی برای داشتن آنها دست به اقدام و گزینش و در نهایت تأمین نفرات لازم بزند و کسانی را بیاورد که واقعاً متخصص یک امر و بازیکنانی مختص پست خود باشند و رویکرد اضطراری فقط برای زمان‌هایی است که حتی به ‌رغم داشتن اندوخته‌های کافی برای هر پستی دچار بحرانی موقتی و یک قحطی زودگذر شده باشید.

به جورکش‌ها چشم ندوزید
فصل پیش ضعف مفرط مهاجمان سرخ‌پوش در نیم فصل اول سبب شد سیدجلال حسینی رکن اصلی دفاعی آنها دقایقی به سمت جلو و داخل 18 قدم رقبا برود و در ضربات ایستگاهی تک‌گل‌های حساس و بسیار ارزشمندی را با ضربات سرخود به ‌ثمر برساند اما این نباید یک اصل حاکم و تدبیری همیشگی باشد و تهاجم و گلزنی کار مهاجمان و متخصصان این پست است و در پرسپولیس نیز این اصل پذیرفته و تأمین و محقق شد و سرانجام در نیم فصل دوم لیگ بیستم فورواردهای پرسپولیس در اندازه‌های لازم ظاهر شدند و کار را به اصطلاح در آوردند و دیگر نیازی نشد که «حسینی»ها جور آنها را بکشند و تنبلی و عدم کارآیی آنان را جبران کنند. امروز پرسپولیس براساس فرایندها و اتفاقاتی که توضیح دادیم فاقد «مهاجمان هدف» به حد کفایت و به فراخور تعداد و شدت و حدت و دشواری مسابقات پیش رو است و باید حداقل یک مهاجم نوک تخصصی دیگر را در روزهای باقی‌مانده از نقل و انتقال‌های «پیش فصل» جذب کند و در غیر این صورت به زحماتی خواهد افتاد که موجب فرسایش کل تیم خواهد شد. این مسأله بسیار صریح و مهمی است که وجود دارد و کتمان آن به‌ مثابه ندیدن آفتاب و خورشید در روز روشن است.