پس مهندسی نبود؟!

خبر کوتاهی که روزهای گذشته دست به دست چرخید و طرفداران فوتبال ایران را تحت تاثیر قرار داد، حکایت از پیشنهاد سرمربی گری باشگاه سپاهان اصفهان به برانکو ایوانکوویچ داشت. پیشنهادی که خیلی زود رسانه ای شد و واکنش ها به انتشار این خبر، متفاوت بود.

برانکو اکنون تحت قرارداد فدراسیون فوتبال عمان است؛ اما پیشنهاد رقبای پرسپولیس به سرمربی سابق این تیم، در نوع خود جالب توجه به نظر می رسید. همان رقبایی که در دوران سلطنت بی چون و چرای ارتش سرخ بر فوتبال ایران و برای شانه خالی کردن از مسئولیت های خودشان، قهرمانی های پرسپولیس را به زمین و زمان ربط می دادند و به نوبه خود، هیچ ارزش فنی برای تیم تحت هدایت پروفسور متصور نبودند.

از استقلال گرفته تا سپاهان و تراکتور، با راه انداختن جو روانی منفی علیه سرخپوشان، سعی در زیر سوال بردن زحمات ارکان تیم داشتند. آنها حتی با به راه انداختن اتحاد نمادینشان، خود را در یک جبهه قرار دادند و پرسپولیس را در جبهه مقابل. طبیعی هم بود؛ با وجود پرسپولیس تحت هدایت برانکو در لیگ برتر، اصطلاحات بدیعی تحت عنوان «جشن نایب قهرمانی»، «جنگ نایب قهرمانی» و … به فرهنگ لغت فوتبالی ایران اضافه شد.

در این یادداشت، قصدمان صحبت به میان آوردن از اتحاد ضد پرسپولیسی نیست. اتحادی که سرنوشتش خنده دار است و مقصود دست اندر کارانش مضحک تر. کافی است نگاهی به دعواهای مدیریتی اخیر این تیم ها با یکدیگر که گریبان گیر هوادارانشان هم شده بیندازیم. آبی ها جبهه زرد فوتبال ایران را متهم به کم کاری و هدیه رایگان 3 امتیاز به ارتش سرخ در کورس قهرمانی می کنند و کسانی که خودشان در رختکن پنهان شده بودند و جرأت رویارویی با پرسپولیس، در خانه خودشان را نداشتند، متواری شدن حریف به سمت مرزهای ترکیه در دیدار سوپرکاپ را دستاویز قرار می دهند. تکلیف تیم دیگر هم که مشخص است …

بگذریم، هرچه که بوده و هست، نخواهد توانست قهرمانی های پاک پرسپولیس در فوتبال ایران را زیر سوال ببرد. حنای برخی در فوتبال ایران، دیگر رنگی ندارد و پرسپولیس با تمرکز بر کار خودش و نپرداختن به بهانه های واهی بوده که توانسته تاج و تخت سلطنتش بر فوتبال ایران را بنا کند.

روزی که پس از پایان جام جهانی 2006، برانکو ایوانکوویچ آلمان را به مقصد کرواسی ترک کرد، دستاوردهایش برای فوتبال ایران نامشخص بود. همه جا صحبت از بدهکاری برانکو به فوتبال ایران بود و کسی نمیدانست او چه زمانی به ایران باز خواهد گشت. اصلاً مشخص نبود پروفسور کروات قصد بازگشت به ایران را دارد یا نه؟

در روزگاری که پرسپولیس، در باتلاق بحران های مختلف افتاده بود و هرچه بیشتر دست و پا می زد، بیشتر در بحران غرق می شد، هواداران خیره به سرنوشت مبهمشان مانده بودند. روزگاری که علی دایی مشغول تمرین دادن تیم بود و مدیران باشگاه، دست در دست حمید درخشان به زمین تمرین می رفتند و او را به عنوان مربی جدید تیم معرفی می کردند.

شرایط عجیبی بود؛ اما یک نام در میان گزینه های مدیریت برای جانشینی حمید درخشان، عجیب خیال هواداران را قرص می کرد. برانکو ایوانکوویچ، پروفسور کرواتی که هیچکس انتظار بازگشتش به ایران را نداشت، از پله های فرودگاه پایین آمد تا سکان هدایت کشتی سرخ پرسپولیس را به دست گیرد و از طوفان های پیش رو، عبورش دهد. برانکو از پله های فرودگاه پایین آمد تا پرسپولیس زخم خورده از یک دهه تبعیض و خیانت، دوباره قد علم کند.

برانکو، پرسپولیس را از نو ساخت و پرسپولیس، برانکو را. هر دو بایکدیگر رشد می کردند. پشتشان به هوادارانی گرم بود که حتی سرمای استخوان سوز زمستان نیز مانع از حمایت های بی دریغشان نمی شد. کسب 7 عنوان قهرمانی در طول چهار سال، تنها دستاورد مرد کروات برای پرسپولیس نبود؛ مردی که تک تک تار موهایش، در ایران سفید شد و روزگار سیاه پرسپولیس نیز همزمان با تغییر رنگ موهای سرمربی اش، رو به سفیدی می رفت.

آن روز نحس درفوتبال ایران، که سوء مدیریت بازهم همچون تیشه به ریشه پرسپولیس افتاد و سرمربی محبوبش را فراری داد هم نتوانست کشتی درحال حرکت پرسپولیس را از حرکت باز دارد. دستاورد بزرگ برانکو برای پرسپولیس، شخصیت قهرمانی بود. شخصیتی که همچون خون در رگ های ارتش سرخ تزریق شد و همچون روح، در پیکره اش دمیده. لازم به توضیح بیشتر نیست؛ همه می دانند… حتی همان هایی که برای پایین کشیدن پرسپولیس، به زمین و زمان متوسل می شدند؛ از صفحه رسمی کنفدراسیون فوتبال آسیا در بستر فضای مجازی تا مدیران الهلال عربستان.

آری، در مسیر تایتانیک پرسپولیس، کوه یخ کم نبود؛ اما سرنوشتش متفاوت بود. پرسپولیس لیگ نوزدهم، مقتدرانه ترین قهرمانی لیگ برتر فوتبال ایران را رقم زد؛ آن هم با 2 سرمربی متفاوت و 3 مرتبه تغییر مدیریت باشگاه. خبری از ثبات نبود؛ چه در کادر فنی و چه در کادر مدیریتی. تنها همان «شخصیت قهرمانی» خوش درخشید.

برانکو رفته بود؛ اما نهالی که برانکو کاشت را گابریل کالدرون به خوبی محافظت کرد و یحیی گلمحمدی، آن را به ثمر رساند. حریفان هم خوب می دانند. هرچقدر بخواهند قهرمانی های پرسپولیس را کمرنگ و بی ارزش جلوه دهند؛ رنگ سرخ در تاریخ فوتبال ایران بیش از پیش نقش خواهد بست.

پیشنهاد سرمربی گری حریفان پرسپولیس به برانکو ایوانکوویچ، شاهدی بر این ماجراست. صحبت از پیشنهاد سپاهان به برانکو ایوانکوویچ داغ است؛ اما به خوبی یادمان مانده که تیم تبریزی نیز در همان بحبوحه درگیری هایش با ارتش سرخ، در هتل پیشنهاد سرمربی گری را به پروفسور داد. صحبت از پیشنهاد آبی پوشان به برانکو هم به میان نمی آوریم. موضوعی که در دوره ای خاص، افتخار آمیز ترین عملکرد مدیریتی رقیب بود.

آنهایی که برای زیر سوال بردن قهرمانی های پرسپولیس، از هیچ تلاشی فروگذار نکردند، اکنون بر سر سرمربی محبوبش دعوا به راه انداخته اند. همان هایی که ادعاهایشان مبنی بر مهندسی نتایج، گوش فلک را کر کرده بود. اما حالا چه شد؟

صحبت از مهندسی نتایج به میان آمد. جالب است هنگامی که پرسپولیس در دور پایانی لیگ هجدهم، فاصله ای تا از دست دادن قهرمانی نداشت و رقیبان برای کسب جام، تنها به کسب امتیاز کامل از یک بازی نیاز داشتند، هیچ کدام پیروز از زمین مسابقه بیرون نیامدند؛ اما در پایان قهرمانی پرسپولیس را مهندسی شده خواندند.

بازی های یک هفته گذشته را همه به یاد دارند. نکند پنالتی هایی که در راه جنگ نایب قهرمانی تقدیم رقیب شد، هدیه آسمانی بوده؟ شاید هم اشتباهات داوری، چنان پر واضح، جزئی از فوتبال است!

اگر هم اکنون هم به پاس دستاوردهای برانکو برای ارتش سرخ، 1300 صفحه تقدیر نامه تقدیمش کنیم، بی راه نیست. وکیل پروفسور، در صحبت هایش اشاره به «امکان پذیرفته شدن پیشنهادهای سرمربی گری در فوتبال ایران» توسط برانکو را رد نکرده و تقدیر، به دست پروفسور کروات است؛ اما شک نداشته باشید هرکجا که برود، هر اتفاقی که بیفتد، محال است همان تشویق های ایسلندی 100 هزار نفره در فینال آسیا را به چشم ببیند.

برانکو، قلبش را روی سکوهای سرد آزادی جا گذاشت و رفت تا اکنون فوتبال ایران بدهکار پروفسور باشد. حالا که پیشنهاد سرمربی گری سپاهان به دست سرمربی محبوبمان رسیده و شاهکار مدیریتی پرسپولیس، شکایت برانکو ایوانکوویچ را به مرحله ناخوشایندی کشانده است؛ بد نیست تاریخ را در ذهنمان مرور کنیم …