پنج شباهت کی روش و صداوسیما؛ سرمربی میلی!

کارلوس کی روش هشتمین سال حضورش در فوتبال ایران را پشت سر می گذارد و این تداوم بی سابقه آن هم از سوی یک مربی خارجی، بدون شبیه بودن جنس او به ساختارهای کشور میزبان غیرممکن است. کی روش خیلی بیش از آنکه بشود تصور کرد شبیه ما ایرانی ها شده و اوج این شباهت را شاید بشود در كاراكتر او و سازمان صداوسیما مشاهده كرد. احتمالا در نگاه اول عجيب به نظر مي رسد، اما این مطلب پنج شباهت عمده و اساسي کی روش با تلویزیون ایران را بررسی کرده؛ گرچه می شد موارد بسیار بیشتری را به هم به این فهرست افزود.

تلخ، گزنده، انتقاد ناپذیر
تلویزیون ایران همیشه با اتهام «غم پراکنی» مواجه بوده و اینکه با تولید و پخش برنامه های سیاه و سنگین، مخاطبانش را دلمرده و افسرده می کند. سال هاست که این نقد به سازمان وارد می شود و حتی راه اندازی کانال نسیم به عنوان شبکه تخصصی طنز و سرگرمی هم نتوانست تغییر چشمگیری در این وضع ایجاد کند. کارلوس کی روش هم با وجود موفقیت هایی که در این چند سال برای فوتبال ایران به وجود آورده، استاد تلخ کردن کام مردم است. او بی وقفه غر می زند، دایما در حال صدور بیانیه های تند و تلخ و پخش نفرت و دشمنی است و حتی از خاک میزبان جام جهانی هم پالس های تفرقه انگیز برای اهالی فوتبال ایران صادر می کند. با کی روش شاید موفق باشیم، اما هرگز «شاد» نخواهیم بود. به این فهرست باید غیرقابل انتقاد بودن هر دو پدیده را هم اضافه کنیم؛ جایی که گوش صداوسیما به انتقادات بدهکار نیست و البته جناب کی روش هم شأن خودش را اجل از آن می داند که هیچ گونه نقد و نظر مخالفی را بپذیرد یا اصلا بخواند!

برخورد دوگانه
از جمله متداول ترین انتقادات نسبت به عملکرد صداوسیما، برخورد دوگانه این سازمان با موضوعات یکسان و مشابه است. یکی از پرتکرارترین مثال های ذکر شده در این مورد مربوط به دوگانگی استانداردهاي اين رسانه در قبال مساله حجاب و پوشش است. به عنوان نمونه هنگام انتخابات یا راهپیمایی ها تصاویر زنان و دختران با انعطاف بیشتری روی آنتن می رود، اما در سایر مواقع تصاویر مشابه امکان پخش نمی یابند. همچنین بسیاری معتقدند صداوسیما در بررسی سرفصل های یکسان بین دولت های مختلف، گرایش های سیاسی اش را مبنا قرار می دهد و با دولت هم سو، مماشات بیشتری دارد. این موضوع اخیرا در مورد کارلوس کی روش هم صدق می کند؛ کسی که مهدی رحمتی، هادی عقیلی، علی کریمی و رضا قوچان نژاد را بعد از کناره گیری به تیم ملی برنگرداند، اما در مورد سردار آزمون به شکلی عجیب و مصرانه استثناء قائل شد. او جلال حسینی را به جرم پیری به جام جهانی نبرد، اما پژمان منتظری را با همان سن و سال مسافر روسیه کرد و البته بازي نداد. کی روش همچنین وریا غفوری را به جرم بازی در پست هافبک راست در تیم باشگاهی اش در لیست جام جهانی نگنجاند، اما حالا او را در همان پست به تیم ملی بازگردانده است.

تکثیر عجیب یک صدا
یکی از عجیب ترین ویژگی های رفتاری کارلوس کی روش، به صحنه فرستادن سرباز پیاده هاست. هر وقت یک موضوع برای او مهم می شود و قرار است پیامش را در مورد آن به مسوولان و افکارعمومی منتقل کند، ترجیح می دهد به جای ورود شخصی و مستقیم به داستان، فوجی از بازیکنان تیم ملی را با دستور کار و ادبیات کاملا مشترک رودرروی رسانه ها قرار بدهد. مثلا جستجو کنید و ببینید در طول یک هفته اخیر چند بازیکن تیم ملی در مذمت از دست رفتن فیفادی صحبت کرده اند و بولیوی را تیمی ضعیف برای برگزاری بازی دوستانه لقب داده اند! جالب است که وقتی با سیرالئون بی سروصاحب  و در آستانه تعلیق بازی می کنیم، حتی یک ملی پوش هم در این مورد حرف نمی زند، اما حالا ناگهان همه منتقد تیمی مثل بولیوی می شوند. این مدل مصاحبه های هماهنگ شده از بازیکنان تیم ملی را هزار بار دیگر در مورد مسایلی مثل کیفیت لباس تیم ملی، ضعف امکانات و یا ضرورت تمدید قرارداد خود کی روش(!) دیده ایم. حالا مقایسه کنید با برنامه های تلویزیون در شبکه های مختلف که ناگهان یک خط فکری واحد را دنبال می کنند؛ از برجام و FATF گرفته تا انتخابات ریاست جمهوری و نوسان قیمت ارز و سکه، دريغ از يك صداي مخالف يا حتي متفاوت!

وقتي پول معجزه مي كند
کی روش و تلویزیون، هر دو در مقابل پول نقطه ضعف دارند و این احتمال وجود دارد که تزریق نقدینگی به هر دو، برنامه های شان را به شکل جدی تحت تاثیر قرار بدهد. در مورد تلویزیون که اصلا نیازی به شرح بیشتر نیست. انبوه برنامه های تعاملی که در این سال ها روی آنتن این رسانه رفته، آش را آنقدر شور کرده که گاهی صدای آشپز هم درآمده است. الان همه برنامه های ترکیبی تلویزیون اسپانسر دارند و بعضا حضور حامیان مالی در برنامه هایی مثل خندوانه بسیار پررنگ و غیرقابل تحمل است. به علاوه مراسم قرعه کشی انواع و اقسام برندهای تجاری به طور زنده از شبکه های مختلف سیما پخش می شود. ضعف تلویزیون در برابر پول آنقدر جدی است که چند سال پیش پخش گسترده تبلیغات یک نشان غیرمعتبر از نوعی «کرم» در این رسانه، حسابی جنجال به پا کرد و نهایتا با دستور مقامات ارشد سازمان متوقف شد. کی روش هم البته پول خیلی دوست دارد. علاوه بر دستمزد سنگین و سهم قابل توجه این مربی از پاداش های تیم ملی، حتی خرج خشکشویی و دندانپزشکی او هم با فدراسیون فوتبال ایران است. اوج انعطاف تاریخی کارلوس در برابر اسکناس اما جایی بود که او بعد از کلی انتقاد و حتی آبروریزی در مورد کیفیت پوشاک آل شپورت، یک قرارداد صد هزار دلاری اسپانسری با این برند بست و خیلی ساکت و آرام لباس های این شرکت را به تن کرد!

دنیا از زاویه دید من
تلویزیون ایران غالبا اصرار دارد به جریانات مختلف تنها از زاویه دید خودش نگاه کند و خیلی راغب نیست اخبار و اطلاعات منافی با امیال و اهدافش را مورد استناد قرار بدهد. کارشناسان رسانه همیشه از جام جم ایراد گرفته اند که اطلاعات غیر هم سو را به سختی و با خشک دستی پخش می کند و درست عین این اشکال را از کارلوس کی روش هم می توان گرفت. سرمربی تیم ملی قادر است گزارش بزرگترین رسانه های جهان در مورد اشتباه بودن پنالتی اعلام شده به سود ایران در بازی با پرتغال را نادیده بگیرد و وقتی با سوال عادل فردوسی پور در این مورد مواجه می شود، با عصبانیت خطاب به مهم ترین حامی اش در این سال ها بگوید: «تو اصلا چیزی از فوتبال می فهمی؟» باورنکردنی است، اما همانطور که تلویزیون ترجیح می دهد خبر اسکار گرفتن اصغر فرهادی را بولد نکند و به او تبریک نگوید، کی روش هم بر خلاف روال معمولش قهرمانی پرسپولیس و برانکو در لیگ برتر را تبریک نمی گوید!