چرا زنده باد اسکناس؟ / ما و این عیدانه های سیاه

ک- یکی از آخرین اتفاقات ورزشی سال ۹۱، وداع غریبانه مهدی مهدوی کیا با دنیای بازیگری بود. ستاره فروزان دو دهه اخیر فوتبال ایران در حالی پیش از دیدار پرسپولیس و مس کرمان به شکلی ناگهانی اعلام بازنشستگی کرد که پیش از این مدعی شده بود در پایان فصل جاری چهار گوشه زمین را خواهد بوسید. با این همه، جفاکاری ها و نامهربانی های رخ داده علیه کیا در نیمه دوم لیگ دوازدهم باعث شد او موعد خداحافظی اش را جلو تر بیندازد. بدرود اندوهناک و ناگهانی با «میدی» محبوب، درست در روزهای پایانی سال رخ داد تا میلیون ها هوادار فوتبال در ایران، یک عیدی ناگوار دریافت کنند؛ درست مثل نوروز ۸۰ که ناگهان خبر اخراج عجیب و ناگهانی احمدرضا عابدزاده از پرسپولیس کام مخاطبان این رشته ورزشی را در سراسر ایران تلخ کرد. آری، ما به این عیدانه های سیاه عادت دیرینه داریم!

دو- «این همه پول می گیرند که فقط در زمین راه بروند»، «این جماعت اصلا تعصب ندارند»، «همه فوتبالیست های الان پولکی شده اند»... این ها گوشه ای از غرولندهای ثابت و تکراری این سالیان هواداران فوتبال است؛ آن ها که رنج سفر پرهزینه به استادیوم و تماشای مسابقات بی کیفیت فوتبال ایران را به جان می خرند و در لحظات پرشمار یأس و ناامیدی، نسل جدید ستاره ها را زیر سوال می برند. دوست داران متعصب فوتبالفارسی همچنان با چشمانی حریص و کنجکاو، ساق های وفادار را جستجو می کنند و البته هر چقدر بیشتر می گردند، کمتر به نتیجه می رسند. بازار پر شده از عشق های یک شبه و ستاره هایی که تیمشان را به یک مشت اسکناس بیشتر می فروشند. اما آیا کسی ریشه های بی ریشه بار آمدن این نسل ضدخاطره را واکاوی کرده است؟ آیا کسی به این فکر کرده که چرا باید از انصاری فر ها و قاضی ها و ایمان موسوی ها انتظار پابندی و تعصب داشته باشیم، وقتی الگوهای سنتی غیرت در فوتبال ایران به یغما رفتند و غبار فراموشی همه وجودشان را در برگرفت؟ امروز عابدزاده بلند پرواز کجاست؟ بر سر محرمی یکه بزن چه آمده است؟ با رضا شاهرودی و جواد زرینچه و محمود کریمی سیبکی چه کردند که جوان تر ها به پیمودن مسیر آن ها دلگرم شوند؟

سه- مسأله اصلا این نیست که به پیشکسوتان باشگاه های مختلف مناصب اجرایی فنی و اداری سپرده شود که اگر اینطور بود، باشگاه بایرن از دل تاریخچه ده ها ساله خودش یک سرمربی بومی می یافت و سراغ پپ گواردیولای خارجی نمی رفت. نکته اینجاست که صرفا باید از زحمات ستاره های اصیل و وفادار تجلیل کرد و قدردان عشق و عاطفه آن ها بود. همه باشگاه های بزرگ دنیا برنامه هایی برای نشان دادن ارادتشان به اعضای قدیمی دارند؛ طرح و نقشه هایی که گاهی شامل حمایت های مالی و پوشش درمانی می شود و گاهی مسایل ریز، اما مهمی مثل تبریک سالروز تولد یا اختصاص صندلی ابدی در ورزشگاه های خانگی را در بر می گیرد. در ایران اما، آشفتگی وحشتناک فوتبال باشگاهی، ورشکستگی و مشکلات مالی شدید و نیز بی ثباتی عجیب مدیریتی باعث شده است مدیران تیم ها فقط تا نوک دماغشان را ببینند و همه تمرکزشان را صرف نتیجه گیری در کوتاه مدت کنند. این چنین است که گذشته باشگاه فراموش می شود، هویتش لطمه می بیند و طبیعتا آینده اش نیز به خطر می افتد.

چهار- مهدوی کیای بزرگ را فقط برای چند هفته دیگر نتوانستیم تحمل کنیم تا جانش را بردارد و فرار کند، عابدزاده افسانه ای را با اخراجی ستمگرانه تنها گذاشتیم تا آن بیماری مخوف به زانو درش بیاورد و مجتبی محرمی متعصب را در فراموشخانه اش رها کردیم و رفتیم. با بزرگان که چنین می کنیم، چرا جوان تر ها نباید فقط به فکر پول درآوردنشان باشند؟ یکی مثل کریم انصاری فر چرا باید برای علی کریمی شدن زور بزند، وقتی می بیند حتی هزار درخشش خالصانه سلفش هم باعث نمی شود کسی حرمت او را نگه دارد؟ وقتی کسی هوای خاطره ها را ندارد و همه تعظیم ها به شاهراه اسکناس ختم می شود، بچه های این نسل هم به خودشان حق می دهند تمام سال را به صفرهای پرشمار قراردادشان فکر کنند. این چیز عجیبی است؟