چرا پرسپولیس باید مربی موفقش را حفظ کند؟

برانکو ایوانکوویچ از ایران رفته و هنوز هیچ کس نمی داند آیا او فصل آینده هم روی نیمکت سرخپوشان خواهد بود یا نه. برانکو با پرسپولیس سه قهرمانی متوالی به دست آورده و طبیعی است که هواداران به شدت خواهان ادامه حضور او باشند. از قضا ادعای مدیران باشگاه این است که او هنوز یک فصل دیگر با پرسپولیس قرارداد دارد اما ظاهراً به تعویق افتادن پرداخت مطالبات مربی کروات باعث شده دست او برای فسخ قرارداد باز باشد.

طی روزهای گذشته از الاهلی عربستان و چند باشگاه دیگر به عنوان مشتریان برانکو یاد شده است. هر خبری که در این راستا منتشر می شود، فشار هواداران علیه مدیریت باشگاه را افزایش می دهد. برانکو هنگام ترک ایران به مدیران پرسپولیس دو هفته فرصت داده تا مطالبات او و اعضای کادرش را تسویه کنند اما در حالی که تقریباً نیمی از این زمان گذشته، هنوز خبری از واریز پول به حساب پروفسور نیست. در عین حال این احتمال هم منتفی نیست که برانکو پولش را بگیرد و از ادامه حضور در پرسپولیس سر باز بزند. به هر حال شرایط اقتصادی باشگاه چندان مطلوب نیست و برانکو هم دورنمای مطلوبی برای ادامه همکاری نمی بیند. قاعدتاً او هر بار نمی تواند برای دریافت بخشی از دستمزدش تا این حد انتظار بکشد و از طریق وکلای قانونی اش با باشگاه نامه نگاری کند. بنابراین کار پرسپولیسی ها برای حفظ مربی موفق کروات سخت است. در این میان بیشترین بار بر شانه های ایرج عرب است. او به عنوان مدیرعامل پرسپولیس بارها از افزایش قیمت ارز به عنوان مشکل اصلی باشگاه یاد کرده است. عرب برای امروز هم نشست خبری ترتیب داده و احتمالاً بار دیگر همین مطالب را تکرار خواهد کرد. اگر فرض کنیم قرارداد سال بعد برانکو با پرسپولیس یک میلیون یورو باشد، باشگاه از همین حالا باید بیش از 15 میلیارد تومان برای این منظور کنار بگذارد و این تازه بدون احتساب پاداش ها و قرارداد دستیاران است. به این ترتیب در شرایطی که رقم درآمد باشگاه از محل اسپانسر حدود 60 میلیارد تومان برآورد می شود، پرسپولیسی ها باید یک سوم این رقم را تنها برای کادر فنی کنار بگذارند. این محاسبه، ممکن است آنها را در حفظ برانکو مردد کند اما آیا جایی برای تردید وجود دارد؟ بعید به نظر می رسد.

گران کامیاب یا ارزان ناکام؟
پرسش نخست این است که اساساً هزینه کردن در باشگاه ها با چه هدفی انجام می شود؟ آیا جز این است که همه برنامه ها باید در مسیر کسب موفقیت باشد؟ برانکو روی نیمکت پرسپولیس به وضوح نشان داده عامل اصلی کامیابی های این تیم است. در دوران او چهار مدیرعامل در باشگاه عوض شده و استقلال به عنوان رقیب سنتی و اصلی، بعد از تغییر چهار سرمربی حالا به دنبال انتصاب پنجمین مربی است تا شاید به دوران استیلای پروفسور سرخ ها پایان بدهد. به علاوه فراموش نکنیم طی چهار سال گذشته ستاره های بسیار زیادی هم پرسپولیس برانکو را ترک کرده اند؛ از مهدی طارمی و رامین رضائیان و پیام صادقیان تا وحید امیری و صادق محرمی و محسن مسلمان. همه اینها یعنی علت العلل موفقیت های پرسپولیس شخص برانکو بوده و منطقی است که باشگاه بیشترین تلاش ممکن را برای حفظ او به کار بگیرد. صد البته که فوتبال پیش بینی ناپذیر است و شاید حتی اگر برانکو بماند هم پرسپولیس فصل بعد قهرمان نشود اما رفتار عقلانی در کنار هم قرار دادن اجزایی است که شانس موفقیت را بالا می برند. پرسپولیس الان می تواند برای فصل بعد کادری استخدام کند که مثلاً 20 میلیارد تومان ارزان تر باشد اما پرسش اینجاست که آیا هزینه مثلاً صد میلیاردی منجر به کسب جام ارزنده تر است یا هزینه هشتاد میلیاردی که متضمن هیچ توفیقی نباشد؟ طبعاً گران کامیاب، دلچسب تر و منطقی تر از ارزان ناکام است. نه؟

کارگردان یا بازیگر؟ کدام باید حفظ شود؟
در عین حال محدودیت های باشگاه در زمینه تأمین ارز هم کاملاً قابل درک است. با این اوصاف منطقی ترین کاری که مدیران پرسپولیس می توانند انجام بدهند، تلاش برای تعدیل هزینه های ارزی با اولویت دادن به حفظ خود برانکو است. در این شرایط طبعاً دیگر نیازی به حفظ همه بازیکنان خارجی نیست. بوژیدار رادوشوویچ که به خاطر تعصبش به چهره ای محبوب بین هواداران تبدیل شده، می تواند در لیست خروج قرار بگیرد و یک دروازه بان ایرانی نقش گلر دوم سرخ ها را بازی کند. ماریو بودیمیر هم از نظر فنی واجد چنان کیفیتی نیست که نشود او را رد کرد. حتی اگر لازم باشد، باشگاه می تواند با بشار رسن هم خداحافظی کند تا دلارها جای مناسب تری هزینه شود. طبعاً زوج برانکو - سروش رفیعی برای پرسپولیس کارآمدتر از زوج بشار - افشین قطبی خواهد بود! در این شرایط هیچ عقل سلیمی «کارگردان» را از دست نمی دهد که «بازیگر» را حفظ کند. برانکو بدون طارمی از علی علیپور آقای گل ساخت و بدون رامین رضائیان، صادق محرمی را تا سر حد یک ستاره بالا برد. در نقطه مقابل مثال های زیادی وجود دارد که تیم های پرستاره، بدون مغز متفکر نتوانسته اند نتایج لازم را بگیرند. برای پی بردن به صحت این ادعا، کافی است به تیم مانوئل ژوزه در لیگ دوازدهم نگاه کنید. بنابراین در پرسپولیس فعلی هم برانکو قاعدتاً باید آخرین قربانی صرفه جویی ارزی باشد، نه اولین آنها!

اینها مشکل برانکو نیست
در نهایت باید پذیرفت این مشکل برانکو نیست که قیمت ارز در ایران ظرف یک سال بیش از سه برابر افزایش پیدا کرده و رقم قرارداد معقول او به عنوان یک مربی موفق، حالا جلوه ای نامعقول پیدا کرده است. در عین حال این هم مشکل برانکو نیست که فوتبال ایران در استیفای حق پخش تلویزیونی مشکل دارد و مهم ترین منابع درآمدی آن کور هستند. شاید اگر تلویزیون حق فوتبال را می داد و پرسپولیس - احتمالاً به عنوان پربیننده ترین تیم ایران - بیشترین سهم را از حق پخش می گرفت، امروز باشگاه به راحتی می توانست پول قرارداد پنج سال بعد کادر کروات را هم جور کند؛ نه این که معطل تتمه دستمزد فصل گذشته آنها باشد. این مشکل برانکو نیست که در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی به طور متوسط هر 8 ماه یک مدیرعامل عوض شده و هر مدیری که خواسته قواعد کار در همین فضای تنگ و بسته را بیاموزد، فوراً جای خودش را به نفر بعدی داده است. همین امروز اولی هوینس 67 ساله رئیس بایرن مونیخ، یکی از بزرگ ترین باشگاه های جهان به شمار می آید، اما در ایران علی اکبر طاهری و حمیدرضا گرشاسبی که موفق به رساندن پرسپولیس به فینال لیگ قهرمانان آسیا شدند به بهانه بازنشستگی عزل می شوند. اگر فکر کرده اید اینها مشکل برانکو است، قضاوت منصفانه ای ندارید. این مربی کارش را می کند، کیفیتش روشن است و حتی یک دلیل منطقی هم برای قطع همکاری با او وجود ندارد.