کار دفاعی؛ راز پیشتازی ارتش سرخ

 عجیب است که از عناصر اصلی تشکیل دهنده دفاعی توانمند پرسپولیس در سال های نخست هدایت این تیم توسط برانکو ایوانکوویچ فقط سیدجلال حسینی باقی مانده اما این خط توان چشمگیرش را حفظ کرده است.از حسین ماهینی، رامین رضاییان و صادق محرمی در دفاع راست خبری نیست. از جمع مدافعان وسط شجاع خلیل زاده و از جمع مدافعان چپ شایان مصلح کوچ کرده و به تیم های دیگر رفته اند و اثری از محسن ربیع خواه هم نیست که به عنوان یک ژوکر و بر اساس نیاز در هر نقطه خط دفاعی و همچنین خط میانی به بازی گرفته می شد. محمد انصاری آنقدر آسیب های سخت و طولانی دیده که تقریباً از یادها رفته و سیامک نعمتی که بارها در دفاع راست آزمایش شده، اصولاً و ذاتاً یک هافبک است. به واقع فقط سیدجلال است که در تمامی این سال ها در جمع مدافعان قرمزپوش باقی مانده و به رغم نیمکت نشین شدن در مقاطعی از فصول اخیر هرگز امیدواری خود را از دست نداده و همان سیدجلال همیشگی نشان داده است. مربیان خوب همیشه تأکید کرده اند که دفاع موفق یک کار گروهی است و این «کار دفاعی» است که یک تیم را به موفقیت می رساند و نه نمایش فردی و میزان قابلیت تک تک افراد تشکیل دهنده خط دفاعی. بر این اساس مدافعان پرسپولیس با انسجامی چشمگیر در فصول اخیر توانسته اند حملات رقبا را مکرراً دفع کرده و یک پایه اطمینان بخش را برای تیم و در شروع هر حرکت بعدی ایجاد کنند. خوردن کمترین گل در چهار فصل از پنج فصل گذشته نشانه روشنی از واقعیت فوق است و امسال نیز این روال استمرار یافته است. این در حالی است که مهدی شیری در دفاع راست به رغم دو سال و نیم بازی در پست مدافع راست هرگز یک بازیکن در سطح سرخ ها نشان نداده و در دفاع چپ نیز سعید آقایی آنچنان بازی نکرده که به نظر برسد از محمد نادری جدا شده از جمع قرمزها (و پیوسته به استقلال) بازیکن بهتری است و در دفاع میانی به رغم مستقر شدن موفقیت آمیز خلیل زاده در لیگ قطر و مصدومیت طولانی اخیر حسین کنعانی زادگان و برخی مشکلات دیگر این مدافع پیشین استقلال و ملوان، هرگز استحکام این خط زیر سؤال نرفته و پایداری و قدرت، ارکان اصلی این خط نشان داده است. حامد لک هم برخلاف آنچه عده ای تصور می کردند چنان درون دروازه محکم و موفق عمل کرده که کمتر کسی غصه جدایی علیرضا بیرانوند را خورده است. بیرانوندی که کوچش به لیگ بلژیک کاملاً ناموفق و یک اقدام حرفه ای غلط نشان داده است.

 نسبت دادن تمامی دوام دفاعی چشمگیر پرسپولیس به حضور سیدجلال هر چند یک برآورد صددرصد غلط نیست اما شاید کم لطفی به سایر عناصری باشد که در 5 سال و نیم اخیر در خط دفاع پرسپولیس ایستاده و مقابل رقبا قد علم کرده اند. برخی مثل بابک حاتمی و وحید حیدریه عمر بسیار کوتاهی در پرسپولیس داشته و از ثبات بی بهره بوده و به سرعت از این تیم رفته اند و نفراتی مانند محمدرضا خانزاده هم به سبب مسائل حاشیه ای مجبور به کوچ سریع از جمع قرمزها به خواست برانکو شدند. از آنها که باقی ماندند، فقط سیدجلال حسینی است که در تمامی فصول اخیر در صحنه حاضر بوده و حتی نیمکت نشینی های پرتعداد در لیگ نوزدهم به خواسته یحیی گل محمدی نه او را عاصی و بد رفتار کرد و نه دیگران را به این باور رساند که عمر مفید وی تمام شده است. اینچنین بود که سیدجلال در فصل جاری به لطف جدا شدن خلیل زاده دوباره به یکی از ارکان اصلی دفاعی قرمزها و شاید هم اساسی ترین عنصر آن تبدیل شد و چنان خواهنده و مصمم نشان داده که حتی جلو رفته و سه بار هم گلزنی کرده که دو مورد آن در هفته های اخیر گل هایی 3 امتیازی و عامل پیروزی هایی بسیار حساس برای قرمزها شده اند. با همین گل ها و بردهای اقتصادی، پرسپولیس فاصله رده های دوازدهم و سیزدهم در جدول رده بندی تا صدر را با سرعت قابل توجهی طی کرد و حالا دو هفته ای است که باز بر تارک لیگ نشسته و به تکرار قهرمانی هایش فکر می کند. این در حالی است که در هر چهار قهرمانی متوالی قبلی قرمزها هم این خط دفاعی بود که با پذیرش کمترین گل بیشترین سهم را برای خود برگرفت و اگر آن توان و پایداری در کار نبود بعید بود که قرمزها بتوانند به این تعداد جام (هشت مورد) و این حجم از موفقیت برسند.

 پرسپولیس در لیگ های شانزدهم و هفدهم خطوط حمله بسیار پرتوان تری را در قیاس با فصول هجدهم و نوزدهم در اختیار داشت و ایراد های تهاجمی اش فقط از اواسط لیگ هجدهم به بعد به شکلی بسیار عیان چهره نشان داد و گل های زده پرسپولیس را کم و کمتر و وابستگی تیم به کارهای تدافعی را بیشتر و بیشتر کرد. مسأله ای که نشان می دهد سیدجلال و یارانش در این فصول چه فشار طاقت فرسایی را متحمل شده و البته هرگز کم نیاورده و اسباب ناامیدی یاران خود نشده اند. از هافبک ها و مهاجمان سرخ نیز طی فصول اخیر امثال سروش رفیعی، محسن مسلمان، فرشاد احمدزاده، علی علیپور و البته مهدی طارمی جدا شده و به سایر تیم ها و کشورها رفته اند و با اینکه وحید امیری و مهدی ترابی در پایان کوچ های اروپایی و آسیایی شان دوباره قرمزپوش شده اند اما کیفیات تهاجمی قرمزها به درجات سابق نرسیده است. بر این اساس است که می توان فهمید مدافعان پرسپولیس در سال های اخیر چه خدمات بزرگی را در راه حفظ پایداری و پیشتازی تیم به قرمزها ارزانی داشته اند و البته هرگز حق مطلب در مورد آنها و کار دفاعی عالی شان ادا نشده است.