گرت بیل، یک ششم اختلاس تاریخی / درد «بی مایگی»؛ از فوتبال تا دانشگاه!

1- افشاي جزئيات قرارداد محمدرضا خلعتبري با پرسپوليس، حاشيه هاي خاص خودش را به همراه داشته است. پس از آنكه از سوي سرخپوشان اعلام شد اين بازيكن در ازاي هر پاس گلش براي اين تيم چهار ميليون تومان پاداش خواهد گرفت، برخي از منابع تحليلي به انتقاد شديد از اين ماجرا پرداختند؛ از جمله يك سايت سياسي مشهور و نزديك به برادران رضايي كه اين قرارداد را «عين ظلم به مردم ايران» تلقي كرده است. در شرايطي كه به نظر مي رسد ناآگاهي از فضاي فوتبال جهان باعث اتخاذ چنين مواضع خام دستانه اي مي شود، اين پايگاه پرنفوذ سياسي در ادامه ارزيابي اش به اين نكته اشاره كرده است كه هر پاس گل خلعتبري ارزشي به اندازه دستمزد يك استاد دانشگاه براي راهنمايي يك دانشجوي دكترا دارد! اين اولين بار نيست كه منتقدان فوتبال ايران با چنين استدلالاتي به معادلات مالي اين حوزه يورش مي برند، اما بي ترديد مي توان از اين نمونه خاص به عنوان يكي از عجيب ترين تهاجمات اين چنيني نام برد.

2- در اين كه خيلي از فوتباليست هاي ايراني از درآمدي بسيار بيشتر از لياقت واقعي شان بهره مند هستند ترديدي نيست. با اين حال نوع دفاع از اين حقيقت نبايد چنان ناشيانه باشد كه اصل ادعاي صحيح و منطقي طرف منتقد هم زير سوال برود. اگر استنادمان به خبر منتشر شده از سوي خود باشگاه باشد، پرسپوليسي ها مدعي هستند براي سال اول با خلعتبري قراردادي 650 ميليون توماني بسته اند و تا سقف 100 ميليون تومان براي او آپشن هاي تشويقي در نظر گرفته اند كه بخشي از همين پاداش، مربوط به پاس گل هاي خلعتبري مي شود. تنها مختصري آشنايي با فوتبال كافي است تا بدانيم يك ستاره بزرگ در رويايي ترين حالت ممكن قادر خواهد بود در هر فصل حداكثر 15 پاس گل بدهد. به اين ترتيب اگر مهاجم جديد قرمزها بتواند به اين سقف برسد، علاوه بر آنكه كمكي استثنايي به تيمش در ليگ كرده، خواهد توانست پاداش 60 ميليوني باشگاه را هم از آن خودش كند. پرسپوليسي ها مي توانستند از همان ابتدا چنين رقمي را به اصل قرارداد خلعتبري بيفزايند و گزك دست كارشناسان آماتور ندهند، اما ظاهرا خرد كردن اين مبلغ در جهت منافع تيم، گناه كبيره اي است كه بايد با اين نيش و كنايه ها مورد استقبال قرار بگيرد! بله؛ فوتبال دولتي ايران مملو از فساد مالي و بريز و بپاش هاي بيهوده است كه بايد جلوي آنها گرفته شود، اما تا وقتي اين حوزه به طور واقعي به بخش خصوصي واگذار نشود، نمي توان سامان يافتن آن را انتظار كشيد. در حال حاضر وقتي باشگاه گردن كلفتي مثل سپاهان قريب به 3 ميليارد تومان خرج جباري و يعقوب كريمي مي كند تا اولي در تهران رستورانش را بگرداند و دومي در اصفهان سكوها را متر كند، بقيه باشگاه ها براي راضي كردن هواداران شان چاره اي غير از دست به جيب شدن ندارند.

3- موضوع «كيفيت» هم قطعا بحث جالبي است كه بايد به شكل جدي تري به آن نگاه كرد. اينكه فوتباليست هاي ايراني به اندازه پولي كه مي گيرند ارزش ندارند، در جاي خودش صحيح و منطقي است، اما آيا خيلي از همين استاد راهنما هايي كه سنگ شان را به سينه مي زنيم، در حد همان يك ميليون تومان براي هر پروژه كارايي دارند؟ حقيقتا وضع دانشگاه هاي ما چطور است؟ ما در ايران به معناي واقعي كلمه چقدر توليد «علم» داريم؟ كدام دانشگاه ما بين صد يا حتي هزار دانشگاه اول جهان حرفي براي گفتن دارد؟ اين همه دانشگاه قديمي و پرمدعا و اين همه دانشگاه نوظهور كه مثل قارچ از زير زمين سر بر مي آورند؛ نتيجه كار تمام آنها چيست و چه گلي بر سر اين مملكت و مردمش زده اند؟ در همين كشور صدها استاد دانشگاه حقوق ميليوني مي گيرند و همزمان عضو چندين كارگروه تخصصي و آسيب شناختي هم هستند، اما چطور در قبال اين همه هزينه و جلسه و تحقيق و پژوهش، ايران ما مثلا در حوزه مسايل اجتماعي حتي يك گام به پيش برنداشته و موسسات رنگارنگ آموزش عالي نتوانسته اند حتي يك گره از كار مردم باز كنند؟ خودمان را فريب ندهيم. «بي مايگي» درد بزرگ اين روزهاي ايران تقريبا در همه عرصه هاست. اگر در فوتبال تعطيلي زمين هاي خاكي و فقدان آكادمي سازي و عدم استفاده مطلوب از علم و تجربه جهاني باعث بروز اين وضع فاجعه بار شده، در فضاي دانشگاهي هم خانه نشين شدن اساتيد كاركشته، تئوريك بودن محض علوم و نگاه تجاري به اين عرصه باعث كاهش شديد بازدهي شده است. اوضاع در بسياري از دانشگاه هاي ما طوري است كه عده اي دانشجو مجموعه اي از مطالب غير مفيد و بي ثمر را ياد مي گيرند و بعد در همين چرخه آنها را به دانشجويان جديد باز مي آموزند!

4- انتقادات در ايران نسبت به قيمت انتقال خلعتبري، با فضاي جهاني عليه رقم 500 ميليارد توماني جابه جايي گرت بيل همراه شده است؛ بازيكني كه با يك ششم قيمت بزرگترين اختلاس تاريخ جهان كه اتفاقا در ايران رخ داده، راهي مادريد مي شود. بايد پذيرفت فوتبال همين است و با جذابيت هايش گاهي مرزها را مي شكند. فقط كاش ما هم مثل آنها مي توانستيم سرمايه هاي مان را با ساز و كارهاي ساده اقتصادي برگردانيم و بدهكار جيب مردم نباشيم. همين!