اتوبوس ها همه جای دنیا دردسر سازند

درست بعد از تساوی با گسترش فولاد آن هم در شرایطی که پرسپولیس تا شکست فقط چند ثانیه فاصله داشت، فرضیه به بن بست خوردن تیم برانکو مقابل حریفانی که اتوبوسی دفاع می کنند پررنگ تر مطرح می شود. یا اینکه این سوال طی دو روز اخیر بیشتر پرسیده شده: «چطور تیمی که به خاطر مدل فوتبالش و تنوع رسیدن به دروازه حریف حسابش را از بقیه جدا کرده و کلاس بالاتری از فوتبال را در دفاع و حمله ارائه می دهد مقابل دیوار گوشتی حریف به شکل مکرر به ارسال های متعدد از کناره ها دل می بندد؟ »

برای روشنگری و پاسخ دادن به این فرضیه و پرسش باید مسائلی را مطرح کرد و مثال هایی آورد. باید نتایج این فصل منچسترسیتی، صدرنشین بلامنازع لیگ برتر انگلیس را مرور کنیم . حتما خبر دارید که تیم گواردیولا حتی بعد از باخت به لیورپول در دشوارترین لیگ اروپا فاصله شگفتی با رقبای باکیفیتش ایجاد کرده و به نوعی در نیمه راه تکلیف قهرمانی را یکسره کرده است. در واقع استیلای سیتی به بزرگان جزیره آنقدر پررنگ بوده که با توجه به تعدد مربیان در این لیگ حتی تیم گواردیولا را می توان بالاتر از بارسای والورده قدرت مطلق این روزهای اروپا دانست. اما همین سیتی مقابل چه تیم هایی به دردسر خورده؟ آنها مقابل کریستال پالاس رده هفدهمی در حالی نخستین امتیازهای شان را از دست دادند که حریف یک پنالتی هم از دست داد.

 سیتی مقابل دو تیم قعر جدولی هم به جان کندن افتاد و در دقایق 88 و 95 گل برتری را زد . در واقع این تیم همانقدر که مقابل قدرت هایی مثل چلسی، آرسنال و یونایتد نتایج فوق العاده ای گرفته مقابل تیم های کوچک و ته جدولی به مشکل خورده پس به طور طبیعی و کلاسیک مقابل تیم هایی که اتوبوسی دفاع می کنند به مشکل برمی خورد. در واقع حتی تیم همه چیز تمام پپ گواردیولا هم مقابل تیمی که با ده نفر در زمین خود دفاع می کند به دردسر می افتد. به عبارتی این مدل دفاع کردن نوع بازی منظم را به نامنظم تغییر می دهد و در مدل نامنظم مسائل تاکتیکی هر چه بیشتر به پایان بازی نزدیک شویم کمرنگ تر می شود تا جایی که استفاده از دم دستی ترین تاکتیک ها مثل ارسال از کناره ها و استفاده از توپ های دوم می تواند چاره کار و تنها راه رسیدن به نتیجه باشد. البته که تیم های بزرگ نیز چنین مشکلاتی داشته اند. مثلا وقتی تیم گواردیولا مقابل تاتنهام پوچتینو بازی می کند فوتبال منظم حریف باعث می شود تا راحت تر به خواسته اش برسد و به 4 گل هم می رسد اما وقتی پالاس با فوتبال نامنظمش جلو می آید کار به شدت گره می خورد.

در این میان البته شأن برخی تیم ها اجازه نمی دهد به فوتبال نامنظم رو بیاورند و در اصطلاح عمومی تر اصلا دوست ندارند در زمان طولانی از یک مسابقه حتی مقابل بهترین تیم لیگ با ده نفر دفاع کنند. برای مثال استقلال شفر، تراکتورسازی و حتی سایپای علی دایی هیچ گاه چنین استراتژی را به کار نمی گیرند. هر چند قاعده ای وجود ندارد که تیم قوی تر در بازی منظم حریفش را شکست دهد اما در تقابل با تیمی که روش نامنظم را پیش گرفته رسیدن به گل و کسب نتیجه بسیار پیچیده تر می شود. حالا سوال اینجاست که مگر پرسپولیس مقابل نفتی که اتوبوسی دفاع می کرد کم موقعیت ایجاد کرد؟ مگر مقابل گسترش فولاد، منشا و علیپور کم موقعیت از دست دادند؟

پس تا اینجا تئوری «به مشکل خوردن تیم برانکو مقابل حریفانی که اتوبوسی دفاع می کنند» را رد کرده ایم و حالا می خواهیم بدانیم چرا پرسپولیس برای رسیدن به حداقل امتیاز مقابل گسترش به جان کندن افتاد؟ جواب بسیار ساده و مشخص است: مشکل اصلی پرسپولیس در این مسابقه افت کیفی نزدیک به نیمی از نفرات تیم بود. شاید در برخی مسابقات بتوان با افت یک یا دو بازیکن کنار آمد اما در شرایطی که نیمی از تیم در حد استانداردهای خودشان نیستند سخت بتوان مقابل یک حریف سختکوش به نتیجه رسید. این اتفاق دقیقا مقابل گسترش فولاد رخ داد و مسلمان، علیپور، منشا، ماهینی، احمدزاده و حتی وحید امیری که از هر ده بازی یک بازی نسبتا ضعیف دارد نیز خوب نبود .

جدا از اینکه حتی بزرگترین تیم های اروپایی و قدرت مطلق هر لیگی در مقطعی دچار افت می شوند و گریزی از این مساله نیست آنچه می تواند نقطه اشتراک دیگری در تقابل تیم های کوچک و بزرگ دنیا باشد موضوع زمان و ارتباط آن با اعتماد به نفس حریف کوچکتر است. در واقع همواره تیم های کوچکتر مقابل حریفان نامدار و قدرتمندشان ابتدا با ترسی مفرط وارد زمین می شوند اما هر چه زمان گل نخوردن شان طولانی تر شود اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنند، میزان فداکاری بازیکنان شان بیشتر می شود، بهتر و راحت تر دفاع می کنند، متحدتر و منسجم تر می شوند و البته وقت کشی های شان هم بیشتر می شود تا سر آخر به هدف خود برسند.

در مورد پرسپولیس شاید اگر این تیم در لحظات آخر نیمه نخست به تراکتورسازی هم گل نمی زد نیز چنین شرایطی رقم می خورد اما به صورت کلی تیمی که به فینال غرب آسیا رسیده و در این راه از الریان، لخویا و الاهلی عبور کرده، مقابل الهلال سه بازی کلاسیک 50 – 50 داشته و تنها در مسابقه ای شکست خورده که ستون فقراتش را در اختیار نداشته، پیش کشیدن تئوری «تیم برانکو مقابل تیم هایی که اتوبوسی دفاع می کنند مشکل دارد» غیر منطقی و تا حدودی خنده دار به نظر می رسد.