به بهانه زادروز مهدوی کیا؛ نابغه استثنایی فوتبال ایران

مهدی مهدوی کیا ستاره تکرار نشدنی فوتبال ایران 42 ساله شد. انگار همین دیروز بود که او در قامت یک جوان 18 ساله به عنوان شماره 2 جدید ارتش سرخ به دوستداران این تیم معرفی شد و در حضور همه ستاره های نامدار پرسپولیس تیر دروازه سایپا را لرزاند. مهدوی کیا به چشم برهم زدنی ملی پوش شد و از بوندسلیگا سر در آورد و بیش از 2 دهه در سطح اول فوتبال بازی کرد. حالا 24 سال از روزهایی که کیا دیوار چین، دروازه آمریکا و قلب طرفداران هامبورگ را تسخیر کرد می گذرد اما هنوز ماجراجویی های آن پسرک ریزنقش، قند در دل دوستداران پرسپولیس آب می کند.

در روزهایی که از کانال های تلگرامی و توئیتر و اینستاگرام و…خبری نبود تا در آن واحد از همه اتفاقات باخبر باشیم و همه ارتباط هواداران دو آتیشه فوتبال با ستاره های محبوب شان به روزنامه های سیاه و سفید خلاصه می شد، مهدوی کیا هر روز با یک خبر جدید سورپرایزمان می کرد؛ یک روز با گلزنی به یووه، یک روز انتخابش به عنوان بهترین بال راست فوتبال آلمان، یک روز مرد سال آسیا و… بدون شک افتخار آفرینی های این ستاره فراموش نشدنی از زیباترین خاطرات نسل دهه های 70 و 80  است. گرچه مهدوی کیا حضور کوتاهی در فوتبال ایران و تیم پرسپولیس داشت و بخش اعظمی از دوران فوتبالش را در آلمان سپری کرد اما با افتخارآفرینی هایش مایه فخر و غرور هر ایرانی بود.

آغاز فوتبال با بانک ملی
مهدوی مهدوی کیا فوتبال را از تیم های پایه بانک ملی زیر نظر علی دوستی مهر آغاز کرد و در سال 73 با کسب مقام آقای گلی با تیم بزرگسالان این باشگاه در جام باشگاه های تهران به فوتبال کشور معرفی شد. او در همان سال توسط مجید جلالی به تیم ملی جوانان دعوت شد و با زدن 7 گل در مسابقات مقدماتی آقای گل شد و مورد توجه 2 باشگاه بزرگ پایتخت قرار گرفت و در سال 74 به تیم پرسپولیس پیوست.

پیوستن به پرسپولیس
29  اردیبهشت 74 در بازی مقابل سایپا در لیگ آزادگان، برای اولین بار توسط یورگن گده در ترکیب پرسپولیس به میدان رفت و در جریان پیروزی 3 بر یک پرسپولیس یک پنالتی گرفت و تا آستانه گلزنی پیش رفت که ضربه او با بدشانسی به تیر دروازه حریف اصابت کرد. 2 هفته بعد در بازی مقابل پلی اکریل وی اولین گلش را برای پرسپولیس به ثمر رساند. مهدوی کیا در اولین فصل خود 11 بازی به میدان رفت و یک گل زد و به همراه سرخ ها  قهرمان در لیگ آزادگان را جشن گرفت.

دبل قهرمانی با پرسپولیس
مهدوی کیا در دومین سال حضورش، 28 بار برای پرسپولیس در لیگ آزادگان و جام باشگاه های آسیا به میدان رفت و 9 گل به ثمر رساند. او در پایان این فصل برای دومین سال متوالی با پرسپولیس قهرمان لیگ آزادگان شد و به همراه این تیم به مرحله نیمه نهایی باشگاه های آسیا رسید اما شکست مقابل پوهانگ کره مانع از رسیدن مهدوی کیا و همبازیانش به فینال شد. پرسپولیس در بازی رده بندی برابر الزورای عراق به برتری رسید تا عنوان سومی آسیا در کارنامه مهدوی کیا ثبت شود.

دریافت پیراهن شماره 17 از آقای گل
بیستم تیرماه 76 در دیدار برگشت مقابل استقلال که با برتری قاطع سرخ ها همراه بود مهدوی کیا زننده یکی از 3 گل پرسپولیس بود. این بازی که با خداحافظی فرشاد پیوس مصادف شده بود با یک سورپرایز ویژه برای مهدوی کیای جوان همراه بود؛گلزن افسانه ای سرخ ها شماره 17 خودش را به او امانت داد والحق که کیا چه وارث شایسته ای برای پیوس بود. جالب اینجاست وقتی از پیوس درباره این تصمیم سوال شده او گفته بود مهدوی کیا بهترین فردی است که می تواند صاحب این پیراهن باشد و این بازیکن بعدها ثابت کرد که پیوس درباره او اشتباه نکرده است.

سومی در جام ملت های آسیا
درخشش مهدوی کیا با پیراهن پرسپولیس زمینه دعوت وی را به تیم ملی فراهم آورد و مایلی کهن سرمربی وقت تیم ملی نام ستاره جوان سرخ ها را در لیست مسافران جام ملت های آسیای 1996 قرار داد. 15 آذر 75 مهدوی کیا که حالا 19 ساله شده بود در بازی با عراق برای نخستین بار در ترکیب تیم ملی به میدان رفت و در جریان پیروزی خاطره انگیز 6 بر 2 مقابل کره جنوبی دقایقی برای تیم ملی بازی کرد و با کسب مقام سومی بازی ها اولین تجربه ملی اش را پشت سرگذاشت.

مصدومیت و از دست دادن قهرمانی آسیا
سومین فصل فوتبالی مهدوی کیا در پرسپولیس با کناره گیری این تیم از لیگ همراه بود. پرسپولیس که بازیکنان زیادی در تیم ملی داشت به دلیل برنامه های تیم ملی و وقفه در مسابقات باشگاهی مجبور شد بازی ها را نیمه تمام بگذارد، در حالی که خود را برای سومین قهرمانی متوالی آماده می کرد و از سوی دیگر برای قهرمانی در آسیا می جنگید. اما خستگی ملی پوشان و مصدومیت ستاره های این تیم از جمله عابدزاده و مهدوی کیا باعث شد تا پرسپولیس در عین شایستگی به مقام چهارم برسد. مربیان وقت پرسپولیس فقدان مهدوی کیا را ضربه بزرگی برای تیم دانستند و معتقد بودند پرسپولیس با حضور این ستاره شانس بیشتری برای قهرمانی داشت.

پدیده آسیا و گلزنی در جام جهانی
مهدوی کیا در مقدماتی جام جهانی فرانسه فوق العاده ظاهر شد و نقش پررنگی در صعود تیم ملی داشت.ا وج درخشش مهدوی کیا در بازی مقابل چین بود که با 2 شلیک تماشایی دروازه چینی ها را فرو ریخت.گل دوم او بعدها به عنوان گل سال آسیا انتخاب شد و خود او لقب ببرجوان آسیا و پدیده فوتبال آسیا را دریافت کرد. درخشش مهدوی کیا در جام جهانی نیز ادامه داشت و او در بازی مقابل آمریکا گل پیروزی بخش تیم ملی را زد.

درخشش در فوتبال آلمان
درخشش کیا در جام جهانی توجه تیم های اروپایی را به همراه داشت و تیم بوخوم آلمان خواهان به خدمت گرفتن وی شد. مهدوی کیا بعد از یک فصل بازی در بوخوم به هامبورگ پیوست و به محبوبیتی خیرکننده  نزد هواداران این دست یافت. اوج شاهکار مهدوی کیا درخشش در لیگ قهرمانان اروپا و گلزنی مقابل یوونتوس بود. او همچنین 2 بار در فصل های 2003–2002 و 2004–2003 از سوی هواداران این تیم به عنوان بهترین بازیکن فصل و یکبار هم از سوی نشریه معتبرکیکر به عنوان بهترین بال راست بوندسلیگا انتخاب شد. مهدوی کیا 8 فصل درخشان را در هامبورگ سپری کرد و در  208 بازی 26 گل برای این تیم به ثمر رساند. گفتنی است درخشش در هامبورگ و تیم ملی باعث شد تا مهدوی کیا در سال 2003 از طرف کنفدراسیون فوتبال آسیا به عنوان بازیکن برتر فوتبال آسیا شناخته شود. او بعد از جدایی از هامبورگ به اینتراخت فرانکفورت پیوست و 3 فصل در این تیم بازی کرد.

خداحافظی از فوتبال با پیراهن پرسپولیس
مهدوی کیا سپس به ایران بازگشت و مدتی در استیل آذین بازی کرد و در حالی که بسیار علاقمند بود بار دیگر پیراهن پرسپولیس را بر تن کند به ناچار به داماش پیوست. شاید باور نکردنی نباشد که او با آن همه افتخار در برنامه 90 پوشیدن دوباره پرسپولیس را آرزو کرد و با این تیم سفید بست. اما واقعیت این است که مهدوی کیا بدون چشمداشت و منت با افتخار پیراهن پرسپولیس پوشید و روی نیمکت این تیم نشست بدون اینکه کلامی اعتراض کند.  مهدوی کیا که در دی ماه 90  با قراردادی 6 ماهه سرخپوش شده بعد از 2 فصل بازی در فینال جام حذفی مقابل سپاهان در 15 اردیبهشت 92 از دنیای بازیگری خداحافظی کرد. در حالی که قرار بود وداع باشکوهی برای کاپیتان صورت بگیرد اما با شکست ناباورانه پرسپولیس در ضربات پنالتی مقابل سپاهان او به تنهایی در بین اشک ها و تشویق های تماشاگران چهار گوشه زمین را بوسید تا وداع تلخی و غریبانه ای با فوتبال داشته باشد. مهدوی کیا در مقطع دوم حضورش در پرسپولیس 27 بازی برای این تیم انجام داد و 3 گل زد. به یادماندترین صحنه از مهدوی کیا بدون شک پاس گلی است که او در دربی 74 به زاید داد. دیداری که کاپیتان کیا بعد از ورودش به زمین، پرسپولیس 10 نفره  و شکست خورده را به سمت پیروزی رهنمون کرد و حماسه ای جدید را در تاریخ دربی ها رقم زد.

استارت مربیگری با تاسیس آکادمی کیا
مهدوی کیا بعد از خداحافظی از فوتبال در سال 94  آکادمی کیا را در تهران تاسیس کرد تا به کشف و پرورش استعدادها در رده های پایه اقدام کند. او  با کشف استعدادهایی که در دورترین نقاط کشور و در مناطق محروم زندگی می کنند فوتبالیست هایی را تربیت می کند که بعدها از آنها بسیار خواهیم شنید. مهدوی کیا مدتی هم مربی تیم های پایه هامبورگ بود. قابل ذکر است مهدوی اخیرا پیشنهاد مربیگری پرسپولیس، تیم ملی امید و حتی دستیاری ویلموتس را رد کرده بود و برخلاف بسیاری از مربیان، سرمایه و علم خود را وقف پرورش بازیکن کرده است.

*شیوا دورانگر