به بهانه شهرآورد 76 پایتخت/داور داربی بخواند!

 تنها 5 روز تا شهرآورد 76 تهران باقی مانده است و همه از داور این بازی حرف می زنند و سعی می کنند نام او را حدس بزنند اما آن چه داور داربی باید بداند این است که قضاوت او در این بازی مهم - خوب یا بد - ملاکی برای قضاوت درباره داوران ایرانی خواهد بود.

 تنها پنج روز تا شهرآورد بزرگ و سنتی پایتخت زمان باقی مانده و در این مدت حدس و گمان های زیادی درباره داور این بازی مطرح می شود. این بازی را نیز مانند چندین داربی گذشته یک داور وطنی قضاوت می کند. این در حالی است که در فصل دوازدهم هم مانند فصول گذشته انتقادهای زیادی از داوران شده است؛ انتقادهایی که گاهی درست و گاهی هم نادرست و مغرضانه بوده اند.

در این گزارش تلاش شده که عملکرد داوران فوتبال کشور در فصل جاری بررسی شود تا نقاط ضعف و قوت شان آشکار شود. به این منظور گفت و گویی با سه تن از کارشناسان داوری کشور انجام شده است که در ادامه می خوانید:

حسین عسگری رییس دپارتمان داروی فوتبال، رضا غیاثی عضو کمیته داوران فدراسیون فوتبال و پرویز سیار پیشکسوت داوری سه کارشناسی هستند که در این گزارش با آنها گفت وگو شده است.

** اشتباه های فاحش داوران برجسته
پرویز سیار که به گفته خودش تنها در روزهای تعطیل می تواند فوتبال تماشا کند و به همین دلیل فقط حدود یک سوم بازی ها را دیده است از اشتباه های فاحش چند تن از داوران برجسته فوتبال در چند بازی گذشته سخن می گوید. سیار معتقد است که فوتبال ایران چهار یا پنج داور «برجسته، شجاع و با شرف» دارد که در چند هفته گذشته مرتکب اشتباه های بزرگی شده اند. این پیشکسوت در این رابطه به ایسنا می گوید: به یکی از این داورها زنگ زدم تا درباره اشتباهش با او صحبت کنم. این داور اگر عالی قضاوت کند و من از او تعریف کنم، سایرین می گویند چون رفیقش هستم، تعریف کرده ام و این مساله برای خودش خوب نیست بنابراین در رسانه ها از او تعریف نمی کنم. این داور که همان سیعد مظفری زاده است، در بازی پرسپولیس و نفت تهران در جام حذفی یک پنالتی 100 درصد را برای قرمزها نگرفت. من تعجب کردم که چطور آن صحنه را ندیده است. به او زنگ زدم و گفتم که می دانم تو فیلم بازی هایت را ضبط می کنی تا دوباره آنها را بررسی کنی. از او پرسیدم که آن صحنه پنالتی بود یا نه؟ و او خیلی شرافتمندانه گفت که پنالتی بود، ولی او ندیده است. به او گفتم که تو موظف هستی اگر کسی به تو زنگ زد بگو که اشتباه کرده ای و سعی نکن کارت را توجیه کنی و نباید فکر کنی که با این کار آبرویت می رود.

** رییسی که به اشتباهات داورانش اقرار می کند
سیار در ادامه به مجله ای آلمانی اشاره می کند که هر ماه به دستش می رسد. او می گوید: در این مجله، رییس کمیته داوران فدراسیون فوتبال آلمان، دو صفحه مطلب نوشته و گفته است که داوران آلمانی در هر فصل چه اشتباه هاتی را مرتکب شده اند و این که برای کم کردن اشتباه ها چه کار باید کرد. به هر حال فوتبال ورزشی است که تعداد زیادی ورزشکار را در یک محیط مشخص جمع می کند و گاهی می شود که 21 بازیکن در محوطه جریمه گرد هم می آیند. به همین دلیل داوری فوتبال هرگز بی اشتباه نبوده و نخواهد بود اما خوشبختانه این اشتباه ها بین تیم ها تقسیم می شوند و داوری بدشانس است که در یک بازی چند اشتباه به ضرر یک تیم انجام می دهد. خلاصه کلام این که وقتی رییس کمیته داوران یک کشور این گونه از اشتباه های داورانش حرف می زند، داوران بیشتر به سمت کم کردن اشتباه هایشان حرکت می کنند.

 ** کاندیدای حضور در جام جهانی و اشتباه های فاحش
پرویز سیار همچنین از علیرضا فغانی به دلیل چند اشتباه تاثیرگذارش گله می کند. او به ایسنا می گوید: فغانی که به امید خدا در جام جهانی هم حضور خواهد داشت، یکی از برجسته ترین داوران ایران است، اما در چند بازی گذشته اش مرتکب چند اشتباه فاحش شده است. همین طور محسن ترکی در بازی استقلال و مس، پنالتی واضح مدافع آبی ها را ندید. در آن صحنه، مدافع دستانش را بالا برده و توپ را لمس کرده بود و هیچ کس نمی تواند مدعی شود که پنالتی نبوده است. دست یک فوتبالیست در حالت طبیعی مانند یک دونده باید در کنار بدن یا روی سینه باشد، نه این که بالا برود. مثلا بازیکن هنگام ضربه ایستگاهی حریف یا کرنر، در کنار دیرک می ایستد و دستش را به آن تکیه می دهد. در این لحظه اگر توپ به دست وی برخورد کند و درون دروازه نرود، ممکن است بگویند که توپ به دستش خورده، نه دست به توپ! در حالی که آلمانی ها معتقدند که بازیکن در چنین حرکتی «نیت پنهانی» داشته است و بنابراین داور باید پنالتی اعلام کند.

** هر دو هفته یک بار، یک کلاس داوری
سیار که مدتی را به عنوان داور و مدرس داوری در آلمان به سر برده، می گوید: در آلمان هر دو هفته یک بار کلاس داوری داشتیم و در هر کلاس، داوران یا پیشکسوتان درباره مسایل مختلف سخنرانی می کردند. البته ممکن است فدراسیون ما پول کافی برای برگزاری مستمر کلاس داوری نداشته باشد. در آلمان این گونه بود که هر دو هفته یک بار یک رستوران را به مدت چند ساعت اجاره می کردیم و داوران به همراه همسران خود در آنجا حضور پیدا می کردند. در آن مراسم هم ناهار را دور هم می خوردیم و هم داوران از تجربه خود صحبت می کردند. من هم چون بیشتر اهل مطالعه بودم همیشه جزو سخنرانان بودم.

** اشتباه شجاعانه!
سیار در ادامه به مورد مهمی اشاره می کند و می گوید: اگر داوری در میانه زمین یک خطای پشت پا را نگیرد خیلی مهم نیست. آنچه بیش از هر چیز مهم است، خطاهای تاثیرگذاری مثل پنالتی است. متاسفانه داوران ما در خیلی از این صحنه ها، مانند همانی که مظفری زاده در بازی پرسپولیس و نفت ندید، فاصله زیادی با صحنه خطا دارند.

نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد، تصمیم شجاعانه داوران است. ممکن است داوری در یک صحنه اشتباه کند، اما تصمیمش شجاعانه باشد. مثلا ترکی در بازی ژاپن و سوریه خطای دروازه بان را گرفت و او را اخراج کرد و یک پنالتی هم برای حریف گرفت، این ها در حالی بود که مهاجم در آفساید صاحب توپ شده بود! در آن صحنه توپ بین سه بازیکن درگیر شد و در نهایت مهاجم سوریه توپ را زد و به هم تیمی اش که در آفساید بود رساند، کمک داور پرچم زد، اما ترکی دستور به ادامه بازی داد و در نهایت پنالتی گرفت و دروازه بان ژاپن را اخراج کرد. او به کمکش گفته بود که «من در یک متری ندیدم آفساید باشد تو چطور از 40 متری دیده ای؟» من هم بعد از این که هشت بار صحنه آهسته را دیدم فهمیدم که ترکی اشتباه کرده است. نکته اینجاست که ترکی بین دو تصمیم – این که آفساید بگیرد و همه چیز تمام شود یا پنالتی بگیرد و دروازه بان را اخراج کند – دومی را انتخاب کرد و استدلالش هم این بود که نزدیک صحنه بوده است. این تصمیم ترکی با این که اشتباه بود، اما شجاعانه بود.

 ** عملکرد داوران رضایت بخش بوده است
حسین عسگری ، رییس دپارتمان داوری فوتبال معتقد است که داوران در فصل جاری، تاکنون خوب کار کرده اند و به جز چند اشتباه تاثیرگذار ، مورد خاصی در کارشان نبوده است. او به ایسنا می گوید: اشتباه داوری مختص ایران نیست، اما با توجه به آمار و گزارش ها، عملکرد داوران ما تا این جای فصل خوب بوده است. ما به عنوان تشکیلات داوری یک سوی مساله هستیم و خود داوران سوی دیگر آن. آنها باید خود را به شرایط آرمانی برسانند. به هر حال اشتباه همیشه هست. همان طور که فغانی و ترکی، دو داور خوب ما در همین هفته گذشته اشتباه های تاثیرگذاری داشته اند.

** ارسال کلیپ به داوران
رییس دپارتمان داوری فوتبال همچنین می گوید که این دپارتمان برای کم کردن میزان اشتباه داوران ، اقدام جدیدی را شروع کرده است. او می گوید: فردای روز بازی ها ، فیلم آنها را بررسی می کنیم و تمام نقاط مهم آن، چه تصمیم های درست و چه اشتباه داوران را استخراج می کنیم و به صورت یک کلیپ به همراه توضیح برای آن داور می فرستیم. در این صورت داوران به خوبی عملکرد خود را می سنجند. این کار جدیدی است که زحمتش به گردن نوید مظفری است. در مرحله بعدی هم قرار است که در آینده برای هر هفته یک کلیپ کلی تهیه کنیم و برای همه داوران بفرستیم.

** روند رو به رشد داوری در ایران
رضا غیاثی هم به عنوان یکی از اعضای کمیته داوران فدراسیون فوتبال معتقد است که داوری فوتبال در ایران روندی رو به رشد داشته است: داوری ما روز به روز به جلو گام برمی دارد و مخصوصا داوران جوان خیلی بهتر از قبل کار می کنند. ضمن این که سیستم جدیدی که در کمیته داوران به راه افتاده و ابلاغ ها از طریق ایمیل به داوران می رسد، کار را سرعت داده است.

 عضو کمیته داوران فدراسیون فوتبال در ادامه  می گوید: کارهایی مانند ارسال ابلاغ ها از طریق اینترنت و بررسی فیلم بازی ها و تهیه کلیپ از نکات مثبت و منفی آن ها و فرستادن آن کلیپ ها برای داوران کارهایی است که دنیا برای پیشرفت داوری اش انجام می دهد. ما هم به یاری خدا با انجام این قبیل کارها رو به جلو حرکت می کنیم.

*** توصیه به داور داربی
پرویز سیار «حفظ تمرکز» را به عنوان توصیه ای به داور داربی مطرح می کند و می گوید: این بازی خیلی خاص است و به دلیل سابقه اجتماعی، سیاسی و غیره دارای حساسیت بالایی است و تمرکز زیادی را می طلبد. خوشبختانه کمیته داوران، داور داربی را تا یک روز مانده به داربی معرفی نمی کند، چون در غیر این صورت تلفن ها و تقاضایی از سوی این و آن به داور می شود که من به خوبی از آنها آگاهم چون خودم دو بار این بازی را قضاوت کرده ام. حتی یک بار جنجال شد و ما را به صورت مخفیانه و با آمبولانس از استادیوم خارج کردند.

** داور چهارم به جای خوش و بش به داور کمک کند!
سیار همچنین می گوید: داور چهارم می تواند خیلی در عملکرد تیم داوری تاثیر داشته باشد. داور چهارم مانند یک کمک داور می تواند در تشخیص صحنه ها به داور کمک کند. متاسفانه داوران چهارم ما در بیشتر اوقات بازی پشت به زمین هستند و با عوامل تیم ها خوش و بش می کنند! داور چهارم باید به داور کمک کند. مثلا صحنه ای را که در فینال جام جهانی 2006 رخ داد و زیدان با سر به سینه ماتراتزی کوبید، داور چهارم به داور اطلاع داد.

** داور داربی به توصیه نیاز ندارد
حسین عسگری بر خلاف سیار، معتقد است که داور داربی بسیار با تجربه و آگاه از مسایل است و نیازی به توصیه وی ندارد. او می گوید: دپارتمان مطمئنا بهترین گزینه را برای داربی انتخاب می کند و آن داور هم یقینا تجربه چندین ساله دارد و خوب می داند که حساسیت بازی چقدر است، اما نکته مهم این است که اعضای تیم ها در برگزار شدن مطلوب بازی خیلی می توانند نقش داشته باشند. همان طور که داوران به خود اجازه نمی دهند در کار تیم ها دخالت کنند، آنها هم باید این حق را به خود ندهند که در امور مربوط به داوران دخالت کنند. بازیکنان و مربیان هم باید در طول بازی تلاش کنند تا رفتار تحریک آمیزی نشان ندهند چون هواداران از خیلی از صحنه ها عبور می کنند و اعتراض نمی کنند مگر این که ببینند بازیکن یا مربی تیم شان در حال اعتراض کردن است.

 ** داربی، تافته جدا بافته است!

منبع:ایسنا