خاطره بازی با علی پروین / دست ردِ پروین به سینه منچستریونایتد

 اعجوبه سرخ پوش به سینه شیاطین سرخ (منچستریونایتد) دست رد زد، اتفاقی که همانند فوتبالش باورکردنی نبود...

ساعت 11 از خانه شان در لواسان بیرون می آید و به دفتر کارش در تقاطع نیایش ولیعصر می رود، کافی است فوتبالی شروع شود تا روبه روی ال سی دی بر کاناپه بنشیند و فوتبال ببیند، مردی که سال های پیش خیلی ها برای تماشای پا به توپ شدن هایش نه روی کاناپه می نشستند و نه کنار مبل لم می دادند، او در میانه میدان بر توپ حکومت می کرد و مردم محکوم به ایستادن بر روی سکوها بودند، بایستند و نام پدیده ای را فریاد بزنند که نامش پیکره حریفان را می لرزاند. دریبل های درجا و ضربات ایستگاهی هافبک کوتاه قامت فوتبال ایران دلنواز بود و دوست داشتنی، نامی پرآوازه که سال ها شعار سکوهای آزادی بود.

به دفتر کار علی پروین در تقاطع ولیعصر نیایش رفتیم تا بسیاری از خاطرات فوتبالی که با او برای خودش و مردم رقم خورده بود را زنده کنیم. از شماره "7" بگوید، و خانواده "10" نفره اش، از بهترین بازیکن تاریخ فوتبال ایران، یاد هم اتاقی هایش را زنده کند، درباره بازی با شیاطین سرخ و تک گلی که برای پرسپولیس در این بازی به ثمر رساند، بهترین و بدترین خاطره فوتبالی اش را بازگو کند، ماجرای ورودش به عرصه مربی گری را تعریف و از سیستم علی اصغری تمام قد دفاع کند، اینکه از او خواستگاری کردند تا پای سفره عقد بنشیند، از پسری بگوید که اجازه ندادند فوتبالیست شود، از برد و باخت مقابل حریف سنتی تا المپیک مونیخ و مونترال، اما در کنار تمامی این ها هرگز حاضر نشد کلامی از راز حذف تیم ملی از مقدماتی جام جهانی آمریکا در قطر بگوید و سرِّ محرمانه ای را که مربوط به این رقابت ها بود فاش کند. در ادامه گفت و گوی ما با هافبک بی نظیر سال های دور فوتبال ایران، باشگاه شاهین و پرسپولیس را می خوانید.

* شماره واحد و پلاک دفترتان "7" شده است، شما در مهرماه نیز به دنیا آمده اید، گویا سرنوشت شما با هفت گره خورده است.
نه! همه این ها اتفاقی بوده است. پلاک هفت، واحد هفت. ما که نمی توانیم پلاک سفارش دهیم. زمان ما کسی تولد نمی گرفت. کسی نمی دانست تولد چیست. این چیزها تازه مد شده است. من متولد سوم مهر 1325 هستم. من از بچگی که فوتبال را در محلات شروع کردم پیراهن شماره "7" را می پوشیدم و به ترتیب با گذراندن سلسله مراتب این شماره هفت بر تنم ماند. من از بچگی با شماره هفت بزرگ شدم و این شماره را دوست داشتم. پیراهن شماره هفت دقیقا همانند خانه ای بود که من در آن زندگی کردم. من اصلا حساسیتی ندارم که کسی شماره هفت پرسپولیس را بر تن کند. می گویم هر کس که به پرسپولیس می آید باید این پیراهن را بپوشد. اصلا این مساله چیز مهمی نیست و این شماره و پیراهن ارث پدری من نیست و این موضوع فرقی نمی کند.

 * از خانواده تان بگویید چند نفر بودید. شغل پدرتان چه بود و چه شرایطی را پشت سر گذاشتید؟
پدر من کله پزی داشت و در همان بازار صاحب مغازه بود. همان مغازه اگر الان وجود داشت 200، 300 میلیارد تومان می ازرید. 250 متر مغازه در چهار سو بزرگ بازار، خدا پدرم را بیامرزد. ما با کله پاچه شدیم بازیکن تیم ملی فوتبال ایران. پدرم و مادرم مخالف فوتبال کردن من بودند اما برادر بزرگم از من حمایت می کرد و دائما به من می گفت که فوتبال کنم. ما در مجموع هشت نفر بودیم و دو نفرمان هم ناتنی بود که 10 نفر می شدیم. خدا بیامرز پدرم دو زن گرفته بود. قبلا همه دو زن می گرفتند. یکی از برادرانم از بزرگ ترین جواهرسازان ایران است. او وضعش از من خیلی بهتر است و شاید 100 برابر من اوضاع مالی اش خوب باشد.

* چگونه شد که فوتبالیست شدید؟
من بچه بازار تهران و اهل کوچه غریبون هستم. 12، 13 ساله بودم که به سمت غیاثی رفتیم. آن زمان توپ های پلاستیکی تازه مد شده بود و ما در زمین های خاکی که جالیزکاری بود صافکاری انجام دادیم و زمین فوتبال ساختیم. ما در همان زمین های خاکی تیمی به نام عارف تشکیل دادیم و از یک بازی هفت نفره کار خود را آغاز کردیم. من از همان ابتدا کاپیتان این تیم شدم. خدا بیامرزد مادر "نصرت" ام را، من لباس های تیم را به خانه می بردم و او آن ها را هفته به هفته می شست. زمان گذشت و تیم ها روز به روز بیشتر شدند و در حوالی آن تپه شنی حدود 50 زمین ساختند. هر کس در محل خود زمینی را صاف کرد و در آن به فوتبال کردن پرداخت. ما یک روز در حال تمرین بودیم که خدا بیامرز امیر آصفی و الهی هم آنجا بودند. آن ها به من گفتند فردا به زمین شماره هشت مه سر بی سیم قرار داشت بروم. گفتند که فردا تمرین تیم البرز و کیان است اما من نرفتم. نمی دانستم که او چه می گوید و تیم کیان و البرز چیست! هفته بعد خدا بیامرزد آقای الهی باز هم آمد و گفت چرا سر تمرین نیامدی؟ گفتم بیایم آنجا چه کار کنم؟ اصلا نمی دانستم که چه می گویند. خلاصه هفته بعد رفتم، به من گفتند که شورت ورزشی بپوشم، من هم گفتم که شورتی نیستم. گفتم من با همین لباس و با همین کفش ها تمرین می کنم اگر می خواهید بمانم و اگر نمی خواهید هم بروم. خلاصه من یک جلسه تمرین کردم و به من گفتند که فردا باز هم بروم. به همین ترتیب روزهای بعد هم برای تمرین رفتم و زمان آن قدر گذشت که 15 ساله شدم و در نهایت مرا به تیم البرز که تیم دوم کیان بود بردند. شش ماهی آن جا بودم و در نهایت به تیم کیان رفتم. پس از آن نادر لطیفی که هم اکنون سرزنده و سرحال مانده است به درب منزل ما آمد و گفت اگر می شود به تیم پیکان بیا. من باز هم گفتم که دیگر پیکان کجاست؟ گفتند تیمی درست شده که متعلق به ایران ناسیونال است. خلاصه به پیکان رفتم و پس از یک دوره بازی برای این تیم در لیگ باشگاه های تهران قهرمان شدیم. 10 15 روز که گذشت زمزمه منحل شدن تیم پیکان به گوش می رسید. این تیم قهرمان شده بود و برای چه قرار بود منحل شود؟ نمی دانستیم. آن زمان بچه بودیم و نمی دانستیم اصلا منحل چیست؟ تیم در نهایت منحل شد و گفتند که همه پرسپولیسی ها به پیکان می آیند. ما هم گفتیم که خب بیایند. همایون بهزادی، حسین کلانی، کاشانی و سایرین بودند که همه به پیکان آمدند. من و خدا بیامرز حسین همیشه جوان و یک نفر دیگر را در تیم نگه داشتند. اما در نهایت پیکان پس از دو ماه منحل شد و همه ما در سال 47 به پرسپولیس رفتیم و از آن زمان نیز من در پرسپولیس بوده و هستم.

* شما در زمان فوتبال کردنتان با پرویز قلیچ خانی هم دوره بودید. خیلی ها او را فوتبالیستی بی نظیر می دانند که دیگر همانند او در ایران نخواهیم دید. نظر شما درباره او چیست؟
بله! ما هم دوره بودیم، او اواخر فوتبالش بود و من در ابتدای کار قرار داشتم. قلیچ خانی هشت سالی از من بزرگ تر بود. او نفر اول فوتبال این مملکت است. یادش بخیر یک تنه تیم های شاهین و پرسپولیس را حریف بود. تمام تیم ها از دست او عاجز بودند، ولی حیف شد.

* ویژگی بارز فوتبال او چه بود که به این میزان از او تمجید می شود؟
او از همه نظر در فوتبال کامل بود. با هر دو پا شوت می زد و قدرت شوت زنی اش بسیار بالا بود، علاوه بر این سرزنی بسیار قدرتمند و بی رقیب بود. قلیچ خانی فوتبالیست عجیب و غریب و بی همتایی بود.

* خیلی ها معتقدند که او بهترین بازیکن تاریخ فوتبال ایران است. شما هم همین عقیده را دارید؟ حتی بعضی ها شما دو نفر را با یکدیگر مقایسه می کنند و رقبای یکدیگر می دانند. حال که پرویز قلیچ خانی نیست شما فکر می کنید که از نظر فوتبالی او بهتر بود یا شما؟
من و همایون بهزادی خیلی بر سر این مسائل صحبت می کردیم و حتی دعوایمان می شد . همایون بهزادی به من می گفت که تو نفر اول فوتبال کشور هستی. من هم به او می گفتم که پرویز قلیچ خانی و همایون بهزادی نفرات اول فوتبال ایران هستند. همایون بهزادی هم فوتبالیست کمی نبود. او جزو سه فوتبالیست اول این مملکت بود. قدرت سرزنی بسیار بالایی داشت و دو پا بود. خیلی مهم است که یک فوتبالیست این ویژگی ها را داشته باشد، اما من می گویم که پرویز قلیچ خانی بهترین فوتبالیست تاریخ این کشور است.

* شما پس از رفتن به پرسپولیس به تیم ملی جوانان نیز دعوت شدید. تصورش را می کردید که یک روز به پرسپولیس بروید و با این تیم در تاریخ فوتبال ایران ماندگار شوید؟
من از همان زمان که فوتبال را شروع کردم حتی فکرش را هم نمی کردم که چنین اتفاقی برایم بیافتد. در هر باشگاهی که بودم نفر اول بودم. هرگز دوست نداشتم مربی شوم، اما به این سمت و سو کشیده شدم و این اتفاق برایم به تدریج افتاد. فوتبالم را سلسله مراتبی پیش بردم و بدون هیچ گونه باند بازی به این جا رسیدم. بچه ای بودم که در محله دولاب و غیاثی رشد کردم و پله پله مراحل را پشت سر گذارندم. سه دوره در سال های 51، 52 و 53 مرد سال شدم. زمانی که به من گفتند باید مربی شوی من دو روز با محمد مایلی کهن، دادگان و محمد پنجعلی دعوا کردم و گفتم که نمی توانم. آن ها اصرار می کردند که باید مربی شوم و من هم به تدریج به این سمت کششیده شدم.

* سال 49 برای شما خوش یمن بود، از دعوتتان به پرسپولیس و اولین گل ملی به پاکستان.
به یاد دارم که در این بازی 40 دقیقه بازی کردم. استاد نصیری، مربی بود و به من گفت که آماده شوم و گرم کنم. به زمین رفتم و یک گل به ثمر رساندم و پس از آن با ترکیه بازی داشتیم و از همان موقع در ترکیب تیم ملی فوتبال ایران قرار گرفتم.

* آن زمان آغاز اوج گیری شما در فوتبال ایران بود. جوانی که تا دیروز در کوچه و خیابان فوتبال بازی می کرد با شروع جوانی اتفاق بی نظیری برایش افتاده بود و در کوچه و خیابان مردم از او صحبت می کردند. اصلا حدس می زدید که با چنین شرایطی در جوانی روبرو شوید؟ 
من آن زمان غرق شده بودم. سال 51 مرد سال شدم و یک پیکان به من دادند. آن زمان به من گفتند که اگر سال بعد هم مرد سال شوم یک تویوتا به من می دهند. زد و ما مرد سال شدیم. آن زمان یک تویوتا 60 هزار تومان ارزش داشت. گفتند دوست داری ماشین را بگیری یا یک چک 60 هزار تومانی؟ من گفتم که چک را به من بدهید. من همیشه به دنبال نقدی ام (می خندد). خیلی پول بود.

* 60 هزار تومان را چه کار کردید؟
60 هزار تومان را خوردیم. نان خامه ای، کله پاچه و سیرابی.

* درباره استقلال و بردها و باخت هایتان به این تیم بگویید.
من همواره معتقد بودم و تاکید داشتم که پرسپولیس فقط باید به استقلال ببازد. همه تیم ها خوب هستند و من نمی گویم که تیم های به جز استقلال و پرسپولیس بد هستند اما آن ها جرقه ای عمل می کنند و یک سال خوب اند و دو سال نه، اما این سرخآبی ها همواره خوب هستند.

* خاطره خوبتان از اولین قهرمانی با تیم پرسپولیس چه بود؟
سال 49 بود که با پرسپولیس قهرمان شدیم. یک خواننده معروف را آوردند و برایمان خواند. یادش بخیر.

* از المپیک مونیخ و مونترال بگویید. فوتبال ایران 40 سال است که میدان المپیک را به چشم ندیده است درحالی که شما به سادگی المپیک می رفتید.
قبل از المپیک همه تیم ها را بردیم و به المپیک صعود کردیم. اما در المپیک مونیخ دو بازی اولمان را با اختلاف دو و سه گل باختیم اما بازی سوم را مقابل برزیل پیروز شدیم. گل این بازی را نیز برای ایران محمود خوردبین به ثمر رساند. در المپیک مونترال نیز وقتی با روسیه بازی داشتیم در مقابل بزرگان فوتبال این کشور به رقابت پرداختیم. دو گل به ما زدند و فکر کردند که کار تمام شده است دو، سه تعویض انجام دادند و بازیکنان سرشناس خود را بیرون بردند تا خسته نشوند. ما هم حمله های علی اصغری را آغاز کردیم. دقیقه 80 یک گل زدیم و تا دقیقه 90 فشار آوردیم. یک تیرک هم در همین دقایق به روسیه زدیم و تمامی بازیکنان دو تیم روی خط دروازه آن ها جمع شده بودند. نزدیک بود مساوی کنیم اما در نهایت دو بر یک این بازی را باختیم. کوبا را هم در بازی بعدی یک بر صفر پشت سر گذاشتیم اما مقابل لهستان سه بر دو باختیم. ما مونترال را نسبت به مونیخ خیلی جدی تر گرفته بودیم. در مونیخ به عنوان زنگ تفریح پا گذاشتیم اما مونترال را جدی گرفته بودیم و شرایط برای ما فرق می کرد.

* هم اتاقی شما در تیم ملی چه کسی بود؟
خدا بیامرزد ناصر حجازی را. من با او هم اتاقی بودم. صادقی، حسین کازرانی و چند تن دیگر از بچه ها بیشتر به اتاق ما می آمدند. دور هم جمع می شدیم و یک تیم بودیم. تمام وقایع مرتبط با ناصرخان جلوی چشمم است. خدا رحمتش کند. هر وقت بهشت زهرا(س) می روم به مزار او سر می زنم. من هر هفته چهارشنبه به بهشت زهرا(س) می روم. ناصر دروازه بانی عجیب و غریب بود. یکی از حسن های او این بود که بی خود شیرجه نمی رفت. اگر به طور مثال توپ دو متر از کنار دروازه او به بیرون می رفت هرگز شیرجه نمی زد. آن قدر دید خوبی داشت که بی جهت به سمت توپ حرکت نمی کرد.

* درباره بازی تان با منچستریونایتد و گلی که به این تیم زدید بگویید.
آن ها به ایران آمدند و یک بازی مقابل ما انجام دادند که نتیجه بازی یک بر یک شد، یک بازی هم مقابل پاس انجام دادند که نمی دانم این بازی چند چند شد. اصلا نمی دانستم که آن ها چه می گویند. گفتند که 500 هزار تومان به تو می دهیم تا به منچستریونایتد بیایی. گفتم که چه می گویید؟ من تیم محله ام را به هزار تا از این 500 هزار تومانی ها عوض نمی کنم.

* از منچستریونایتد پیشنهاد داشتید و به این تیم نرفتید! چرا چنین پیشنهاد بی نظیری را رد کردید؟
عقلمان نمی رسید. بعضی وقت ها که به تیم ملی دعوت می شدم نمی رفتم، اصلا نمی دانستم که تیم ملی چیست، به قرآن! آن زمان یک مصاحبه با روزنامه انجام می دادیم تازه یک هفته بعد چاپ می شد. الان تا می گویی حالت چطور است زنگ می زنند و می گویند چنین صحبت هایی را مطرح کرده ای.

* چه سالی از منچستریونایتد پیشنهاد داشتید؟
فکر کنم حدود سال 51 و در آن برهه ای بود که خیلی خوب بودم. من بین سال های 50 تا 55 بی نظیر بودم. همواره جزو نفرات اول و دوم بودم و تیم مان نیز همواره قهرمان بود.

* از تیم های دیگر هم پیشنهاد داشتید. تیم های عربی هیچ وقت به دنبال شما نیامدند؟
من در دوران فوتبالی ام همان یک پیشنهاد را از منچستریونایتد داشتم. زمانی که حشمت مهاجرانی به امارات رفت چند نفری از بازیکنان ایرانی به آن جا رفتند. حسن روشن، نظری و...

 * درباره جام ملت های آسیا و سه دوره قهرمانی تان با تیم ملی فوتبال ایران بگویید. کدام قهرمانی برای شما خاطره انگیزتر بود؟
همان دوره ای که به کویت یک گل کاشته زدم. یک گل مشابه همین را نیز در سوریه به تیم ملی سوریه زدم. این ها جزو خاطرات بسیار خوب دوران فوتبالم است. در جام جهانی نیز خاطرات بسیاری دارم که برایم لذت بخش است. آن زمان یک تیم از آسیا به جام جهانی می رفت و حس بی نظیری بود. الان پنج تیم به جام جهانی می رود و تازه با هزار دردسر صعود می کنند. هزار اگر و اما وجود دارد و می گویند اگر این طوری شود و یا آن طوری شود اما آن زمان یک تیم بودیم و همه تیم ها را شکست می دادیم.

* بهترین و بدترین خاطره دوران فوتبالی تان مربوط به چه زمانی است؟
زمانی که با تیم ملی در پکن قهرمان شدیم. قهرمانی در پرسپولیس جداست و قهرمانی در تیم ملی هم جدا از این مساله است. خدا قایقران را بیامرزد. چه تیمی داشتیم. کره جنوبی چه تیم خوبی داشت. تیم ما آماده بود. برعکس در قطر تیم خوبی نداشتیم اما در پکن تیم از همه نظر آماده بود. در قطر اشتباه خود من بود. می خواستم بچه ها را بدوانم تا دوندگی شان بالا برود اما ناصر ابراهیمی نمی گذاشت. بچه ها یه خرده پا به سن گذاشته و چاق شده بودند. همین بود که رفتیم آن جا و حذف شدیم. در کنار قهرمانی در پکن که بهترین خاطره دوران فوتبالی من است حذف شدن در قطر نیز بدترین خاطره فوتبالی ام بود. تیم به طور کلی ضعیف بود. از هر جا که توپ را ارسال می کردند به درون دروازه می رفت. همان جا به ناصر ابراهیمی گفتم که ما مرخصیم. تیم هایی مثل عراق بازیکنانشان ترکه ای بودند اما بازیکنان ما با اضافه وزن پا به این رقابت ها گذاشتند. تمرینات تیم تقسیم شده بود. اول قرار بود کماسی 20 دقیقه تیم را گرم کند و پس از آن ابراهیمی تا دقیقه 50 با تیم کار گروهی و تاکتیکی را انجام دهد، از زآن زمان به بعد تیم در اختیار من بود تا هر برنامه ای که دارم انجام دهم و تیم را بدوانم. کار من فقط دواندن تیم بود تا می آمدم کارم را انجام دهم بچه ها غر می زدند. مهدی فنونی زاده، ابطحی، حسن زاده و ...نق می زدند و می گفتند که خسته شدیم. ناصر ابراهیمی هم می آمد می گفت علی آقا بس است. من هم به حرف او گوش کردم و همین به تیم لطمه زد. تیم ناآماده به رقابت ها پا گذاشت و حذف شد.

* همواره تمامی بازیکنان تیم چه در دوره بازیکنی و چه در دوره مربی گری شما به صورت خاصی از شما حساب می بردند. علت این موضوع چه بود؟
از ما حساب نمی بردند ما با بازیکنان رفیق بودیم. ما این گونه تیم را نگه می داشتیم. این نبود که سایر بازیکنان از من بترسند یا بحث حساب بردن وجود داشته باشد. محمد مایلی کهن، دادگان، پنجعلی این ها همه شاگردان من هستند و ما ده ها مسافرت با هم رفته ایم. با برخی از آن ها در سفرهای تیم ملی همراه بوده ایم و با برخی دیگر در پرسپولیس، بازیکنانی هم چون مجتبی محرمی، کرمانی مقدم، عاشوری، نادر محمدخانی و...
به طور مثال در پکن 7 نفر از حراست تیم را همراهی می کردند. 8 تا از بازیکنان مان در آن زمان ممنوع الخروج بودند. زمانی که به عنوان سرمربی تیم ملی انتخاب شدم، اولین کاری که کردم این بود که درخواست کردم این 8 نفر بخشیده شوند و بلافاصله صبح روز بعد آن ها را بخشیدند. اعضای حراست در این سفر به من گفتند آیا این بازیکنان همان هایی هستند که ممنوع الخروج شده بودند؟ دیگر خودتان تصور کنید که آن ها از نظر اخلاقی چقدر تغییر کرده بودند. آن ها 180 درجه عوض شده بودند. زمانی که قهرمان شدیم، به آن ها گفتم خوش آمدید؛ گفتم سه روز دیگر و راس چه ساعتی به محل تیم بازگردید. من هم دیگر آن سه روز آن ها را ندیدم و رفتند که رفتند.

* چه اتفاقی افتاد که تصمیم گرفتید به عرصه مربی گری پا بگذارید؟
سال 58 بود که پنجعلی، دادگان و مایلی کهن عنوان کردند که خدا بیامرز محراب شاهرخی نباید مربی شود. آن ها دلایلی داشتند که شاهرخی مربی نشود. من گفتم که چه کار کنیم که حالا می گویید او نباشد؟ آن زمان بازیکن بودم و با آن ها همبازی، فقط سابقه بیشتری داشتم. به این نتیجه رسیدیم که عسگرزاده را بیاوریم. به سراغ او رفتیم و او گفت که من دو تا محافظ می خواهم و چه می خواهم و چه نمی خواهم. در راه بازگشت بودیم که محمد مایلی کهن گفت علی آقا خودت سرمربی شو. خودت بشو بشو به گردن من افتاد و ما مربی تیم پرسپولیس شدیم، تا همین اواخر که دعواها بالا گرفته است، در پرسپولیس مربی بودیم. تیم آن زمان دست خودمان بود و هر کس را که دل مان می خواست می گذاشتیم. کسی به عنوان رییس در سازمان وجود نداشته که بخواهد تصمیم گیری کند.

 * شرایط آن موقع که سازماندهی وجود نداشت بهتر بود یا این روزها که شاهد اتفاقات حاشیه ای بسیاری در تیم هستیم؟
آن زمان پولی در کار نبود و همه چیز رفاقتی بود. عشق به پیراهن بود و هر کس می آمد برای پیراهن جان می داد اما متاسفانه هم اکنون یک تیم زمانی در لیگ برتر قهرمان می شود و سال بعد به لیگ قهرمانان آسیا می رود می بینید که 8-7 تا از بازیکنان آن دیگر در تیم نیستند. این نشان می دهد که پول نسبت به پیراهن برای آن ها ارزش بیشتری دارد. بعید می دانم حتی اگر پولی هم در کار بود، بازیکنان به آن تن می دادند، چرا که عشق به پیراهن حرف اول و آخر را می زد. از زمانی که فراهانی آمد زمزمه های حرفه ای شدن فوتبال به گوش رسید. من فکر می کنم ما نیمه حرفه ای هم نیستیم چه برسد به اینکه حرفه ای باشیم.

* انتقادی که به رویه مربی گری شما وارد می کنند این است که از سیستم علی اصغری دفاع کردید و آن را در فوتبال ایران باب کردید و حتی این روزها نیز مدافع این روش هستید.
بگذارید این را به شما بگویم که حتی بارسلونا هم رفته رفته از جناحین سانتر می کند. تیم استقلال را ببینید. زمانی که 20 تا 25 دقیقه به پایان بازی مانده است، بلافاصله دو تا مدافع را به خط حمله می فرستد و هر توپی که در اختیار تیم قرار می گیرد، مستقیم آن را به درون محوطه جریمه حریف می فرستند. من از این شیوه نتیجه گرفتم. زمانی که شما نتیجه نگیرید، می توانید انتقاد کنید اما وقتی که ما با همین شیوه از تیم ها سه گل سه گل جلو می افتادیم چه ایرادی داشت که چنین کاری کنیم. زمانی که ما پرسپولیس را در اختیار داشتیم، سر زنانی هم چون کلانی، همایون بهزادی و صفر ایرانپاک را در اختیار داشتیم. ما از دو طرف حدود 300 سانتر می کردیم. همین که سه تا از آن ها را به درون گل می فرستادیم برای ما کافی بود. من هنوز هم معتقدم فوتبال مان در آن زمان بسیار عالی بود. شما هم اکنون هم به تیم های خارجی نگاه کنید. بلافاصله که عقب می افتند بلافاصله شروع می کنند به بلند ارسال کردن. من صد در صد مدافع این شیوه هستم.

* شما هیچ وقت علاقه نداشتید که به شیوه های تاکتیکی روی بیاورید و روش های دیگری را امتحان کنید؟
شما وقتی از یک شیوه نتیجه می گیرید، چرا باید آن را عوض کنید و تاکتیک دیگری را در پیش گیرید؟ ما در پکن و بازی مقابل کره جنوبی، هیچ تعویضی انجام ندادیم و 120 دقیقه با همان بازیکنان کار را ادامه دادیم چرا که همه بچه ها عالی بازی کردند. من زمانی می دیدم تیمم نتیجه می گیرد، برایم چه فرقی می کرد چه روشی باشد و از چه بازیکنانی استفاده کنم، ما قرار بود بازی را ببریم.

* پس از مقدماتی جام جهانی آمریکا در قطر شما از تیم ملی برکنار شدید. پیش از آغاز رقابت ها عنوان کرده بودید که تیم با مشکلات عدیده ای روبه رو است. پس از آن که شما را با پایان این رقابت ها از تیم ملی کنار گذاشتند، گویا شما نامهربانی هایی را از جانب برخی ها با خود دیدید.
این ها بماند. این ها گفتنی نیست. این ها مسائلی محرمانه است و نمی شود آن ها را دنبال کرد. با این سوال ها خودتان را گیر می اندازید.

* پس این شائبه که عنوان می کردند برخی می خواهند تیم ملی به جام جهانی نرود، درست است؟
(می خندد). حالا دیگر این ها بماند. بهتر است به سراغ سوال بعدی برویم.

* چه سالی ازدواج کردید؟ همسرتان را خودتان انتخاب کردید یا برایتان انتخاب کردند؟
اواخر سال 53 بود که ازدواج کردم. همسایه ای داشتیم که با مادرم در این رابطه صحبت کرد. مادرم نیز اصرار داشت که من ازدواج کنم، دور و برم هم آن زمان به اندازه کافی شلوغ بود. در نهایت هم زن گرفتم.

 * یعنی در واقع از شما خواستگاری کردند.
بله دیگر.

* به هر حال قیافه تان نیز خوب است.
بله، خوشگل بودم.

* از زندگی تان راضی هستید؟
بله، چرا راضی نباشم؟ خدا را شکر خیلی پولدار نیستیم ولی زندگی خوبی داریم.

* اما تصور عامه بر این است که شما شرایط مالی خوبی دارید.
ما به اندازه خودمان هستیم و بیشتر از این هم نمی خواهیم. حرص هم نمی زنیم.

* این روزها به چه شغلی مشغول هستید؟
من کار آزاد می کنم و بیشتر بساز و بفروش انجام می دهم. الان اوضاع خیلی خراب است. اگر این روزها ماشینی بخرید به مبلغ 150 میلیون تومان باید فردا 140 میلیون تومان آن را بفروشید. بهترین راه این است که افراد کاسب که فکر خوبی دارند از جیب بخورند. به خدا!

* اما یک روز پولتان تمام خواهد شد.
آن قدر داریم که تمام نشود. شش ماه از جیب بخورید بهتر از این است که ضرر بدهید. ضرر از روی ملک انسان را از این رو به آن رو می کند و اگر بخواهید سود هم کنید زندگی شما را از این رو به آن رو می کند و به فردی ثروتمند تبدیل می شوید. از یک طرف اگر ضرر کنید بدبخت می شوید و از طرف دیگر اگر سود کنید خوشبخت خواهید شد. ما قبلا ماشین می خریدیم 500 میلیون تومان و فردای آن روز با 100 میلیون تومان فایده آن را می فروختیم اما اگر امروز بخواهیم ماشین 500 میلیون تومانی بخریم فردا باید آن را 400 میلیون تومان بفروشیم. وضع خیلی خراب است، خیلی. خوش به حال شما که اداری هستید. ماهی یک میلیون تومان حقوق می گیرید و به آن عادت کرده اید، بس است دیگر! اما در کار آزاد مثلا در میدان شهدا مغازه دارید شب می خوابید و صبح بیدار می شوید و می بینید که یک پل روبروی مغازه تان ساخته اند و ملک دو میلیارد تومانی شما تبدیل به 100 میلیون تومان شده است و دائم باید به سر و کله خودتان بزنید. انشاءالله که کاسبی ها بچرخد و چرخش ایجاد شود. یک زمانی وضعیت دلار خراب بود، اما چرخه خرید و فروش ماشین می چرخید یا بالعکس و یا این که خرید و فروش ملک و املاک خوب بود و چیز دیگری خراب بود. در هر حال یک مورد خوب بود و یک مورد بد، اما الان همه چیز با هم خراب است.

* بهترین شاگردتان چه در تیم ملی و چه در رده باشگاهی چه کسی بود؟
آن قدر شاگرد دارم که نمی دانم کدام شان را بگویم. من اصولا بازیکنان دریبل زن را خیلی دوست دارم. علی کریمی، ناصر محمدخانی و حمید درخشان این ها بازیکنانی بودند که دریبل زن بودند و چون خودم هم دریبل زن بودم آن ها را خیلی دوست داشتم. مردم هم فوتبالیست های دریبل زن را خیلی دوست دارند. مجتبی محرمی هم از بازیکنانی بود که او را دوست داشتم اما در کل تمامی شاگردانم را دوست دارم. به نظر من ناصر محمدخانی و علی کریمی تکنیکی ترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران هستند. محمدخانی اعجوبه ای بود.

 * منزل خودتان کجاست؟
ما دهاتی هستیم و همه می دانند که در لواسان زندگی می کنیم.

* چرا محمد پسرتان آن گونه که باید نتوانست جایگزین خوبی برای پدرش باشد؟
او فوتبالیست خوبی می شد. تمام مایه های فوتبالی را داشت. هر جا که می رفت مربیان بالای سر او می رفتند و می خواستند عقده علی پروین را سر او خالی کنند. حساسیتی بین مربیان و حتی مردم نسبت به او ایجاد شده بود و دائم می گفتند پسر علی پروین است. در حالی که خوب هم بازی می کرد. او زمانی که این فشارها برایش ایجاد شد سال گذشته آمد و گفت که می خواهد به دنبال کاسبی برود. من از او پرسیدم چه کاسبی؟ گفت که می خواهد به کار تولید نان صنعتی بپردازد و شش ماه دوره آن را ببیند. من هم گفتم برو، ولی نمی دانستم که چیست. مدتی گذشت و محمد به من گفت که می خواهم تو را به جایی برم. گفتم کجا؟ مرا به محل کارخانه اش برد و کارخانه ای را دیدم که خداوند انشاءالله قسمت شما هم بکند. ما این کارخانه را در همان جلسه دوم به صورت آماده خریدیم. الان شش و نیم صبح به کارخانه می رود و 8 یا 9 شب به خانه می آید و من هم خیلی راضی هستم. تا اسم فوتبال می آید پشت می کند و می گوید اصلا اسم فوتبال را نیاورید.

* چرا تا این میزان فوتبال زده شده است؟
او را فوتبال زده کردند. هر کاری که می کرد می گفتند پسر علی پروین است. او هم اکنون 26 سال دارد و در اوج دوران فوتبالی اش از نظر سنی به سر می برد، اما کاری کردند که این اتفاق ها برایش افتاد.

* در برهه ای نیز می گفتند که سن شناسنامه ای او کوچک شده است و شناسنامه اش را دست کاری کرده اند؟
واقعا نمی دانم این مسائل از کجا می آمد. حتی در یک بازی که مربوط به رده جوانان بود روی او اعتراض زدند که بی نتیجه ماند.

* خودتان نیز بر روی این حواشی بی تاثیر نبودید. پسر جوانتان ماشین آخرین مدال سوار می شد و این مسائل حساسیت های زیادی را در جامعه ایجاد کرده بود.
آن روزی که محمد پروین پورشه سوار شد درست زمانی بود که تازه پورشه به ایران آمده بود. قیمت پورشه آن زمان 200 میلیون تومان بود. همین الان پورشه الان یک میلیارد تومان قیمت دارد. آن زمان محمد عشق به ماشین و مقداری هم پول داشت. خودش می رفت و ماشین می خرید و پس از این که دو، سه ماه از آن سواری می کشید، به سراغ مدل دیگری می رفت.

* همین مسائل که خودتان هم به آن اشراف دارید حساسیت های زیادی ایجاد کرده بود و حواشی را به میزان زیادی افزایش داد.
چرا باید من سن محمد پروین را کوچک می کردم؟ این حرف ها را درآورده بودند.

 * سفارش او را به مربی یا فرد خاصی کرده بودید تا در فوتبال از او حمایت کند؟
من به هیچ کس در این رابطه کوچک ترین کلمه ای نگفته ام. من باید می رفتم و شناسنامه اش را کوچک می کردم تا بتواند بازی کند؟ این حرف ها یعنی چه؟

* علاوه بر پسرتان، داماتان نیز در برهه ای از زمان حواشی خاصی را ایجاد کرده بود. به ویژه بحث ترجمه ای که در مقابل دوربین برای زوبل، مربی آن زمان پرسپولیس انجام داد.
من در آن بازی به دلیل باخت مقابل ملوان خیلی ناراحت بودم و به زوبل حرف هایی را زده بودم که او نمی توانست این حرف ها را منتقل کند. به همین دلیل این اتفاق افتاد.

* خیلی ها معتقد بودند شما در تمرینات و یا در رختکن اخلاق خاص و یا تندی به هنگام باختن و ناراحتی داشتید. به همین دلیل به بازیکنان فحاشی می کردید و یا حرف هایی می زدید که سبب آزار آن ها می شود.
من هیچ وقت به شاگردانم بی احترامی نکردم. اصلا نمی شود به بازیکنان بزرگ بی احترامی کرد. مگر می توانستی به مایلی کهن و دادگان حرف بدی بزنی؟ بزرگ ترین حرف بدی که من به آن ها می زدیم این بود که خاک بر سرت که چنین تماشاچی برای دیدن فوتبالت می آید. شما حداقل به خاطر این تماشاگران و هواداران بازی کنید.

* به عنوان یک پیشکسوت درباره شکایت و شکایت بازی در فوتبال ایران که اخیرا هم خیلی باب شده است صحبت کنید؟ چنین اتفاقاتی را چگونه می بینید؟
شکایت اصلا یعنی چه؟ آخر این شکایت بازی ها می دانید چیست؟ پایان شکایت آشتی است. دو بزرگ تر در نهایت می آیند و با وساطت دیگران آشتی می کنند. پایان تمام شکایت هایی که در همین مدت اخیر اتفاق افتاده چه بوده است؟

* محمد مایلی کهن شاگرد شما بوده است، رفتار این روزهای او را تایید می کنید؟
من این که او هر چند یک بار با کسی دعوا می کند را دوست ندارم ، اما او خیلی بچه خوبی است. فرد بسیار سالمی است. من تمامی شاگردانم سالم هستند، اما آقا شیخ و محمد مایلی کهن از بقیه متمایزند. من به محمد دادگان آقا شیخ می گویم و از همان اول او را با همین نام صدا می زدم. تمامی شاگردانم خوب هستند اما این دو تا نمونه اند.

* اما محمد مایلی کهن گفته بود که دوستی با علی پروین جاده یک طرفه است.
 از این صحبت ها زیاد شده است. اگر قرار باشد جواب بدهیم که دیگر سنگ روی سنگ بند نمی شود.

* نظرتان نسبت به علی دایی و اتفاقاتی که در مورد او و مایلی کهن افتاد چیست؟
به هر حال دایی نیز شاگرد مایلی کهن است و باید کوتاه می آمد. اگر او در آن زمان نظرش را عوض می کرد، همه چیز حل می شد.

* در مقطع زمانی نیز علی دایی با شما به مشکل خورده بود.
من هیچ وقت جواب شاگردانم را نمی دهم. اگر اتفاقی هم آن زمان افتاد سوء تفاهمی پیش نبود.

* شما همانند بعضی ها با این نظر موافقید که علی دایی نباید سرمربی می شد و باید به عنوان یک برند در فوتبال ایران یا رییس فدراسیون فوتبال و یا وزیر ورزش می شد؟
من با این نظر موافقم. او باید وزیر ورزش یا رییس فدراسیون فوتبال می شد. هم شخصیتش را داشت و هم سوادش را . اشتباهی بود که علی دایی انجام داد. هر چند که از نظر فنی نیز در عرصه مربیگری خوب بود.

* درباره عملکرد تیم پرسپولیس در فصل اخیر صحبت کنید. این تیم از ابتدای فصل با مشکلات عدیده ای روبرو بود و به هیچ وجه این روزها جایگاه خوبی در فوتبال ایران ندارد.
اجازه دهید یک چیز را خیلی صریح بگویم. تا زمانی که استقلال و پرسپولیس تحت پوشش وزارت ورزش و جوانان هستند این مشکلات ادامه خواهد داشت. هر زمانی که این دو تیم خصوصی شدند بدانید که تبدیل به تیم های واقعی خواهند شد. در غیر این صورت همواره همین بساط پا برجاست.

* بهترین بازیکن خارجی که دوست داشته و دارید چه کسی است؟
مسی و مارادونا را خیلی دوست دارم. همین مسی را می بینید به گونه ای دریبل می زند که آدم شاخ در می آورد. آن ها قبل از بازی مدت ها توسط تیم حریف آنالیز شده اند اما در زمان بازی باز هم نمی توانید چنین بازیکنانی را کنترل کنید. مدافعان گردن کلفت دنیا را به راحتی پشت سر می گذارند و از آن ها عبور می کنند.

* در مورد بازی شش تایی شهریور 52 هم برایمان بگویید. فکر می کنید باز هم چنین بازی در تاریخ فوتبال ایران شکل بگیرد؟
تیم تاج در آن بازی گیر افتاد. آن ها گل اول را دریافت کردند و شیرازه تیمشان از هم پاشید. مسابقات آسیایی کشتی در سالن کناری ورزشگاه در حال انجام بود و تمامی تصویربرداران برای پوشش آن بازی به سالن مجاور رفته بودند، چرا که آن رقابت ها از دیدار تاج و شاهین مهم تر بود و دوربینی در ورزشگاه قرار نداشت. شاید دیگر چنین اتفاقی در 100 سال آینده هم رخ ندهد. آن ها تیم شان پس از دریافت گل اول به هم ریختند و پس از آن گل های دوم، سوم و گل های بعدی را دریافت کردند. ما هر ضربه ای در آن بازی زدیم به درون دروازه رفت. فکر نمی کنم که دیگر چنین اتفاقی در فوتبال بیافتد.

* هیچ گاه از استقلال پیشنهادی داشتید و اصلا به این فکر افتادیدکه به استقلال بروید؟
زمانی که خدا بیامرز عبدُ به صفر ایران پاک سیلی زد، همه ما آن جا بودیم و همه مان آمدیم. استقلال آن زمان به دنبال من آمد. عبدُ سه، چهار روز به دنبال من آمد و ما را باز گرداند. من بودم، آشتیانی بود و بقیه بچه ها.

* پیشنهاد خوبی از طرف استقلال به شما شده بود؟
آن زمان اصلا پولی بود که پیشنهاد خوبی در کار باشد. فکر کنم حدود دو هزار تا پنج هزار تومان بود.

* نخواستید به استقلال بروید؟
نه! من همان زمان که آمدم به این قضیه فکر کنم. عبدُ به دنبال من آمد و اصلا اجازه نداد که به این موضوع فکر کنم.

 * به نظر شما بهترین مربی فوتبال ایران کیست؟
همه خوبند. می خواهید خودم را بگویم (می خندد). خودم که رکورد همه دنیا را شکسته ام. نه بابا خیلی ها خوبند.

* کلا انسان خوش بینی هستید. نه به دلالی و نه به تبانی در فوتبال ایران اعتقاد ندارید.
نه! نمی گویم که دلالی وجود ندارد. بله! دلالی در فوتبال ایران هست اما اعتقاد به این که زد و بند در فوتبال ایران وجود داشته باشد خیر. شاید هم من چون چنین کارهایی نکرده ام به این مسائل اعتقادی ندارم. من هیچ وقت به خودم اجازه نمی دهم که درباره این مسائل حتی فکر کنم. به هر حال در فوتبال چنین مسایلی وجود دارد.

* یعنی فوتبال ایران پاک است؟
خیلی (می خندد). انتظار دارید چه بگویم. می خواهید با یک یا دو برنامه ای که دست چند نفر را رو می کند جلوی ناپاکی فوتبال را بگیرید؟ اگر قرار است چیزی را درست کنیم باید همه دست به دست هم بدهیم و طی مدت زمانی به هدف خود برسیم. آیا با 10 یا 15 دقیقه حرف زدن در این باره چیزی حل می شود؟