خالق «هیجان»، «قاتل «فن»

لیگ برتر هجدهم فوتبال کشور در شرایطی به سوی هفته هشتم خود و البته دیدار بزرگ پرسپولیس با استقلال دورخیز می کند که کیفیت فنی آن در سطحی نازل بوده و «هیجان» به هر چیز دیگری چربیده و اتفاقات و مسائل سطحی و حاشیه ای ولی جذاب به قاتلان فن و هنر در این عرصه تبدیل شده اند.

رویدادهای جانبی متعدد و عمده شدن مجدد مشکلات داوری که به ضرب و شتم یک داور نیز انجامیده و سوءمدیریت ها در سطوح بالای برخی باشگاه ها و بازیکن سالاری های آشکار و نهان در سایر تیم ها و البته انجام مسابقات به هر شکل و قیمت سبب شده کمتر کسی به این نکته توجه کند که لیگ در فاصله کمی تا کامل کردن «یک سوم» ابتدایی خویش حرف رسایی برای گفتن از منظر ورزشی و فنی نداشته است و برای بسیاری از فوتبالدوستان این نکته مهم تر است که بالاخره کارلوس کی روش قرار داد تازه اش را خواهد بست یا خیر. عده ای نیز دستاوردهای پرهیجان پرسپولیس در آسیا را وسیله چشم پوشی بر ضعف های فنی آشکار در لیگ قرار داده اند و حتی خود پرسپولیس نیز به سبب کوچ برخی مردان شاخص فنی اش کارآیی فصل پیش را لااقل در فاز حمله ندارد و به رغم تمام احترامی که باید برای «پدیده» قایل بود، این تیم خراسانی صدرنشینی اش را مدیون عوامل جنبی مثل مشغولیت های آسیایی سرخابی های پایتخت و شکل نگرفتن تیم های اصفهانی لیگ و ضرر های جنگ قدرت در تراکتورسازی هم هست.

هیچ کس مدعی نیست در لیگ های قبلی دائماً رنسانس های فنی روی می داده است اما تصور می شد درس های تلخ لیگ هفدهم و فشاری که به بعضی تیم های اواخر جدول نشین یا بالانشینان ناکام وارد شد، یک حرکت جمعی را از سوی آنان موجب شود و کمر همت ببندند و با رساندن خود به سطحی بالاتر از کارآیی های تاکتیکی و تکنیکی، عملاً باعث ارتقای سطح فنی لیگ هم بشوند و فقط خالق هیجان صرف نباشند.

از طرف دیگر برگزاری جام جهانی بیست و یکم طی خرداد و تیرماه در خاک روسیه و حضور آبرومندانه ایران در آن سبب شده بود این امید در دل ها ایجاد شود که تیم های باشگاهی ما اسلوب های موفق آن آوردگاه را در دستور کار خود قرار بدهند و با مدرن گرایی های لازم هم خود را از رقبا بالاتر بکشند و هم لاجرم بر غنای لیگ بیفزایند.

 هیچ یک از این انتظارها برآورده نشده است و تیم ها در هفت هفته سپری شده از لیگ امسال به همان روش هایی روی آورده اند که گمان می رفت دست و دل از آن شسته باشند. بازی های محتاطانه مبتنی بر صبر و احتیاط و ایجاد لایه های چند گانه دفاعی به قصد گل نخوردن و در انتظار اشتباهات حریفان ماندن و گل زدن به کمترین تعداد در چنان مواردی یا روی کاشته ها همه تدابیری است که در لیگ هجدهم رؤیت شده است و هیچ یک از تیم ها به گونه ای توپ نزده اند که نشانگر نگرش و افقی تازه باشد.

آنها جام جهانی را دیده اما لابد در هیجان آن غرق شده و از جذب دستاوردهای تازه فنی آن غافل مانده اند و حتماً به یاد گرفتاری های قبلی خود نیز افتاده اند اما بر این باورند که با روش های مثبت و رو به جلو به جایی نمی رسند و بهتر است که به «چرک بازی کردن و نتیجه گرفتن» ادامه بدهند و دور زیبا بازی کردن و سقوط به دسته ای پایین تر را خط بکشند.

 بموأخذه این باشگاه ها به اتخاذ روش های کسالت بار منفی و فوتبال های خشک از منظر این تیم ها بی انصافی است زیرا میلیاردها تومان صرف تیم داری شان شده است و نمی ارزد که با تعیین اهداف موهومی مثل خوب بازی کردن، تیم شان را به سوی قهقرا سوق داد زیرا در آن صورت نمی توان مدیران ارشد کارخانه یا وزارتخانه ای را که متولی این تیم ها هستند و بابت سقوط تیم شان از مسوولان فنی خود پرس وجو خواهند کرد، متقاعد ساخت که هزینه شان به هدر نرفته و برخی بهره ها را هم داده است.

در اروپا حتی موارد فوق و مخارج نجومی تیم داری و ده ها معضل وابسته به آن سبب نمی شود تیم ها به سوی گرداب بازی های منفی و به شدت دفاعی سوق داده شوند و حداکثر تلاش خود را در راه ارائه بازی های مثبت و مدرن صورت می دهند و البته چرخش پول و چرخه کارهای اجرایی و ساز و کار لیگ های آنان به گونه ای نیست که سقوط به دسته ای پایین تر به مثابه مرگ باشد اما در ایران سرمایه داران کم شمار یا دوایر دولتی و کارخانه های تولیدی که حاضر به مشارکت در لیگ و تیم داری شده اند هیچ چیز جز موفقیت را بر نمی تابند و سقوط به «لیگ یک» برای آنها واقعه ای غیر قابل هضم است و در نتیجه مربیان تیم ها از هر روش-  احتمالا منفی و ناگوار- برای رسیدن به اهداف و سقوط نکردن بهره می گیرند.

در چنین فضا و بانگرشی از این دست نمی توان امیدوار ماند که لیگ حتی در زمان های لازم و در مواقعی که ادوات و الزام های پیشرفت فراهم آمده اند، قدمی ولو کوچک به سمت جلو بردارد و این امر و همچنین این نکته که برای تغییر مکانیسم های حاکم بر لیگ هجدهم بسیار دیده شده، بدترین قسمت ماجرا است.