درباره درآمدهای دربی؛ حقی که خورده می شود

در آبان ماه سال جاری سندی مبنی بر درآمد ۱۶ میلیارد تومانی صداوسیما از داربی پایتخت منتشر شد. طبق این سند هر ثانیه تبلیغ بین دو نیمه بازی استقلال و پرسپولیس، ۱۲۵ میلیون تومان برای آگهی دهنده ها آب می خورد. در انتهای این سند عنوان شده است که مجموعه درآمد صدا و سیما از این مسابقه با تخفیف میانگین ۹۰ درصدی ۱۶ میلیارد تومان است که محاسبات برخی سایت های اقتصادی نشان می دهد درآمد خالص کمی بیشتر از این است و حداقل تا ۲۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. ضمن اینکه در این سند درآمد این سازمان از اسپانسر برنامه لحاظ نشده بود.

در روزهای گذشته سایت های خبری اعلام کردند که درآمد استقلال و پرسپولیس از این مسابقه چیزی حدود ۳ میلیارد تومان است و برای اولین بار است که این دو باشگاه از یک مسابقه چنین درآمدی کسب می کنند.

شاید مقایسه درست نباشد اما درآمد بازی های بزرگ برای تیم های مطرح جهان قابل مقایسه با این ارقام نیست. به عنوان مثال در الکلاسیکو رفت امسال ۴۶ میلیون دلار به حساب دو باشگاه رئال مادرید و بارسلونا اضافه شد. از این رقم ۸۷ درصد برای بارسلونای میزبان بود. نکته جالب اینجاست که ۶۰ درصد از درآمد مربوط به حق پخش تلویزیونی بود. چیزی که در محاسبات دو باشگاه بزرگ ایرانی هیچ جایی ندارد، زیرا صداوسیما خودش را مکلف به پرداخت حق پخش نمی داند.

ضمن اینکه قراردادهای عجیب سازمان لیگ برای تبلیغات محیطی مانع از درآمدزایی درست باشگاه ها می شود. برای دیداری که پیش بینی می شود حداقل ۴۰ میلیون بیننده داشته باشد، دریافت ارقام این چنینی برای تبلیغات محیطی منطقی به نظر نمی رسد. اگر باشگاه ها خودشان فرصت انجام مزایده برای واگذاری تبلیغات محیطی داشتند قطعا رقمی چند برابر به حسابشان واریز می شد.

باشگاه های رئال مادرید و بارسلونا برای الکلاسیکو چیزی حدود ۳۰ میلیارد تومان تنها از شبکه های اجتماعی خودشان درآمد داشتند. درآمد حاصل از شبکه های اجتماعی برای استقلال و پرسپولیس چیزی نزدیک به صفر است و این به ساختار اشتباه دو باشگاه در بازاریابی برمی گردد. پخش زنده فینال سوپربال آمریکا در شبکه های اجتماعی چهار میلیون بازدیدکننده داشت و درآمدی حداقل دو میلیارد تومانی برای دو تیم حاضر به ارمغان آورد. اما سامانه های پخش آنلاین در ایران هیچ رقمی را به این دو تیم پرداخت نمی کنند که این خود جای پیگیری دارد. سوال اینجاست که چرا وقتی سامانه ای از پخش زنده این دو دیدار درآمد کسب می کند، نباید درصدی را به باشگاه ها بدهد.

باید این نکته را هم مدنظر قرار دهیم که ۱۲ درصد از درآمد بلیط فروشی نصیب شرکت «برهان مبین» می شود که هیچ دلیل و منطقی ندارد و صرفاً به خاطر اشتباه سهوی یا عمدی سازمان لیگ در بستن قرارداد ترکمانچای با این شرکت است.

از دیگر روش های درآمدزایی در روز مسابقات بزرگ فروش شال ها و پیراهن های هواداری است که در این مورد هم دو تیم استقلال و پرسپولیس هیچ دریافتی روشنی ندارند که این موضوع به قوانین و مقررات عجیب کشورمان در زمینه کپی رایت برمی گردد.

پر واضح است اگر مدیریت درست برای درآمدهای تبلیغاتی همین یک بازی وجود داشت استقلال و پرسپولیس می توانستند کل هزینه های یک فصل خودشان را از همین مسابقه تأمین کنند و حتی سودای خرید بازیکنان خارجی باکیفیت در سر داشته باشند اما مدیریت اشتباه باعث شده است که از یک درآمد ۳ میلیارد تومانی برای مسابقه ای با ۴۰ میلیون بیننده تلویزیونی خوشحال باشیم.

نتیجه صحبت های ما با یک کارشناس اقتصادی آشنا به مسائل فوتبال، این شد که در یک شرایط استاندارد استقلال و پرسپولیس می توانستند تنها از همین یک مسابقه درآمدی ۳۰ میلیارد تومانی داشته باشند امّا حالا می بینیم که به خاطر نواقص موجود در قوانین کشور و انحصارطلبی صدا و سیما، تنها ۳ میلیارد تومان به حساب باشگاه واریز می شود که این رقم حتّی گوشه ای از مشکلات این دو باشگاه را هم حل نمی کند. امید است که مسئولین ذی ربط با پیگیری های خودشان به این موضوع ورود کنند و حق و حقوق استقلال و پرسپولیس را از سازمان های ذینفع بگیرند. فوتبال ایران در صورت مهیا کردن شرایط کسب درآمد می تواند به راحتی روی پای خودش بایستد و حتی در رونق اقتصادی کشور نقش داشته باشد.