زشت ترین معنای خصوصی سازی

حسین هدایتی که در سال های اخیر پول زیادی  به فوتبال و سایر رشته های ورزشی تزریق کرده، به دلیل اخلال در نظام اقتصادی  به 20 سال حبس محکوم شد

این خبر برای فوتبال ایران هزار حرف دارد: با رأی صادره از دادگاه ویژه مبارزه با جرائم اقتصادی، حسین هدایتی فرزند علی اکبر به جرم اخلال عمده در نظام اقتصادی و پولی کشور به تحمل 20 سال حبس، محرومیت دائم از به کارگیری از خدمات دولتی و رد مال معادل 4 هزار و 889 میلیارد و 395 میلیون ریال یعنی 488 میلیارد تومان به نفع بانک سرمایه که از این بانک تحصیل مال نامشروع کرده بود و همچنین تحمل 74 ضربه شلاق محکوم شده است.

این پایان مردی است که اگر از روز اول حضورش در ورزش کمترین تردیدی درباره بادآورده بودن سرمایه هایش داشتید، باید از خود تعجب می کردید.

فوتبال ایران در دهه هشتاد و نود خصوصی سازی را با امثال حسین هدایتی تجربه کرده، با مردان متمول و عجیبی که آمدند تا برای خود در ورزش اعتباربسازند و پروژه پیچیده اقتصادی خود را پیش ببرند و لذت شهرت را در کنار ثروت های عجیب خود تجربه کنند. امیرمنصور آریا در داماش، بابک زنجانی در راه آهن نمونه های دیگر این ماجرا بودند.

اما برگردیم به سال های دور. روزگاری هم بود که باشگاه خصوصی معنای دیگری داشت. به نوشهر برویم. با باشگاهی همراه شویم که مهندس مسعود درویش ساخته بود و نه بازیکن با قیمت گزاف می خرید و نه برای شهرت پول ها را به هوا می پاشید. او باشگاه ساخته بود، بازیکن تربیت می کرد و از فوتبال در کنار کارخانه اش در مازندران یک فعالیت حرفه ای و جذاب در ورزش ساخته بود. کمر آن مدل از خصوصی سازی را اما دو گروه شکستند، هم باشگاه های صنعتی و دولتی متمول و هم رانت خوارهایی که به فوتبال قدم گذاشتند تا همه چیز را با ظاهری پر زرق و برق نابود کنند.

فوتبال ایران سال هاست برای خصوصی سازی راهی جز سپردن باشگاه ها به رانت خوارها پیدا نمی کند. در فوتبال بی درآمد و ورشکسته با این هزینه های کاذب و گزاف، بخش خصوصی سالم عاقبتی جز زیان و شکست برای خود متصور نیست و عرصه برای امثال حسین هدایتی مهیا می شود. بخش خصوصی سالم هیچ نشانی از یک سرمایه گذاری جدی، هدفمند و حرفه ای را در فوتبال ایران پیدا نمی کند و هرگز گذرش به این عرصه نمی افتد، مگر اینکه ساز و کار فعلی فوتبال ایران از بنیان با دگرگونی مواجه شود. تا روزی که باشگاه های دولتی ابایی از هزینه های سرسام آور و بی بازگشت ندارند، تا روزی که قیمت واقعی حق پخش در رقابت سالم شبکه های خصوصی تلویزیونی مشخص نشود و تا روزی که فوتبال دستش را برای دریافت کمک دراز می کند، اتفاق تازه ای رخ نخواهد داد.

بخش خصوصی سالم، فوتبال را عرصه خود نمی داند و این فوتبال تبدیل می شود به عرصه امثال حسین هدایتی، عرصه ای برای کسب شهرت و ایجاد اعتبار که پشتش هزار فکر پیچیده خوابیده است. دولت ها همیشه از خصوصی سازی حرف زده اند، از واگذاری استقلال و پرسپولیس اما واقعیت این است که می بینیم. پرونده های حسین هدایتی یا مالکان سابق داماش و راه آهن همه چیز را با فوتبال ایران در میان گذاشته است، ساده و شفاف.

برای فوتبال ایران خصوصی سازی واقعی با حضور سرمایه گذاری که بخواهد فوتبال را عرصه فعالیت اقتصادی خود بداند، وقتی ممکن است که فوتبال با درآمد خودش اداره شود، نه یک ریال بیشتر و نه یک ریال کمتر. قیمت واقعی بازیکن و مربی در آن فوتبال خودکار روشن می شود و بازاری سالم با پول خلق شده از فوتبال پا می گیرد. آن روز با هم درباره خصوصی سازی حرف خواهیم زد. پیش از آن روز چاره ای نداریم جز مرور پرونده های اختلاس و پولشویی سرمایه گذاران فوتبال و البته ورشکستگی هر مدل دیگری که خیال حضور در فوتبال به سرش خطور کند.