فلسفه فوتبال متفاوت پرسپولیس

مصاحبه دیروز برانکو را با دقت و وسواس بخوانیم؛ دو بخش در این مصاحبه هست که همه چیز را درباره تحول پرسپولیس با برانکو نشان می دهد. آنهایی که فوتبال را با عشق و علاقه و دقت زیاد نگاه می کنند، یک چیز را فهمیده اند: «پرسپولیس با همه تیم های ایران فرق دارد.» اینکه تفاوت از کجا نشأت می گیرد و سرچشمه آن کجاست را همه می دانند؛ برانکو ایوانکوویچ!

آنچه در ذهن برانکو می گذرد یا به عبارت صحیح تر فلسفه کاری برانکو، عامل اصلی شکل گیری «این پرسپولیس» است که با همه تیم های لیگ، در شکل و شمایل بازی فرق دارد. انگار پرسپولیسی ها جور دیگری بازی می کنند، جور دیگری پاس می دهند و به شکل محسوسی در تمام بازی ها سوار حریف هستند. به قول فوتبالی ها، توپ و میدان را در اختیار دارند.

برگردیم به عقب و چند خط بالا را مرور کنیم؛ بحث ما چرایی تفاوت پرسپولیس و بقیه تیم ها است که در مصاحبه دیروز برانکو، کدهایی درباره آن دیده می شد. برانکو در مواجهه با خبرنگاران حرف های زیادی زد اما دو بخش کلیدی صحبت های او، ما را عمیق به فکر فرو برد: «تمرینات ما طاقت فرساست و تنها سیدجلال حسینی از فشار تمرینات خسته بود و شکایت داشت.»

این بخش نخست صحبت های برانکو بود که در پی آن، به فلسفه کاری اش اشاره کرد که ما از آن با عنوان بخش دوم یاد می کنیم: «بازیکنان جدید کاملا به انتظارات ما پاسخ دادند و اعتماد مرا جلب کردند؛ البته به زمان نیاز دارند تا به خواست و فلسفه کاری و فوتبالی ما عادت کنند. هر مربی فلسفه کاری خاص خودش را دارد.»

کنار گذاشتن همین جملات، بدون هیچ توضیح اضافه ای به ما می فهماند که دلیل تفاوت پرسپولیس و بقیه تیم ها چیست: «فلسفه کاری و فوتبالی سرمربی!» فلسفه کاری و فوتبالی برانکو در یک جمله خلاصه نمی شود؛ تماشای پرسپولیس از روزی که برانکو را بالای سرش داشته تا امروز که به عنوان مدعی قهرمانی در اوکراین چنان سخت و طاقت فرسا تمرین می کند که آقای کاپیتان از شدت و فشار تمرینات به ستوه آمده، نشان دهنده فلسفه کاری برانکو ایوانکوویچ است که آن را می توان در یک کلمه خلاصه کرد: «پرس!»

برانکو در دانشگاه زاگرب تحصیلات عالیه را گذرانده و نکته ماجرا اینجاست که پایان نامه دکتری او، بدنسازی است؛ پس با این حساب، او خیلی خیلی خوب فیزیولوژی بدن را می شناسد و با تمرینات چنان بر بدن ها شلاق می زند که بعد از تمرین، هیچ بازیکنی نای راه رفتن هم ندارد. او از بازیکنانی که به لحاظ فنی و تکنیکی در حد بالایی هستند و در زمره ستاره های لیگ قرار می گیرند، یک جنگجو می سازد که اول از همه و پیش از هر تاکتیکی، در نبردهای تن به تن پیروز باشد. او مردانی می خواهد که برای تصاحب توپ، آنقدر قوی و محکم باشند که «پرس» را با کمترین ضریب خطا انجام دهند و تیم را مالک توپ کنند. حالا که توپ داریم، پس بازی را «ما» می سازیم. از اینجا به بعد، تاکتیک و نقشه های سرمربی شروع می شود. برانکو پس از حدود 40 سال حضور در فوتبال و تجربیات مختلف، در استراتژی بازی هم فلسفه خودش را دارد که الان موضوع بحث ما نیست.

تفاوت پرسپولیس با همه تیم های لیگ ایران، در همین فشار تمرینات ابتدای فصل خلاصه می شود. او بازیکن ظریف و بازیساز فانتزی نمی خواهد. او همه را از یک زاویه نگاه می کند؛ از مدافعان تا خط حمله: «آنهایی که توان پرس دارند و آنهایی که در این زمینه کم می آورند که در تیم برانکو جایی ندارند!»

همین فلسفه کاری برانکو بود که پرسپولیس را تغییر داد و از یک تیم نرم و اهل تعامل، به یک تیم خشن و جنگنده تبدیل کرد که از شروع بازی می کوبد و جلو می رود. در چنین تیمی، محسن مسلمان ابتدا جایی نداشت و کمال کامیابی نیا هم هفته ها ثابت که صدای اعتراض منتقدان را هم بلند کرده بود تا سرانجام فلسفه کاری برانکو کار خودش را کرد. این پرسپولیس نبود که با فریادهای اعتراض آمیز هفته های نخست تغییر شکل و ماهیت می داد بلکه این محسن مسلمان بود که خودش را عوض کرد و شروع به تکل زدن کرد.

کامیابی نیا هم وقتی اعتماد سرمربی را دید، بر شیوه کارش پافشاری کرد تا هفته های سخت و پر انتقاد ابتدایی لیگ پانزدهم سپری شد و فلسفه برانکو جا افتاد؛ حالا ما با پرسپولیسی مواجه بودیم که از همه تیم ها آماده تر بود، بیشتر می دوید و بهتر پرس می کرد. کاشته های برانکو، با نتایج بهتر جوانه زد و پرسپولیس آرام آرام شکل گرفت؛ همان شکلی که برانکو می خواست. حالا فلسفه کاری برانکو بر بازیکنان تحمیل شده بود و از این به بعد، پالایش تیم شروع شد، بازیکنانی که در این قالب و چارچوب نمی گنجند کنار رفتند و خریدهای تازه که به کار سرمربی می آمدند، به پرسپولیس اضافه شدند.

پرسپولیس برای لیگ هفدهم آماده می شود؛ یک تیم جوان که جمع جبری انرژی بازیکنان قدیمی و جدیدش، باید از سقف تیم های مطرح آسیا هم بالاتر برود. در این میانه تنها جلال حسینی 34 ساله کم آورده که احتمالا شجاع خلیل زاده – یکی از همان هایی که برانکو گفته زمان می خواهد تا فلسفه فوتبالی اش عادت کند - شاکی و خسته است. پرسپولیس دور از چشم همه در اوکراین مهیای یک فصل پرتلاطم می شود. پرسپولیس جدید را بر  مبنای آنچه پارسال و پیرارسال دیده ایم می شناسیم اما این تیم یک تفاوت دیگر هم با تیم های قبلی دارد. جوان تر، آشناتر به فلسفه مربی و شلاق خورده آماده نبرد از همان هفته های نخست.

سوپرجام و شهرآورد برای باز شدن بدن های پرسپولیس لازم است؛ فلسفه برانکو، پرسپولیس را به سمت عبور از الاهلی حرکت می دهد. با عبور از این گردنه سخت، شاید تصویر یک جام که سال ها سرخ ها حسرت آن را داشته اند، از دور نمایان می شود. حالا فلسفه برانکو و هدف او را بهتر درک می کنیم. تیمی جوان که برای جام گرفتن همه را محاصره می کند؛ پرسینگ، ویژگی پرسپولیس برانکوست که آنها را با بقیه متمایز کرده است.