محسن خوب، محسن بد؛ آنچه دوست داریم، آنچه می بینیم

ما اغلب آنچه را دوست داریم می بینیم، نه آنچه رخ داده است. به طور کلّی از این فرایند گریزی نیست؛ به هر حال بر همین اساس علاقه ها و سلیقه های مردم شکل می گیرد و هر کس طرفدار چیزی، شخصی یا تیمی می شود. نقطه متعالی و ایده آل امّا شاید این باشد که بتوانیم گه گاه از دید دیگری هم به قضیه نگاه کنیم ولو اینکه با آن دید مخالف باشیم.

می شود استقلالی بود و چندان کاری به علّت شکست پرسپولیس نداشت و خوشحال بود. ولی اگر پرسپولیسی باشید دوست دارید به این شکست تلخ واکنش نشان دهید. چگونه پرسپولیسی ای هستید؟ شاید از آن دسته ای که دوست دارند چشم بر همه چیز ببندند و فریاد بزنند که مثل همیشه همه چیز به نفع استقلال بود تا هواداران این تیم هم راضی شوند؛ شاید هم کمی منصف تر به یاد بیاورید که همیشه این طور نبوده و روزی هم علی علیزاده آمد و هندی کرد تا دل قرمزها نشکند. به هر حال این تصوّر از مجموعه درک و دریافت شما از فوتبال نه چندان سالم ایران نه تایید می شود و نه تکذیب؛ نکته امّا این است که این نگاه فنّی نیست.

در نگاه فنّی هم پیش قضاوت های ما موثّر است. شما می توانید از پیش محسن ربیع خواه را بد بدانید و محسن مسلمان را خوب و جای چند نفر دیگر را در ترکیب خالی بدانید و بعضی ها را مزاحم ترکیب و فراتر از همه این ها برانکو ایوانکوویچ را شخصی بدانید که ساده لوحانه در برابر این همه ضعف کوتاه می آید و آن همه خوبی را به کار نمی گیرد. در چنین شرایطی مسلّما باخت تیم بهترین زمان برای اثبات حرف شماست.

بر پایه درک و دریافتی متفاوت امّا، برانکو ایوانکوویچ کارنامه ای مشخص دارد که ما را مجاب به پذیرفتن تصمیمش در چیدمان تیمش پس از سه سال حضور در کنار آن می کند؛ به عبارت دیگر برانکو بی خردی نیست که از داشته هایش استفاده نکند. بر این اساس این شکست و همچنین شکست برابر السد را جور دیگری نگاه می کنیم. بازیکنان ایرانی به دلیل دوری از سطح اوّل فوتبال دنیا توان روانی پایینی دارند و تحت فشار بازدهی بسیار پایینی بروز می دهند؛ چیزی که کارلوس کیروش را هم از لیگ ایران دل زده کرده. (بله! نگارنده کیروش را هم بی خرد نمی داند.) به ویژه پرسپولیس به دلیل زمان طولانی ای که از سطح فوتبال ایران بهتر بازی می کند، مدّت هاست حریف درست و حسابی نداشته؛ در چنین شرایطی درست مقابل تیمی که از تک اشتباه شما گل می سازد، پرسپولیس فرو می پاشد و فاجعه الهلال یا السد رخ می دهد. حالا در فوتبال ایران هم رقیب گردن کلفتی برای پرسپولیس پیدا شده؛ استقلال، تیمی پرمهره که ضعف فنّی ابتدای فصل را هم پوشش داده و با تفکّری مناسب دیگر مشابه حریفان ایرانی پرسپولیس نیست؛ واکنش بازیکنان؟ همان که مقابل السد بود. بهترین بازیکنان پرسپولیس از نظر فنّی وقتی حریف بازدهی فقط کمی مناسب داشته باشد، وا می دهند! به کیفیت حریف اضافه کنید بی انگیزگی حاصل از قهرمانی قطعی را.

با این نگاه، ۱-۳-۲-۴ برانکو اشتباه نبود. حضور ربیع خواه که به گواه آمارش هافبک دفاعی مناسبی برای تیمش هست اشتباه نبود؛ نیمکت نشینی چند هفته ای مسلمان حتما دلیلی داشت و باقی تصمیم های برانکو هم حتما در راستای نفع تیمش بوده نه برخاستن او علیه تیمش. آنچه پرسپولیس را بازنده بازی با السد و استقلال کرد، رو به رو شدن با حریفی کمی سطح بالاتر از حالت معمول بود و عدم ظرفیت روانی بازیکنان برای چنین جدال هایی؛ کمبود ظرفیتی که توی پاس های اشتباه بی شمار نمود دارد. پاس های اشتباهی که تمام بازیکنان تیم می دهند نه فقط محسن ربیع خواه! در نهایت و با همین نگاه هم می توان به برانکو نقد وارد کرد؛ نقدی نه درباره چیدمان تیم یا نفرات، که بابت شکستش در کنترل روانی و تهییج بازیکنانش برای چنین شرایطی.