مرز باریک زنده باد و مرده باد

نمایش متهورانه و شورانگیز ژاپن برابر بلژیک در یک هشتم نهایی جام جهانی، یک فوتبال تماشایی و چشمنواز بود که همه را وادار کرد تا به احترام نماینده شایسته آسیا کلاه از سر برداشته و به سامورایی ها ادای احترام کنند. فوتبالی تهاجمی، رو به جلو با ولع سیری ناپذیر گل زدن که چشم بادامی ها را بدل به پدیده جام کرد؛ پدیده ای که وداعی تلخ و بی رحمانه با جام داشت و همین عطش فراوان برای حمله و گلزنی حتی تا ثانیه های پایانی حکم مرگ آنها را امضا نمود. یک وداع تماشایی که همانند آواز قو بود.

این فوتبال مدرن و جسورانه اما ورای تمامی احترام و ستایشی که برانگیخته، بدل به یک چماق برای کوبیدن تیمی شده که تا همین چند روز پیش مایه فخر و مباهات ما و بلکه آسیا بود. تیمی که در یکی از سخت ترین گروه های جام جهانی 4 امتیاز گرفت و در نبرد با حریفان باکیفیت و پرستاره هرگز پا پس نکشید و جانانه مبارزه کرد و البته با بدشانسی محض به دور دوم راه نیافت. تیمی که بعد از شکست خفیف برابر اسپانیا و تساوی با پرتغال دستمایه مدح و ثنای پرسوز و گداز بود و حتی بهانه ای شد تا خیابان های تهران صحنه شادمانی شود. تیمی که بعد از خودنمایی در گروه B حتی سرسخت ترین منتقدانش آن را ستودند و از سرمربی تندمزاجش به نیکی یاد کردند اما آرام آرام و بعد از فروکش کردن گرد و غبارها و البته نمایش دیگر نمایندگان قاره آسیا به ویژه ژاپن، حالا تیر زهرآگین انتقادات از چله کمان رها شده و به سوی تیم ملی پرتاب می شود.

ژاپن و حتی کره بهانه خوبی برای حمله به تیم ملی است و حذف غیرمنتظره اسپانیا و پرتغال دو تیم همگروهی ما نیز به آن دامن زده. غافل از اینکه اساسا قیاس ایران و ژاپن و حتی کره از اساس اشتباه است و پای چوبین استدلال ها یکسره پا در هوا نشان می دهد.

از مباحث کلیدی و ریشه ای همچون توسعه، ثروت، اقتصاد و سایر شاخص های اجتماعی عبور می کنیم که اساسا قیاس مع الفارق است اما در حوزه ورزش به تبعیت از سایر شاخص ها نمی توانیم با ژاپن و کره رقابت کنیم. ورای تنگناهای اقتصادی و سیاسی، فوتبال و در ماکت کلی تر ورزش ایران هرگز داشته ها و امکانات ژاپن را ندارد و چند ده سال بعد نیز نمی تواند حتی نیمی از آنها را داشته باشد. برای اثبات این انگاره فقط کافیست 10 بازی تدارکاتی اخیر ژاپن را مرور کنیم؛ آنجا که به نام هایی چون برزیل، اوکراین، هلند و... برمی خوریم که حتی رویای بازی دوستانه با آنها برای فوتبال ایران غیرممکن است!

همین مثال به نظر کافیست تا فاصله دو تیم و دو کشور در همه حوزه ها از جمله ورزش و فوتبال عیان شود. تیمی که ستاره های ریز و درشتش چه در قالب باشگاهی و چه در قالب ملی، به اندازه ای در برابر رقبای گردن کلفت جهانی بازی کرده که هیچ ترسی ندارد و به اندازه ای اعتماد به نفس دارد که دقیقه90 در بازی برابر بلژیک پرستاره حمله می کند.

ورای این قیاس ها اما باید در تحلیل قضاوت جماعت فوتبالدوست تجدید نظر کرد و ماجرا را به گونه ای دیگر دید. قضاوتی که تا دیروز و بعد از بازی با پرتغال لبالب از تعاریف غلوآمیز و احساسی بود و دستاورد تیم کی روش را تا حد حماسه بالا برد و با قاطعیت از قهرمانی در جام ملت ها حرف می زد اما به فاصله کمتر از یک هفته، همه آن خوشبینی های افراطی و واژه های اغراق آمیز، رنگ باخته و جای خود را به نقدهای بی رحمانه ای داده که با قاطعیت ایران را تباه ترین و چرک ترین تیم جام می داند که هیچ افق روشنی پیش رویش نیست و به هیچ موفقیتی نمی رسد. آنچه همان حکایت زنده باد روز و مرده باد شب است که البته در تاریخ ایران به کرات تکرار شده و حالا به نظر قرار است در فوتبال و در قبال تیم کی روش روایت شود!